Sana Akdeniz’den baktım aziz İstanbul

Kadim şehri meşhur ressamların eserleriyle keşfetmeyi sağlayan “İstanbul’un Resmi” sergisi, Boğaziçi’nin sanatsal esintisini Akdeniz’e taşıyor. Doğrusu İstanbul’a uzaktan bakmak da hiç fena olmuyor!
Boğaz yalıları, eski konaklar, camiler, kayıkhaneler, dumanı tüten vapurlar ve belki de bir daha hiç var olmayacak bir “iklim”… İstanbul, ressamların en çok sevdiği şehirlerden biri oldu; yedi tepeli kent, sayısız sanatçının tuvalinde defalarca canlandı. İki bin 700 esere ulaşan ve hâlâ büyümeye devam eden Türkiye İş Bankası Resim Koleksiyonu ise ülkemizin mühim İstanbul tablolarını barındırıyor.
Bu eserlerden 300 tablo, 29 Ekim 2023’te Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesinde “İstanbul’un Resmi” adıyla sanatseverle buluştu ve 85 bin ziyaretçiyi ağırladı. Popüler sergi, daha sonra Anadolu’da yolculuğa çıkmaya başladı. Önce İktisadi Bağımsızlık Müzesi Ankara Sanat Galerisinde ziyarete açıldı, şimdi ise Güney’e indi. İş Sanat’ın Boğaziçi’nin sanatsal esintisini taşıyan “İstanbul’un Resmi” sergisi, biraz küçültülmüş hâliyle Antalya Kültür Sanat’ta kapılarını açtı.
Birçoğu cumhuriyet devrinde yapılsa da daha ziyade Osmanlı İstanbul’unun ruhunu yansıtan eserler, Kaleiçi’ndeki abidevi Selçuklu yapılarının hemen yakınında izleyicilere sunuluyor ve enteresan bir birliktelik ortaya çıkıyor. Küratörlüğünü Prof. Dr. Gül İrepoğlu’nun üstlendiği sergi; Tarihî Yarımada’dan başlayarak Boğaz kıyıları, Üsküdar, Kız Kulesi, Haydarpaşa ve Adalar’a uzanan bir rota ile İstanbul’u ressamların gözünden tekrar keşfetmenizi sağlıyor. Doğrusu İstanbul’a uzaktan, Akdeniz’den bakmak da hiç fena olmuyor!
ŞİİRLERLE RESİMLER
Şeref Akdik’in Tarihî Yarımada’yı Salacak’taki bir balkonda bakarak resmettiği tabloyla başlayan sergide Hikmet Onat, Feyhaman Duran, İbrahim Çallı, İbrahim Safi, Mustafa Nuri Paşa, İlhami Demirci, Naile Akıncı ve Hasan Vecih Bereketoğlu gibi birçok meşhur Türk ressamının eserleri yer alıyor. Bu resimlere ise Yahya Kemal’den Ziya Osman Saba’ya, Orhan Veli’den Bedri Rahmi’ye kadar birçok şairin akıllara kazınan İstanbul mısraları eşlik ediyor.
Sergiyi birlikte gezdiğimiz küratör İrepoğlu, “Bunlar İstanbul sevgisinin tuvaldeki yansımaları… İstanbul’u resimlerle gezelim düşüncesiyle bu sergiyi kurguladık. Adım adım şehri dolaşırken her bir yerine dair resimlerin olduğunu görüyoruz” diyor ve masal tadında bir anlatımla enteresan bilgiler veriyor. “İstanbul binlerce yıldır içerisinde sanat kıvılcımı olan herkese bir şeyler veriyor. Zorlukları olsa da bütün bedellere değen bir şehrin resimleri bunlar… Aynı zamanda tabloların her biri hikâye anlatıyor ve bunlar herkes için farklı olabiliyor. Resimlere baktığınızda kayıkçılardan bile bir hikâye doğabiliyor.”
SANATÇILAR YAŞADIKLARI YERLERİ RESMETTİLER
Ressamların kendi yaşadıkları semtlere de eserlerinde yer verdiklerini kaydeden İrepoğlu, şu misalleri veriyor: Zeki Faik İzer, Cihangir’de yaşamış ve eserlerine bu semti yansıtmıştır. Burada onun çok karakteristik bir peyzajı vardır. Feyhaman Duran da bir dönem Anadoluhisarı’nda yaşamış ve resmetmiş.
İrepoğlu, İstanbul resimlerinin sanat değerlerinin yanı sıra birer tarihî vesika olduğunu da söylüyor ve Feyhaman Duran’ın resmindeki Amcazade Yalısı gibi birçok yapının eski hâllerinin tablolarda yer aldığını anlatıyor.