Mezhep Savaşı

Devletler arası savaştan daha kıyıcı olanı iç savaştır. Din savaşından kötüsü mezhep savaşıdır. İç savaşın da, mezhep savaşının da kuralı yoktur. İki taraf, insan ırkının en iğrenç tezahürlerini sergilemekten zerre kadar çekinmez. Normal savaşlar iki hasım devletin barışması ile son bulur. İç savaşlarda ve mezhep savaşlarında karşılıklı kin, bitip tükenmek bilmez. Aradan 85 yıl geçti. Ankara, Millî Mücadele'de kendisine karşı çıkanları affetmemiştir. Hâlen resmî eğitim ve öğretim, affedilmezliği sürdürmek üzere programlanarak yapılmaktadır. Irak'ta Sünnîlerle Şiiler iç içedir. Her şehirde, iki taraftan da nüfus yaşar. Hepsi Arapça konuşur. Biribirinden ayırmak mümkün değildir. Camileri de aynı mimaridedir. Ancak aynı camide namaz kılmazlar. Şii ezanı, Sünnî ezandan farklı, bir (bazan iki) cümle fazladır. Bu suretle o caminin Şiilerce kullanıldığı anlaşılır. Irak'ın Sünnî ve Şii şekilde parçalanması hâlinde, iki mezhebi iki ayrı coğrafyada toplamak için, milyonlarca nüfusun yer değiştirmesi gerekir. Yüz binlerce aile perişan olur. Şii-Sünnî evlenmeler çok olduğundan, daha karmaşık bir tablo ortaya çıkar. İran'ın resmî mezhebi ile Irak Şiilerinin mezhebi, aynıdır. Câferî denir. Safevî Türkmenlerinin İsnâ Aşerî (Oniki İmamcı) mezhebi yumuşatılarak Nâdir Şâh Avşar tarafından kurulmuş, Şî'a-i Seb'iyye'dir (Yedi İmamcı). Osmanlı yönetiminde Irak'ta mezhep çatışmasına izin verilmemiş, sebep oluşturulmamıştır. Şiilerin Necef ve Kerbelâ'daki yüksek dereceli medreselerinde Câferi fıkhı öğretimine asla karışılmamıştır. Ancak her İmparatorluk sahibi millet, imparatorluk ırkı hasletleri taşımaz. Yönetmeye kalkıştığı kendisine yabancı ülkeleri perişan edip çıkar...