Diyabet pandemisi yayılıyor! İki kişiden biri farkında değil
Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından desteklenen ve dünyaca ünlü saygın tıp dergisi LANCET’te yayınlanan çalışmaya göre 15 yaş ve üzeri diyabetli kişilerin sadece yüzde 55,8’ine diyabet teşhisi konabiliyor. Farkında olmadan ilerleyen diyabete bağlı olarak gelişen kronik hastalıklar ani ölüme yol açıyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK - Dünyanın en saygın tıp dergilerinden biri olan Lancet’te geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir çalışma dünyada 15 yaş üstü diyabetlerden her iki kişiden birinin henüz hastalığından habersiz olduğunu ortaya koydu. 2000-2023 yılları arasında 204 ülke ve bölgeyi kapsayan “Küresel Hastalık Yükü Çalışması”ndan elde edilen verilere dayanarak yapılan çalışmada 2023 yılında, 15 yaş ve üzeri diyabetli kişilerin tahmini yüzde 55,8’ine diyabet teşhisi kondu.
Çalışmayı değerlendiren Acıbadem Life İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Erkan Sarıyıldız diyabetin “sessiz bir pandemi” olduğunu belirterek, “Çünkü hastaların neredeyse yarısı hastalığı fark etmiyor. Ancak bu görünmeyen düşman, tedavi edilmezse vücutta ağır hasarlara yol açıyor. Kan şekeri uzun süre kontrol dışı kaldığında kalp krizi, felç riski artıyor. Sessiz diyabet böbreklerdeki kılcal damarlara zarar vererek böbrek fonksiyonlarının bozulmasına, hatta diyalize kadar giden durumlara sebep olabiliyor. Görme bozuklukları, körlük, eller ve ayaklarda uyuşma, yanma, his kaybı; ciddi durumlarda ayak ülserleri ve ayak kesilmesine kadar giden nöropatiler gelişebiliyor. Diyabetin sebep olduğu kalp-damar hastalıkları, böbrek problemleri gibi komplikasyonlar erken yaşta ölümlere sebep oluyor. 2019 yılında, 20-79 yaş arası yetişkinlerde yaklaşık 4,2 milyon kişi diyabete bağlı sebepler yüzünden hayatını kaybetti” değerlendirmesini yaptı.
BEŞ KİŞİDEN BİRİ FAYDA GÖRÜYOR
Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından desteklenen çalışmada teşhis konan diyabetli kişilerin yaklaşık yüzde 92’bi tedavi almaya başlıyor. Ancak bu tedavi alanların sadece yüzde 41’inde optimal kan şekeri kontrolü sağlanabiliyor. Yine çalışmada 2023 yılında dünyada tedavi alan diyabetlilerin sadece yüzde 21’inde kan şekeri kontrolü sağlanabiliyor. Yani tedavi altında olanların beşte biri bundan fayda görebiliyor.
TÜRKİYE'DE TİP 2 DİYABET 15 YAŞ ALTINDA HIZLA ARTIYOR
Türkiye’de her yaş grubunda artmakla birlikte özellikle çocuklar ve gençler arasında diyabetli nüfusun hızla artış gösterdiğini belirten Dr. Sarıyıldız, 15 yaş üstü kişilerde diyabetin 10 milyon kişiye ulaştığını ifade ederek “2010–2020 projeksiyonuna göre, 20–84 yaş grubunda bozulmuş kan şekeri olan kişi sayısı 5,3 milyon arttı. Diyabet oranı yüzde 31,6, prediyabet %22 yükseldi. Özellikle yaşlı nüfusta artış yüzde 45’in üzerindedir. Avrupa standart nüfus modeline göre Türkiye’de diyabet prevalansı yüzde 19,4 gibi oldukça yüksek bir seviyeye ulaşmış durumda” dedi.
HAYATI 14 YIL KISALTIYOR
Rakamların, diyabetin yalnızca “uzun vadeli komplikasyonlara yol açan kronik bir hastalık” değil, erken yaşta bile ölüm riskini artıran ciddi bir halk sağlığı problemi olduğunu gösterdiğini söyleyen Dr. Sarıyıldız, “Kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği, inme gibi komplikasyonların diyabetle birlikte baş edilemezse kişilerin hayat süresini kısaltabiliyor. Türkiye’yi de kapsayan bir uluslararası çalışma, diyabet tanısı konulan 30–39 yaş arasındaki kişilerin normal hayat süresine göre yaklaşık 14 yıl daha az yaşadıklarını gösterdi” diye konuştu.
'da Takip Edin!
