İnsanlığın yükünü kaldırdı

MURAT ÖZTEKİN

*MESTANLI BULGARİSTAN
Naim Süleymanoğlu, 50 yıllık kısa denilebilecek ömrüne onlarca rekor, üç olimpiyat şampiyonluğu, sayısız başarı sığdıran bir “Cep Herkülü”ydü. Bu kadarı herkesin malumu ama o aynı zamanda insanlığın yükünü de omuzlarına aldı… Todor Jivkov liderliğindeki komünist idare, Bulgaristan’daki Türkler üzerine kâbus gibi çökmüş; dillerini konuşmalarına, dinlerini yaşamalarında müsaade etmiyordu. Yıldızının parladığı bir zamanda Türk vatandaşlığına geçerek dikkatleri Bulgaristan’da baskı gören Türklere çeken Süleymanoğlu, on binlerce insanın komünist rejimin girdabından kurtulmasına vesile olmuştu… Mustafa Uslu’nun yapımcılığını üstlendiği “Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu” adlı film de büyük haltercinin hayatının işte bu yönüne odaklandı.

Biz de çekimleri, Süleymanoğlu’nun doğduğu Kırcaali’nin Mestanlı kasabasında devam eden filmin setini ziyaret için Bulgaristan’daydık. Hâlâ Naim’in annesinin yaşadığı kasabada anlatılan hatıralar eşliğinde yapılan film çekimleri, maziye doğru duygusal bir yolculuğa dönüşüyor… Sorularımızı cevaplayan oyuncular aynı duyguları yansıtıyor…

EKSİK TANIYORUZ
Eserde büyük halterciyi canlandıran genç oyuncu Hayat van Eck, Naim Süleymanoğlu’nu eksik tanıdığımıza vurgu yaparak “Onun adını ilk defa hayat bilgisi dersinde duymuştum. Sadece olimpiyatlardaki başarısını öğrenmiştim ama Naim’in daha büyük başarıları varmış. Kendisi milleti için çok büyük fedakârlıklar yapmış” diyor.  Naim Süleymanoğlu’na tıpatıp benzerliğiyle dikkat çeken genç oyuncu bunu kedisine hatırlattığımda “İnsan kendisini bir başkasına kolay benzetemiyor. ‘İkizi gibi’ sözlerini duyunca önceleri çok şaşırmıştım. Ama Süleymanoğlu’na benzemek onur verici” diye konuşuyor.

NAİM’İN KARDEŞİ HALTER ÖĞRETİYOR
Naim Süleymanoğlu’nun halter eğitmeni olan kardeşi Muharrem Süleymanoğlu’nun kendisini role hazırladığını söyleyen Eck “Elbette Naim gibi 150 kilo kaldıramıyorum ama belirli ağırlıklardaki halterleri kaldırmaya başladım. Sekiz aydan beri filme hem fiziken hem de ruhen hazırlanıyorum. Omuzlarımda genetik bir problem olsa da uygun şekilde çalışarak iyi bir oyunculuk ortaya koymaya çabalıyorum” ifadelerini kullanıyor.
Süleymanoğlu’nun bir zamanlar Bulgaristan’da yaşanan zulme ses olduğunu dile getiren Hayat van Eck “Süleymanoğlu dilini rahatça konuşamıyor, dinini rahatça yaşayamıyordu. Bu yüzden hem kendisinin hem de milletinin özgürlüğü için Türkiye’ye iltica etti. Kendisi koca yürekli bir adamdı. Mestanlı’da onu tanıyan insanların bana kattığı duyguları oyunculuğuma yansıtıyorum” şeklinde konuşuyor.

Yetkin Dikinciler

OYNARKEN KENDİMİ KEŞFEDİYORUM
Eserde Naim Süleymanoğlu’nun babasını canlandıran oyuncu Yetkin Dikinciler ise “Ben sadece şampiyon bir sporcunun değil, kaldırdığı halteri insanlığa bir şeyler söylemek için aracı olarak kullanan birinin babası rolündeyim. Naim sessizlerin sesi olmaya çalıştı. Büyük ağırlıkları kaldırmasındaki motivasyon da bu olabilir” diyor. Filmdeki rolüne “duygudaşlık” katmaya çalıştığını kaydeden Dikinciler “Ben Süleyman’ı oynarken yeniden kendimi keşfediyorum. İçimdeki ailenin babasını ortaya çıkıyor” şeklinde konuşuyor. Naim Süleymanoğlu’nun doğduğu topraklarda film çekmenin kendileri için büyük avantaj olduğunu dil getiren tecrübeli oyuncu şöyle konuşuyor: Bu film, dekorlarla başka bir yerde ‘mış gibi’ yapılarak çekilebilirdi. Ancak Mestanlı’dan çekiliyor. Burada Naim’i tanıyanların anlattığı hatıraları dinlemek, onları Türkçesine vâkıf olmak bizim için büyük avantaj” Filmden çıkaracağımız dersler olduğunu söyleyen Yetkin Dikinciler “Jivkov döneminin isim değiştiren, kültür bozan ve biriz demeye zorlayan baskılarına Naim karşı çıkmıştı. Ama mücadelesini sadece kendi milleti için değil bütün insanlık adına vermişti. Tektipleştirme hiçbir zaman başarılı olmadı” ifadelerini kullanıyor.

YÖNETMEN FEYZİOĞLU: NAİM HÜRRİYET SAVAŞÇISIYDI
Filmin yönetmeni Özer Feyzioğlu “Çektiğimiz her şeyden önce insan hakları filmi” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Karşımızda çok başarılı bir sporcu var fakat biz bu filmi bir sporcu başarı hikâyesi olarak çekmiyoruz. Naim Süleymanoğlu’nun hayatı bir sporcunun başarı hikâyesine sığdırılamayacak derinlikte. Yaşadığı topluma dil ve kültür serbestîsi getirmek için kendisini feda eden bir özgürlük kahramanı kendisi... İşin içinde elbette spor var ama Naim Süleymanoğlu spor kullanarak insan hakları mücadelesi vermişti.
Film sayesinde Naim’in daha iyi anlaşılacağını söyleyen Feyzioğlu “Biz burada hangi vatandaşa Naim filmini çekmeye geldiğimizi söylesek ‘Naim bizi kurtaran adam’ diyor. Ama biz Naim Süleymanoğlu’nun kaçışıyla sınırların açılıp Bulgaristan’dan Türkiye’ye gelebilen insanlar arasında bağlantı kuramıyoruz. Ne yazık ki, Naim Süleymanoğlu, denilince bizim kafalarımızda ‘madalya’, ‘olimpiyat’ ve ‘halter’ kelimelerinden başka bir şey canlanmıyor. Film seyredildiğinde görülecek ki aslıda spo,r Süleymanoğlu’nun enstrümanıydı” şeklinde konuşuyor.
Son dönemde bütün dünyada olduğu gibi Türk sinemasında da yakın tarihten çıkarılan filmlerin çoğaldığına dikkat çeken Özer Feyzioğlu “Bu bir öz güven meselesi ve trend. Biz dijital platformlardan çok fazla ‘gerçek’ tüketiyoruz. Bir gerçeklik illüzyonu olan sinemanın gücü de artık zayıflıyor. Ama gerçek olduğunu bildiğimiz hikâyeleri seyrettiğimiz zaman tesiri büyük oluyor. Mustafa Uslu bu konunda öncülük yapıyor” diyor.

 “Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu” filmi 25 Ekim’de vizyona girecek.