NASA, ‘benzeri görülmemiş seviyelerde’ sera gazı yayan 50'den fazla bölgeyi açıkladı
TEKNOLOJİ Haberleri
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) tarafından yapılan yeni bir açıklamaya göre, Güneybatı ABD, Orta Asya ve Orta Doğu'da 50'den fazla metan 'süper yayıcı' tespit edildi. NASA söz konusu keşfi EMIT isimli uzay aracıyla gerçekleştirdi.
NASA'nın Dünya'nın yörüngesindeki bir uzay aracı, dünya çapında benzeri görülmemiş seviyelerde metan yayan 50'den fazla 'süper yayıcı' bölge belirledi. Bunların büyük bir kısmı, Türkmenistan, İran ve New Mexico (ABD) bölgeleriydi.
NASA'nın açıklamasına göre, Dünya Yüzeyi Mineral Toz Kaynak Araştırması'nın (EMIT) temmuzda Uluslararası Uzay İstasyonuna üs kurmasından bu yana Güneybatı ABD, Orta Asya ve Orta Doğu'da 'süper yayıcılar' tespit edildi.
NASA'nın 'EMIT' programı kapsamında uzaya gönderdiği araç, Dünya'dan yansıyan güneş enerjisini, görünür alandan kızılötesi aralığına kadar yüzlerce dalga boyunda ışık ölçen, uzay kaynaklı bir spektrometredir. Amacı esas olarak havadaki toz ve bunun iklim değişikliği üzerindeki etkileri üzerine çalışmaları ilerletmektir ancak NASA bilim insanları, önemli miktarda metan üretildiği alanları da tespit edebildiğini keşfettiler.
ŞİMDİYE KADAR BÖYLESİ GÖRÜLMEDİ
Yeni ölçülen metan sıcak noktaları - bazıları daha önce biliniyordu - petrol ve gaz tesislerini ve büyük çöp sahalarını içeriyor. Metan araştırmalarına öncülük eden NASA araştırma teknolojisi uzmanı Andrew Thorpe, “Tespit edilen EMIT (metan) dumanlarından bazıları şimdiye kadar görülen en büyükler arasında - uzaydan şimdiye kadar gözlemlenen hiçbir şeye benzemiyor. Kısa sürede bulduklarımız şimdiden beklentilerimizi aştı." dedi.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı'nın Başkanı Bill Nelson, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, araştırmanın EMIT'in güçlü sera gazını tespit etmek ve onu kaynağında durdurmak için 'kritik bir araç' olduğunu kanıtladığını belirtti.
Bill Nelson, "Metan gazı emisyonlarını dizginlemek, küresel ısınmayı sınırlamanın anahtarıdır. Bu heyecan verici yeni gelişme, araştırmacıların yalnızca metan sızıntılarının nereden geldiğini daha iyi belirlemesine yardımcı olmanın yanı sıra onların hızlı şekilde nasıl ele alınabilecekleri konusunda fikir veriyor." dedi.
SÜPER YAYICILAR NEDİR?
'Süper yayıcılar'; fosil yakıt, atık veya tarım sektörlerinde yüksek oranlarda metan yayan tesisler, ekipman ve diğer altyapılardan oluşuyor. Bununla birlikte, metan, Dünya atmosferinde ısıyı tutabilen güçlü bir sera gazıdır. Gün boyunca, Güneş atmosferde parlar ve gezegenin yüzeyini ısıtır, geceleri ise tekrar soğur ve ısıyı tekrar havaya bırakır. Ancak sera gazları bu sıcak havanın bir kısmını tutabilir ve bu da gezegenin ısınmasına neden olur.
Metan, atmosfere ulaştıktan sonraki ilk 20 yılda karbondioksitin ısı tutma potansiyelinin 80 katından fazlasına sahiptir. Bu, bozuldukça zamanla azalırken, emisyonların gezegen ısınması üzerinde daha hızlı bir etkiye sahip olduğu anlamına gelir.
