Müteahhit kaçtıysa parayı banka verecek

CANAN ERASLAN

Türkiye’de gayrimenkul sektörü gelişti, TOKİ ve Emlak Konut gibi kuruluşların yönetiminde yapılan kampanyalarla dar gelirli de ev sahibi olmaya başladı. Son dönemde hem kamu hem özel sektör bankaları gelişen ve yaklaşık 240 sektörü ilgilendiren inşaat sektörü için elini taşın altına koyup indirimli faiz kampanyaları başlattı. Kampanya ile anlaşmalı projelerden konut ya da iş yeri satın alanlara 0,98 gibi faizle kredi kullandırmayı içeren kampanyalarla binlerce kişi ev sahibi oluyor. Bunun yanı sıra bazen yöneticilerin kötü niyeti, bazen de ekonomik zorluklar sebebiyle projesinden ev alanları mağdur eden birçok şirket var. Son dönemde İnanlar inşaat borçları sebebiyle iflas ederken Dumankaya da TMSF’ye devredilmişti. Bunun yanı sıra birçok irili ufaklı şirket ya konutu zamanında teslim etmiyor ya da sözleşmede yer alan şartları yerine getirmiyor. Vatandaş da yüz binlerce liralık borçla boğuşurken, kanunla garanti altına alınan haklarını bilmediği için hakkını alamıyor.

ZARARI BANKADAN İSTEYİN
Hâlbuki banka “Şu projeye kredi veriyorum” derken aslında o şirketin sorumluluklarını da paylaşmış oluyor. Başka bir deyişle tüketici 500 bin liraya ev almak üzere sözleşme yapmış ancak müteahhit ortadan kaybolmuş ya da iflas etmişse tüketici, ‘müteselsil sorumlu’ sıfatıyla bankadan hak talebinde bulunabiliyor. Bunu da 6.502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ‘Bağlı Krediler’ başlıklı 30. maddesinde yer alan haklarıyla sağlayabiliyor. Bu konuda görüşlerini dile getiren Tüketici Başvuru Merkezi Başkanı Aydın Ağaoğlu “Bağlı kredi, tüketici kredisinin belli mal ya da hizmetin alımını finanse etmek için verilir ve sözleşmenin iki tarafı da bu mal ya da hizmet için birlik oluşturmuş demektir. Yani banka o projeye kefil olmuştur, bu durumda tüketicinin mağduriyetini de gidermek durumundadır” dedi.

SÖZLEŞME VERMEYEN SUÇLUDUR
Tüketicilerin hakkını alabilmesi için öncelikle hakkının ne olduğunu bilmesi gerekiyor. Bunun için de konut, otomobil veya herhangi bir eşya alımına dair sözleşmeyi mutlaka almalı. Konut için para ödeyip de teslim alamayanların sözleşmeyi mutlaka saklaması gerekiyor. Kayıp hâlinde müteahhit ve bankadan sözleşme örneği istenebiliyor. Sözleşmeyi vermeyen banka için tüketicinin BDDK’ya şikâyet edip tazminat alma hakkı bulunuyor.

BU KANUNLA MAĞDUR KALMAMALI
Aydın Ağaoğlu “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketicinin hakkını sonuna kadar koruyor. Tek şart sözleşme yapmak. Aldığınız konutla ilgili sözleşme yapmışsanız, orada şirketin imza attığı taahhütlerin yerine getirilmesini isteyebilirsiniz. Önce şirketten, sonra da bankadan. Kanun uygulansa hiçbir mağdur kalmaz’ dedi.

SADECE ESENYURT'TA 30 BİN MAĞDUR VAR
Son günlerde Dumankaya’nın çeşitli projelerinden ev alan binlerce mağdur, aylardır teslim edilmeyen evleri için mücadele ederken sadece İstanbul’un Esenyurt ilçesindeki projelere para yatıran ve senelerdir evlerini teslim alamayan 30 bin mağdur var. Babil Kuleleri, AkTowers, Acun Kent, KenYap İnşaat, Bulut, Osmanlı, Eviva Queen, Makron, Uçar Grup, Ukra, Gold, Home, Milenyum, SporCity, Yeşil GYO, Eviva, Gümüş City adlı projelerden ev  aldığını zannedenler, aylardır mücadele ediyor. Mağdurlardan Nur Gök “Mağdurlar olarak zaman zaman toplanıp protestolar yapıyoruz. Yirmi yıl önce bir projeye girmiş arkadaşımız var. O zaman 20 yaşında bir gençken şu anda 40 yaşında. Aynı şekilde 40 yaşında bir projeye dâhil olan mağdur bir hanım 60 yaşında ve hâlâ mücadele ediyor. Bakanlarımıza, milletvekillerimize, Cumhurbaşkanımıza mektuplar yazdık, mahkemelerde hakkımızı arıyoruz ama sonuç elde edemedik. Bizim haklarımızı savunmak üzere kurulan derneğimiz de 2015’te inşaatlarda PVC pencere taktırdığını iddia etmişti. Şimdi pencere yapanlar da paralarını alamadı, onlar da mağdur. Yani hakkımızı savunmak üzere dernek kuranlar da bizi dolandırdı” diyerek başlarına gelenleri özetledi.

EVDEKİ EKSİK İÇİN DE BANKATeslim edilen evde herhangi bir eksik varsa, bu eksik için de projeyi kredilendiren, bir anlamda ona kefil olan bankanın sorumluluğu bulunuyor. Krediyle konut alan vatandaş, evdeki eksikten kaynaklanan zararının tazminini bankadan isteyebiliyor. Ağaoğlu “Diyelim ki evi teslim aldınız ama söz verdiği mutfak değil. Ankastreleri sözleşmedeki marka ya da model değil. Tüketici bunları bankadan talep edebilir. Bu talep teslimden itibaren bir sene içinde gerçekleşmeli” dedi.