Halka arz nedir, nasıl alınır? Halka arz hisse takvimi nereden takip edilir? "Halka arz oransal mı eşit mi?" farkı nedir?

Halka arz nedir, nasıl alınır sorularının yanıtı merak edilmekte. Şirkete özkaynak girişi olması ile mâli yapıyı güçlendiren halka arz hakkında Halka arz hisse takvimi nereden takip edilir? "Halka arz oransal mı eşit mi?" farkı nedir? sorularına yanıt aranmakta.

HALKA ARZ NEDİR?

Şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılama amaçlı faizsiz, geri ödemesiz, destek kaynağı sağlayan borsaya girebilmesi için önce sermaye piyasası kurulan; başvuruda bulunup gerekli denetimlerin yapılıp onay alınmasından sonra belirlenen fiyatla ve kaç tane dağıtılacağı belirlenip bu şirketlerin hisselerini vatandaşa veya kurumlara eşit veya oransal satmasına halka arz denir. 

HALKA ARZIN KÜÇÜK YATIRIMCIYA FAYDASI NEDİR?

Halka arzda şirketler borsaya yeni gireceği için hisse fiyatları oldukça düşüktür ve ulaşılabilirdir. Maddi açıdan küçük yatırımcı için kolay ulaşılabilir olması büyük bir avantajdır. Bununla birlikte 30 gün boyunca fiyat istikrarı olduğundan, hisseler işleme başladığı an itibariyle 30 gün boyunca alış fiyatının altına düşmez. Aksi durum olduğunda ise SPK gereken işlemleri başlatabilir. Mantık olarak halka arz, küçük yatırımcı için maliyeti az, uzun veya kısa vadeli getirisi güzel olan bir yatırım aracıdır.

HALKA ARZ DAĞILIMI NASIL YAPILIR?

Hisselerin dağıtımı iki şekilde gerçekleşir. Oransal ve eşit şeklinde. Oransal dağıtım arz olan hisselerin talep toplama şeklidir.
Yatırımcılar hisselere sermayesi kadar talep için emir girer ve dağıtım oransal olarak gerçekleşir.

Eşit dağıtımda ise, belirlenen hisse sayısı yatırımcılara eşit sayıda satıldığından dolayı yatırımcının sermayesinin ne kadar olacağına bakılmaz. Bu dağıtım şekli az sermaye ile küçük yatırımcıya şirketlerin hissedarı olma imkanı sağlar. Küçük yatırımcı için kısa veya uzun vadeli pasif bir gelirdir. Yatırım sağlayan kişi veya kişilerin bu halka arza katılmadan önce şirketleri incelemesi gerekir.

HALKA ARZ NEREDEN ALINIR?

Yatırımcılar şirkete ortak olmadan önce temel basit bir analiz yapabilir. Bu yatırımın kısa veya uzun mu olacağına yapılan analiz sonucunda karar verebilirler. Öncelikle yatırımcılar, şirketin bilançosunu incelemelidir. Yani şirketin borçlarını ve özsermayesini gösteren mali tabloya bakmalıdır. Dönemsel olarak paylaşılan bu tabloları birbirleriyle karşılaştırmalıdır. Aynı zamanda bunu yaparken biraz finansal okuryazarlığın olması gerekmektedir.

Yatırımcılar şirketin hisselerini arz ettikten sonra borçlarını mı kapatacağını yoksa yeni yatırımlar mı yapacağını araştırabilir. Ayrıca uzun veya kısa vadede neler getireceğini göz önünde bulundurarak buna göre bir adım atabilirler. Halka arz olan şirketlerin başvuru yerleri açıklandığında borsada işlem gören tüm kurum ve kuruluşlar olduğunda halka arz olan şirketlerin hisselerine her yerden başvurup alınabilir. Fakat şirketlerin anlaşmış olduğu kurumlar varsa internet sayfasından o kurumlar ve kuruluşlar yayınlanır, hangi kurum ve kuruluş ile anlaşıldıysa oradan yatırımını gerçekleştirebilir. 

2023'TE 54 ŞİRKET HALKA ARZ OLDU

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, bu yıl 15 Aralık itibarıyla 54 şirketin halka arz edildiğini belirterek, "Şirketler piyasadan 79,3 milyar lira fon sağladı." dedi.

İstanbul'da düzenlenen 3. Finansın Geleceği Zirvesi'nin açılışında konuşan Gönül, sermaye piyasalarının arz ve talep yönlü olarak oldukça yoğun bir yıl geçirdiklerini söyledi.

Borsa yatırımcı sayısının rekor kırarak 8,5 milyonun üzerine çıktığını dile getiren Gönül, "15 Aralık itibarıyla 54 şirket halka arz edildi. Şirketler piyasadan 79,3 milyar lira fon sağladı." ifadesini kullandı.

Gönül, imalat sektöründen 19, enerji ve GYO'dan 9'ar, finansal kuruluşlardan 4, tarımdan 3, diğer sektörlerden ise 10 şirketin halka arz olduğunu belirterek şöyle devam etti:

"Her sektöre büyük bir yelpazede sermaye piyasaları içinde finans sağlamaya çalıştık. Bildiğiniz üzere 2022 yılında 40 ve 2021'de 52 şirket halka arz olmuştu. Bunların yanı sıra 33 şirket de bedelli sermaye artırımı yoluyla finans sağlamış oldu. 2023 yılının başından bugüne kadar borçlanma piyasasından fon tutarı yaklaşık olarak 710 milyar lira oldu. Söz konusu fonun 356,9 milyar lirası yurt içi borçlanma yoluyla, 352,9 milyar lirası yurt dışı borçlanma yoluyla sağlanmış oldu."

Gönül, kolektif yatırım kuruluşları olarak adlandırdıkları yatırım fonu ve yatırım ortaklığının, sermaye piyasasının gelişiminde etkin rol oynadığını bildirdi.

İbrahim Ömer Gönül, 15 Aralık itibarıyla menkul yatırım fonlarının sayısının 1423 adede, büyüklüğünün ise 1 trilyon 460 milyon liraya ulaştığını belirterek, emeklilik yatırım fonu sayısının 376'ya, büyüklüğünün de 714,8 milyar liraya yükseldiğini anlattı.