İki asırlık çocuk kıyafetleri sergileniyor

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Eskiden çocuklar yetişkin gibi muamele görüyor, hayatla erken tanışıyor ve o klişe “Büyümüş de küçülmüş” tabirini daha çok hak ediyorlardı. Tabii, bu durum kıyafetlere de yansıyordu! Vakti zamanında Osmanlıdaki çocuklar, yetişkinlerin kıyafetlerinin benzerlerini giyiyor, onlara başka bir ihtimam gösteriliyordu. Batılı seyyahlar da yazılarında bu duruma dikkat çekiyordu. 

İşte o “çocuk” elbiseleri zengin bir kıyafet koleksiyonuna sahip olan Sadberk Hanım Müzesinde yer alıyor. Yıllardır çeşitli yerlerden toplanan geç Osmanlı ve erken cumhuriyet dönemlerine ait elbiselerden seçilen bir antoloji ise müzede açılan sergiyle ziyaretçilerle buluşuyor. Dr. 

39*senelik zaman dilimine yayılan çocuk kıyafetleri koleksiyonu ile aile, toplum ve geleneklerde çocuğa verilen önemi ortaya koyuyor. Askerî üniformalar, istanbulin adı verilen tören üniforması, farklı kumaşlardan hazırlanmış kız çocuk elbiseleri, sünnet pelerinleri, bebek elbiseleri ve diğerleri... Hepsi sergi vesilesiyle ziyaretçilere sunuluyor. Daha ziyade özel günler için dizayn edilmiş bu kıyafetlerin yanı sıra, küçük sultanlar için hazırlanmış güneş şemsiyeleri ile patik, terlik, pabuç, potin ve bot gibi tamamlayıcı aksesuarlar dönemin çocuk modasını daha iyi anlama imkânı sağlıyor. 

Müze koleksiyonundan bu sergi için seçilen 72 eser, devrinin sosyal yapısı hakkında da fikir veriyor. Eserler, çocuklara bugünkü anlayışının aksine yetişkin muamelesi yapılıp daha farklı bir gözle bakıldığını gösteriyor.

KOLEKSİYONDAN 72 ESER

Gazetemizin sorularını cevaplayan serginin küratörü Dr. Lale Görünür “Müze koleksiyonumuzdaki çocuk kıyafetleri yıllar içerisinde genişledi. Özellikle üniforma tarzı kıyafetler koleksiyona katıldı. Ziyaretçilerimize gösteremediğimiz eserlerimize yer vermek için açtığımız bu sergide yaklaşık 150 çocuk kıyafeti arasından seçilen 72 eser görülebiliyor” diyor. 

Serginin aslında bir çocukluk kronolojisi içerdiğini söyleyen Dr. Görünür “Avrupa’da 18. yüzyıldan itibaren bebek ve çocuk kıyafetlerine dair fikirler değişiyor. Artık bebeklere de elbiseler hazırlanmaya başlanıyor. Sergimizde de 19. ve 20. yüzyıllardan bebek kıyafetlerinin yanı sıra daha ileri yaşlardan çocuklar için yapılmış elbiselere yer veriyoruz. Yaklaşık bir buçuk asırlık dönemden seçilen bu elbiseler, daha ziyade şehirde yaşayan elit ailelerin çocukları tarafından kullanılmış, iyi bir terzilikle üretilmiş” şeklinde konuşuyor.  

YETİŞKİN GİBİ

Eski kıyafetleri anlatan Görünür “O dönemlerde çocuklar yetişkin kıyafetlerinin birer kopyalarını giymişler. Bütün kültürlerde olduğu gibi Osmanlı İmparatorluğu’nda da böyle yapılmış. 19. yüzyıldan sonra ise daha rahat kıyafetler üretilmeye başlanmış. Yani serginin böyle bir ruhu var... Bunu ise sergide bir tiyatro sahnesi gibi arkada bir fon, önde ise perde olacak şekilde ziyaretçilere sunuyoruz” ifadelerini kullanıyor. 

ŞEHZADELERE LAYIK...

“Eski çocuk kıyafetlerinin her birinin ayrı güzelliği var” diyen Dr. Lale Görünür sözlerine şöyle devam ediyor: Krem rengi üzerine işlemeli bir kız çocuğu kıyafeti ve bebeklerin kendi boylarının iki üç katı uzun kıyafetler oldukça enteresan. Sergide Şehzade Ahmed Nureddin Efendi için yapılmış pijama altı da görülebiliyor. Ayrıca bir Osmanlı şehzadesi için yapılmış olabileceğini düşündüğümüz küçük bir askerî üniforma da mevcut.

ÂMİN ALAYI KIYAFETLERİ

Sergide ele alınan bir tema da, 4-5 yaşına gelen çocukların okula başlaması vesilesiyle düzenlenen Âmin Alayı töreni... Bu çerçevede çocukların giydiği özel kıyâfetler, omuzlarına astıkları cüz keseleri ve mektepte kullandıkları elifba ve gümüş hilaller bir arada sergileniyor. Osmanlı toplumunda önemli bir yere sahip olan sünnet geleneği ise 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başına tarihlenen sünnet pelerinleri aracılığıyla sergide karşılık buluyor. 

İlgili Haberler

Karikatürler Filistin dramını anlatıyor

Ressamlar memleketi Üsküdar!