Türkiye'nin nadir toprak rezervi dış basında: Küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirebilir!

DIŞ HABERLER—Türkiye, Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki dev nadir toprak elementi keşfiyle, enerji ve sanayi alanında dışa bağımlılığı azaltacak yeni bir sayfa açıyor.

Beylikova sahası, yalnızca Türkiye’nin değil, Avrupa’nın da kritik maden arz güvenliğinde kilit bir rol oynayabilecek büyüklükte.

İlgili Haber

Çin’in 30 yıllık üstünlüğü çatırdıyor! Beylikova keşfiyle Türkiye dünya sahnesinde

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 15 Ekim’de Türkiye’nin kuzeybatısındaki Eskişehir ilinin Beylikova bölgesinde 12,5 milyon ton nadir toprak rezervine sahip olabileceğini açıklamıştı.

Nikkei Asia’ya konuşan kaynaklar Türkiye’nin bu bulguyu onaylatmak için Avustralya’daki Ortak Cevher Rezervleri Komitesi (JORC)’a başvurduğunu belirtti.

Doğrulama sürecinin tamamlanmasının ardından, Türkiye’nin nadir toprak elementleri bakımından Çin ve Brezilya’nın ardından dünyanın üçüncü büyük rezervine sahip ülkesi haline gelmesi bekleniyor.

"TÜRKİYE TEDARİK ZİNCİRİNİ YENİDEN ŞEKİLLENDİREBİLİR"

Türkiye'nin nadir toprak stratejisini ve Eskişehir'deki rezervlerin dünya ticaretini nasıl etkileyeceğini ele alan Nikkei Asia, "Türkiye, büyük potansiyele sahip nadir toprak oksit rezervleriyle küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirebilir" değerlendirmesinde bulundu. 

Nikkei Asia'ya konuşan Eti Maden Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Yalçın Aydın, Beylikova sahasındaki cevherde değerli minerallerin oranının yaklaşık yüzde 1,75 olduğunu açıkladı. Aydın, Eti Maden’in “doğru maliyet-kalite dengesine odaklanacağını ve en yüksek saflık oranına ulaşmak için zorlamayacağını” belirtti. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Kaan Özdemir ise bu oranın ekonomik açıdan madenciliğe başlanabilecek anlamlı bir seviye olduğunu vurguladı.

BAKAN BAYRAKTAR NIKKEI ASIA'YA KONUŞTU

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Nikkei Asia’ya yaptığı açıklamada Türkiye’nin Çin, ABD, Avrupa, Kanada ve Avustralya ile görüşmelerde bulunduğunu ve sahada nadir toprak elementlerinin katma değerli üretimini artıracak uygun bir teknoloji sağlayıcı aradığını belirtti. Bayraktar, “Yabancı ortaklar bilgi transferi ve yerel üretimle ilgili Türk koşullarını kabul ederse, yabancı katılım memnuniyetle karşılanacak” dedi.

Diğer yandan Eti Maden, rezervlerin uluslararası güvenilirliğini artırmak ve finansman koşullarını kolaylaştırmak için JORC sertifikasyonu sürecine başvurdu. Ayrıca Beylikova bulgularının sertifikalandırılması için Türkiye’nin yerel raporlama komitesine de başvuru yapıldı.

Danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’den Robin Griffin, “Uluslararası alanda tanınan bir cevher rezervi kodu, Batılı yatırımcılar için çok önemlidir ve JORC en güvenilir çerçevelerden biridir” dedi.

Türkiye, 2023’te yıllık 1.200 ton cevher işleme kapasiteli bir pilot tesisini Beylikova’da devreye almıştı. Bayraktar, tesisin %90’ın üzerinde saflaştırma oranına ulaştığını, ancak yabancı uzmanlığın süreci hızlandırabileceğini belirtti. Türkiye, yabancı katkı olsun ya da olmasın endüstriyel üretime geçeceğini vurguladı.

AVRUPA VE ASYA TÜRKİYE'YE ODAKLANDI

Eti Maden, endüstriyel tesisin proje tasarımına 2026’da başlamayı, 2027–2028’de faaliyete geçirmeyi planlıyor. Hedef, yılda 10 bin ton nadir toprak oksit üretmek için 570 bin  ton cevher işlemek.

CRU Group baş danışmanı Willis Thomas, Türkiye’nin tahmini 12,5 milyon tonluk rezervinin, Çin dışındaki küresel rezervlere yüzde 17 katkı sağlayabileceğini belirtti. “Avrupa anakarasına bu kadar yakın olan Türkiye’deki bu yataklar, Avrupa’nın elektrikli araç gelişimini destekleyen gelecekteki nadir toprak elementi değer zincirinin parçası olabilir,” dedi.

Haberde, Türkiye'nin, Çin ile görüşmelerini sürdürürken, aynı zamanda Batı öncülüğündeki Maden Güvenliği Ortaklığı (Minerals Security Partnership) forumuna da katılarak nadir topraklar ve diğer kritik minerallerin geliştirilmesi için finansman ve teknoloji işbirliği arayışını sürdürdüğü belirtildi.