Yerel ekonomiye gurbetçi dopingi! Pazardan düğüne, emlaktan küçük esnafa her sektör kazanıyor

Yabancı turistler her şey dâhil otellerde tatil yaparken, Türkiye’ye gelen milyonlarca gurbetçi, sadece memleket hasretini dindirmiyor; pazardaki esnaftan turizm işletmelerine, inşaattan altın piyasasına kadar geniş bir yelpazede ekonomiye milyarlarca dolarlık bir canlılık sağlıyor.
KAAN ZENGİNLİ - Avrupa’nın dört bir yanında yaşayan milyonlarca Türk, yaz aylarının gelmesiyle birlikte memleketlerine akın ediyor. Kapıkule ve diğer sınır kapılarındaki rekor kuyruklar sadece aile hasretlerinin giderildiği anlamına gelmiyor; aynı zamanda Türkiye ekonomisine milyarlarca dolarlık katkı anlamına geliyor. Her yıl yurt dışından 5 milyondan fazla gurbetçi Türkiye’ye geliyor ve çoğu 4 kişilik aileler, yaz döneminde 5 ila 10 bin dolar harcama yapıyor. TESK verilerine göre her yıl gurbetçiler 5 ila 7 milyar dolarlık devasa bir ekonomik hacim oluşturuyor. Yabancı turistler daha çok otellerde kapandıkları her şey dâhil sistemlerde yerel ekonomiye sınırlı katkı sağlarken, gurbetçiler konuttan zincir marketlere, kuyumcudan hazır giyime kadar birçok sektörü hareketlendiriyor.
KONUTLARIN YÜZDE 20’Sİ
Yalnızca tatil yapmakla kalmayan gurbetçiler, memleketlerinde yatırım yapmayı da tercih ediyor. Yazlık ev alan, arsasına müstakil ev yaptıran, mobilyasını yerelden temin eden gurbetçiler inşaat, dekorasyon ve mobilya sektörünü hareketlendiriyor. Bazı inşaat firmaları, son yıllarda satılan konutların yüzde 20’sinin yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına gittiğini belirtiyor. Sektör temsilcileri “Gurbetçiler memleketinde arsa ve konut ediniyorlar. Bu da bölgesel emlak piyasasında ciddi bir canlılık sağlıyor. Hatta zaman zaman fiyatları artırdıklarına dair serzenişler de oluyor. Onların aldığı evlerin mobilyasından tadilatına kadar pek çok hizmet de yerel esnaf hareketini artırıyor, mobilyadan beyaz eşyaya kadar birçok sektörü etkiliyor” diyor.
YEREL EKONOMİYE KATKI
Sınır kapılarında ciddi yoğunluk yaşanırken, hava yolu şirketleri ek seferler koyuyor, otobüs firmaları kapasite artırıyor, yerel ulaşım ağları canlanıyor. Gurbetçiler, tatillerini büyük otellerde geçirmek yerine ailelerinin yanında veya kendi evlerinde kalarak esnaf lokantasında yemek yiyor, yerel cafelerde vakit geçiriyor, böylece doğrudan şehirlere ekonomik katma değer bırakıyor.
Birçok gurbetçi sadece tatil yapmakla yetinmiyor; memleketine gelecekte dönme hayaliyle uzun vadeli yatırımlar yapıyor. Köyünde seracılık yapanlar, şehirde dükkân açanlar ya da ortak işlere girenler, Türkiye’nin döviz gelirlerine doğrudan katkı sağlıyor. Ekonomistler, bu hareketliliğin cari açığın azalmasına da destek olduğunu belirtiyor.
REKOR KAPIKULE’DE
Tatil sezonunun gelmesiyle binlerce gurbetçi, memleketlerine varmak üzere Edirne’de bulunan sınır kapılarına akın etti. 13 Temmuz Pazar günü Edirne’deki; Kapıkule, Hamzabeyli, İpsala ve Pazarkule sınır kapılarından yapılan 62 bin 263 yolcu ve 14 bin 730 araç girişi ile tek günde tüm zamanların rekoru kırıldı. En yoğun ve tüm zamanların yolcu giriş rekorunu kıran kapı ise 41 bin 534 yolcu ve 9 bin 779 araçla Kapıkule oldu. 22 Haziran’da başlayan, “gurbetçi sezonu” olarak adlandırılan dönemin bu yıl bir hafta gecikmeli olarak aynı yoğunlukta devam ettiğini belirten Edirne Valisi Yunus Sezer, sınır kapılarından yılın ilk 6 ayında 2 milyon 310 bin 301 araç ve 5 milyon 748 bin 166 yolcunun giriş ve çıkış yaptığını belirtti.
ÜÇ AYDA 6,3 MİLYAR AVRO
2024 verilerine göre Türkiye’ye gelen toplam 62,2 milyon ziyaretçinin yüzde 15,4’ünü, yani yaklaşık 9,6 milyon kişisini yurt dışında yaşayan vatandaşlar oluşturuyor. Bu yıl da rakamın yaklaşık olarak aynı seviyelerde olması bekleniyor. Antalya turizmcilerinin verdiği bilgiye göre, 2024 yılının Haziran, Temmuz, Ağustos döneminde gurbetçilerin 1 milyonu Antalya’ya geldi ve kişi başına 1.000 avro harcadı. Yılın sadece bu 3 ayında gurbetçinin Türkiye ekonomisine yaklaşık 6,3 milyar avro katkı sağladığı belirtiliyor. 9,6 milyon gurbetçinin ise turizm sektörüne yaklaşık 10 milyar avro gelir bırakması bekleniyor. Konut alımından hazır giyime, kuyumdan ev eşyasına kadar yapılacak harcamaların da 20 milyar lirayı bulması bekleniyor.