EMIT, UZAYDAN GEZEGENİMİZİ GÖZLEMLİYOR
EMIT görüntüleme spektrometresi, bu yıl Temmuz ayında Uluslararası Uzay İstasyonuna fırlatıldı ve uzay üssüne kenetlendi. Şimdi her 90 dakikada bir 420 kilometre yukarıda Dünya'nın yörüngesinde dönüyor. NASA'nın Jet Propulsion Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetilen bu araç, bir futbol sahası kadar küçük alanlara odaklanırken, gezegenin onlarca kilometrelik geniş alanlarını tarayabilicek kadar da yetenekli.
Birincil görevi, Dünya'nın çöllerinden ve Afrika, Asya, Kuzey ve Güney Amerika ve Avustralya'daki diğer kurak bölgelerden atmosfere gönderilen tozun mineral bileşimi hakkında bilgi toplamaktır. Bunu, yüzey toprağından yansıyan ışığın dalga boylarını ölçerek yapar. Daha koyu tozlar güneş ışınlarının çoğunu emmeye eğilimliyken, daha hafif renkli tozlar daha fazlasını yansıtır ve böylece etrafındaki alanı soğutur. Bu araştırma, bilim insanlarının dünyanın farklı bölgelerindeki havadaki tozun iklim değişikliğine katkıda bulunup bulunmayacağını belirlemelerine yardımcı olacak.
Bununla birlikte, bilim insanları, görüntüleme spektrometresinin mineral verilerinin doğruluğunu ölçerken, metan emisyonlarını da tam olarak belirleyebildiğini keşfettiler. Bu onlara, metan gazını yüksek oranlarda üreten 'süper yayıcılar' olarak bilinen tesislerin, ekipmanların ve altyapının yerlerini gösterdi. Böylece yetkililer emisyonları sınırlamak için hızla harekete geçebilecek.
NASA'nın baş bilim insanı ve kıdemli iklim danışmanı Kate Calvin, "EMIT'in mineral verilerinin iklim modellemesini nasıl iyileştireceğini görmek için sabırsızlanıyoruz. Bu ek metan tespit yeteneği, iklim değişikliğine katkıda bulunan sera gazlarını ölçmek ve izlemek için dikkate değer bir fırsat sunuyor." şeklinde konuşarak EMIT'in süper yayıcıları tespit etme yeteneğinin önemine vurgu yaptı.
50'DEN FAZLA SÜPER YAYICI TESPİT ETTİ
Şimdiye kadar EMIT, Orta Asya, Orta Doğu ve Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nde 50'den fazla süper yayıcı tespit etti. JPL tarafından yayınlanan yeni görüntüler arasında, Türkmenistan'daki Hazar Denizi liman kenti Hazar'ın doğusundaki petrol ve gaz tesisinden gelen 12 bulut kümesi dikkat çekti. Bilim insanları, bu bulut kümelerinin toplu olarak saatte 50.400 kilogram oranında metan yaydığını tahmin ediyor.
Diğer bir büyük yayıcı, ABD - New Mexico'daki Permian Havzası petrol sahasıydı, burası dünyanın en büyük petrol sahalarından biridir ve yaklaşık 3.3 kilometre uzunluğunda bir metan bulutu oluşturduğu görüldü.
NASA tarafından ortaya çıkarılan üçüncü süper yayıcı bölge, İran'ın Tahran kentinin güneyinde, en az 4,8 km uzunluğunda bir duman yayan bir atık işleme kompleksi. Metan, ayrışmanın bir yan ürünüdür ve çöplükler önemli bir kaynak olabilir.
Bilim adamları, New Mexico Permian sahasında saatte yaklaşık 18.300 kilogram ve Tahran'daki bölgede ise saatte 8.500 kilogram metan akış hızı oluştuğunu tahmin ediyor. Bu arada NASA yetkilileri, hiçbirinin daha önce bilim insanları tarafından bilinmediğini de söyledi.
NASA, EMIT'in bir yıllık görevi sona ermeden önce potansiyel olarak daha önce bilinmeyen yüzlerce metan süper-yayıcı bölgeyi bulabileceğini açıklıyor.
(AA / DailyMail)
'da Takip Edin!
