Kışın olmazsa olmazı, gribe kalkan... Bergama'da yeni trend sağlık ürünü kızılçam kozalağı pekmezinin üretimi başladı
İzmir'in Bergama ilçesindeki Kozak Yaylası'nda kızılçam ağaçlarının kozalaklarıyla imece usulü pekmez üretimi başladı. Şifa deposu çam kozalağı pekmezi, KOAH, astım, bronşit, grip, nezle gibi kış hastalıklarına hem kalkan hem de deva olmasıyla biliniyor. Ciğerleri temizleyen pekmezin yapım aşamalarını yöre kadınları anlattı.
Son yıllarda Türkiye’nin birçok bölgesinde adını sıkça duyuran çam kozalağı pekmezi, şifa arayanların gözdesi hâline geldi. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde üretilen çam pekmezi, bronşit, astım, öksürük, grip gibi solunum yolu rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle biliniyor.
Geleneksel usullerle hazırlanan kozalak pekmezi, sadece sağlık açısından değil, yerel ekonomiye katkısıyla dikkat çekiyor.
İzmir’in Bergama ilçesindeki Kozak Yaylası’nda bu gelenek, tabiatla ahenk içinde sürdürülen bir geçim kaynağına dönüşmüş durumda.
PANDEMİDEN SONRA ÜRETİM ARTTI
2018–2025 yılları arasında Türkiye’nin çeşitli illerinde (özellikle İzmir, Kastamonu, Kütahya, Aydın, Bartın ve Karabük’te) çam kozalağı pekmezi üretimi artış gösterdi. Yerel tarım müdürlükleri ve üreticiler, bu ürünün küçük işletmeler ve kooperatifler aracılığıyla daha organize şekilde üretilmeye başladı.
Bağışıklığı güçlendirmesi sebebiyle COVID-19 pandemisi döneminde pekmeze olan talep ciddi şekilde arttı. Birçok üretici ev tipi üretimden ticari ölçekte üretime geçti. 2020’lerin başından itibaren çam kozalağı pekmezinin internet ve e-ticaret siteleri üzerinden satışa sunulmasıyla daha görünür hale geldi. Hatta bazı dönemlerde hammadde kıtlığı nedeniyle fiyat artışları yaşandı.
Son yıllarda yapılan akademik çalışmalar da çam kozalağı ürünlerinin biyoaktif özelliklerine ve sağlık açısından potansiyeline odaklanarak bu ilginin bilimsel yönünü güçlendirdi.
8 SAAT KAYNATILAN KOZALAKLAR
Kozak Yaylası'nı kaplayan ve yörede "yeşil deniz" olarak adlandırılan fıstık çamı ormanlarının arasındaki 16 mahalle, çam fıstığı üretimiyle dünyadaki talebin önemli bir kısmını karşılıyor.
Zengin doğasıyla dikkati çeken bölge çam kozalağı pekmezi üretimiyle de ön plana çıkıyor.
Yörenin zenginliklerini değerlendiren kadınlar, imece geleneğini yaşatarak kızılçam kozalaklarından pekmez elde ediyor.
Mayıs ayından itibaren ağaçlardan toplanan taze kozalaklar, keser yardımıyla ikiye bölünüp evlerinin bahçelerinde bir araya gelen kadınlar tarafından yıkanıyor.
Daha sonra bakır kazanlara alınan kozalaklar içerisine su eklenerek odun ateşiyle kaynamaya bırakılıyor.
Aroması için havanda ezilen çam reçinesi ve üzüm pekmezi eklenerek 8 saat kaynatılan kozalaklar, istenilen kıvama geldiğinde ateşten alınıp süzülüyor.
Yaklaşık 1 saat dinlendirildikten sonra kavanozlara alınan çam kozalağı pekmezi, yurdun dört bir yanından gelen siparişlerle kadınlar için gelir kapısı oluyor.
"CİĞERLERİ TEMİZLİYOR, GRİP OLDUK MU İÇİYORUZ"
Hisarköy Mahallesi sakinlerinden Serpil Özkan, komşularıyla bir araya gelerek pekmez kaynattıklarını ve birbirlerine yardımcı olduklarını söyledi.
Talepten memnun olduklarını dile getiren Özkan, "Çok arayan oluyor. İstanbul, İzmir her yerden geliyorlar. 15 günde bir pekmez kaynatıyorum. Bir şifa deposu. Bronşit ve sigara içenlere daha çok faydası var diyorlar. Ciğerleri temizliyor. Kendimiz de tüketiyoruz. Grip olduk mu içiyoruz çok iyi geliyor. Öksürüğe falan çok iyi geliyor. Çocuklarımız kullanıyor. Çocuklara çok iyi geliyor." dedi.
Serap Zeybek de çam kozalağı pekmezini herkesin rahatlıkla yapabileceğini dile getirdi.
Aile bütçesine katkı sağladığı için memnun olduğunu aktaran Zeybek, şunları kaydetti:
"Şifalı bir şey diye herkes sebeplendi. Hemen hemen bütün bayanlar yapmaya başladı. Satışı da güzel. Faydasını da görüyor insanlar. Teyzem, komşularımız, kardeşim, annem, bütün köy, hep beraber imece usulü üretim yapıyoruz. Hep beraber güzel oluyor. Hem işimiz kolaylaşıyor hem de beraber vakit geçirmiş oluyoruz. Aile bütçemize katkı sağlıyoruz. Üretimden çok memnunuz. İnşallah insanlara da faydalı olabiliyoruzdur."
"YILDA 400 KAVANOZ CİVARI SİPARİŞ ALIYORUM"
Annesiyle pekmez üretimi yapan çiftçi Mehmet Okan Özkan da Kovid-19 salgını döneminde hastalıktan korunmak için çam kozalağı pekmezi yapmaya başladıklarını söyledi.
Pekmezin hastalıklara karşı birçok faydasının olduğunu anlatan Özkan, şöyle konuştu:
"Yılda aşağı yukarı 300-400 kavanoz civarı sipariş alıyorum. Şu an İstanbul, İzmir, Aydın, Çanakkale taraflarına ulaştırıyorum. Kozalak pekmezinin özellikle KOAH, astım, bronşit, grip, nezle gibi vakalara ciddi manada iyi geldiğini, hastalığın hafif geçtiğini söylüyorlar. Kronik rahatsızlıkları olan arkadaşlar daha çok tüketiyor. Faydasını gördüğünü de söylüyorlar. Öksürük yine başta olmak üzere rahatsızlığı olanlar bize ulaşıyorlar. Biz de ürünlerimizi ulaştırıyoruz."
'da Takip Edin!
