İmam olmanın şartları

Sual: İş yerinde cemaatle namaz kılarken, arkadaşlar arasında imam olmak için çekişme oluyor. Herkes kendine göre bir şeyler söylüyor. İmam olabilmek, namaz kıldırabilmek için, dinimizin bildirdiği şartlar var mıdır yoksa herkes imam olabilir mi?

Cevap: Bu konuda Nur-ül-izah şerhi haşiyesinde buyuruluyor ki:

"İmam olmak için altı şart lazımdır. Bunlardan biri bulunmadığı bilinen imamın arkasında kılınan namaz sahih olmaz:

1- Müslüman olmak. Hazret-i Ebu Bekir ve hazret-i Ömer'in meşru halife olduğuna inanmayan ve tevilini bilmeden miraca, kabir azabına inanmayan, imam olamaz. 2- Büluğ, erginlik yaşında olmak. 3- Akıllı olmak. 4- Erkek olmak. 5- Hiç olmazsa, Fatiha ile bir âyeti doğru okuyabilmek. Bir âyeti ezberlememiş olan ve ezberlese de tecvit ile okuyamayan, nağme yapan, imam olamaz. 6- Özürsüz olmaktır. Özrü olan, özrü olmayanlara imam olamaz."

Özür, bir yerinden durmadan kan akmak, yel kaçırmak, idrar kaçırmak, "te" ve "fe" harflerini tekrarlayarak okumak, "sin" harfini "se", "ra" harfini "gayn" okumaktır. Özürleri birbirine benzeyenler birbirlerine ve bir özrü olan, iki özrü olana imam olabilir. Maliki ve Şafii mezhebinde, özürlü olan, özürsüz olana imam olabilir.

Dürr-ül-muhtar'da buyuruluyor ki: "Din cahillerinin, fâsıkların, yani büyük günah işleyenin, âmânın imam olması mekruhtur." Âmâ yani gözleri görmeyen, din bilgilerini biliyorsa imam olabilir.

* * *

Sual: Camiye girip çıkarken, giyeceklerimizi giyerken ve çıkarırken, nelere dikkat edilmeli, nasıl hareket etmelidir?

Cevap: Camiye sağ ayak ile girilir ve camiden çıkarken, önce sol ayakla çıkılır. Uyun-ül-besair'de buyuruluyor ki:

"Camiye girmeden, önce sol, sonra sağ ayakkabı çıkarılır. Bundan sonra, önce sağ ayakla camiye girilir. Önce sol ayakla çıktıktan sonra veya çıkmadan, önce sağ ayakkabı giyilir." Hadika'da buyuruluyor ki:

"İmam-ı Nevevi Müslim şerhinde buyuruyor ki: Mübarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlamak müstehaptır. Ayakkabı, gömlek giyerken, baş tıraş ederken ve tararken, bıyık kırkarken, misvak kullanırken, tırnak keserken, el, ayak yıkarken, mescide, Müslümanın evine ve odasına girerken, heladan çıkarken, sadaka verirken, yemek yerken, su içerken sağdan başlanır. Bunların zıddı olanları yaparken, mesela ayakkabı, çorap, elbise çıkarırken, camiden ve Müslümanın evinden, odasından çıkarken, helaya girerken, taharetlenirken soldan başlamak müstehaptır. Bunları tersine yapmak, tenzihen mekruh olur. Çünkü, şekilde olan sünneti terk etmek olur."