Geniş Açı - Fikir ve tartışma

Özünü yardımlaşma duygusundan alan ve günümüze de bazıları ulaşan kervan yollarındaki kervansaraylar, vakıf medeniyetinin en güzel numunelerindendir. Orta Doğu’da hayata geçirilmesi için ilk adımlar atılan “Kalkınma Yolu Projesi” ise eski kervan yollarını akıllara getirmektedir.

Aralarından hayli âlim ve mutasavvıf çıkan, talipleri ilim ve edep ile donatan büyük Arvâsî ailesinin hikâyesi, Moğol İstilası zamanında Seyyid Kasım el Bağdadi ile Bağdat'tan başlar ve sonunda Anadolu topraklarına uzanır...

Türk - İslam kültürüne ve Türk dünyasına büyük bir muhabbeti olan gazetemizin kurucusu merhum Enver Ören, Sovyetler’in dağılmasından sonra 1993 yılında, muhteşem bir Türk dünyası haritası hazırlattı.

Bosnalılar, beş asırlık Osmanlı hâkimiyetinde refah ve huzur içerisinde yaşadılar. Osmanlı idaresinde birçok Boşnak, devlette vazife aldı; bu zamanda Bosna’da pek çok âlim yetişti. Bosna’nın Osmanlı devletinden kopmasından sonra ise ülkelerini terk ederek Anadolu’ya binlerce Boşnak Müslüman yerleşti ve çok kısa zamanda dürüstlükleriyle halkla kaynaştı.

Son yıllarda insanlarımızın uyuşturucu kullanımı gibi kötü alışkanlıkları edinme durumları, maalesef ürkütücü boyutlara ulaşmaktadır. Türkiye’de sadece 2022’de 280 bin kişiye uyuşturucu suçlarından dolayı adli işlem yapılmıştır. Bu sebeple ortaokuldan itibaren “sosyal sağlık” dersi verilmeli ve ergenlik dönemindeki gençlerin kötü alışkanlıklara karşı güçlendirilmesine yönelik bir müfredat işlenmelidir.

Selanik, Osmanlı devrinde büyük ölçüde Yahudi-Sabetayist cemaatlere ev sahipliği yaptığı için Batılılaşmaya en açık şehrimizdi. Türk futbolu da burada başladı. Kadıköy’deki İngiliz-Rum kulüpleri ise 20. yüzyıl başlarında Selanik’ten gelenlerin de etkisiyle yeni bir kulübe dönüştü. 1909’da yeniden açılan mason localarının ise İstanbul’daki büyük kulüpleri desteklediği biliniyordu.

Türkiye’de 1983 yılından 2018 seçimlerine kadarki gelişim, partilerin oylarının sosyal tedbir vaatleriyle önemli oranda artabildiğini ve iktidara gelindiğinde bu vaatler gerçekleşmediği veya sosyal tedbir uygulamaları sürdürülmediği takdirde azaldığını göstermektedir.

Avrupa’da statları “mabet” olarak tanıtılıp yani ibadet edilen bir yer gibi görülürken, marşlarına ise sanki “ilahi” gibi bir ulviyet kazandırılmaktadır. Maalesef ülkemizdeki taraftarlar da bu yolda hızla ilerliyorlar. Üstelik futbol fanatizmi, başta illegal bahis olmak üzere birçok illegal oluşumun da önünü açıyor.

İnsanla köpek arasındaki ilişkiler merhamete ve daha ziyade menfaate dayanıyorken Batılılaşmayla birlikte bu ilişkiler yörüngesini değiştirmiş, insanlar bu dostluktaki üstünlüklerini gittikçe köpeklere kaptırmışlardır. Hatta bu durumda zamanla köpekler sahiplerine itibar kazandırmaya başlamış, köpek beslemek bazıları için itibar kaynağı olmuştur.

Türkiye’nin bugün önünde duran en mühim meselelerin başında dil meselesi gelir. Lisanı paramparça edilmiş bir millet o yarayı tedavi etmeden başka hangi derdine çare bulabilir? Asırlardır değişik coğrafyalarda kendine yer edinmiş olan Türkçe bugün maalesef komada yatan bir hasta gibidir. İhata ve ifade gücü zayıflamıştır.

6284 Sayılı Kanun, koruyucu tedbir kararının, ilgilinin talebi üzerine ve şiddet uygulandığı hususunda delil veya belge aranmaksızın verilmesini öngörüyor. Böylece, koruma tedbirlerinin alınması için bir kadının, şiddete uğradığına dair beyanda bulunması yeterli sayılıyor. Bu düzenleme, bizce hukukun temel esaslarına aykırıdır.

Aşırı sağ örgütler, çocuklara ulaşmak için her türlü yöntemi deneyeceklerdir. Günümüzde sosyal medya gençlere ulaşmanın en kolay yöntemi hâline gelmiştir. Üstelik pandemi sonrası ülkelerin yaşadığı ekonomik bunalımlar, işsizlik tehdidi gibi problemlerin de sosyal medya üzerinden köpürtülerek göçmenlerle ilişkilendirilmesi, tehdit altında olma duygusunu körüklemektedir.

ABD’de Donald Trump’ın çevresinde yer alan Evanjelikaller, Ocak 2025’te Beyaz Saray’a çıkabilir ve İsrail’de muhafazakâr iktidar devam ederse Orta Doğu’da yeni krizlerin görülmesi muhtemeldir. Bu, elbette seçimleri Demokratların kazanması hâlinde daha barışçı bir bölge hayali kurmayı gerektirmiyor.

Sultan Hamid’in en ehemmiyet verdiği şey, her işte olduğu gibi fevkalâde intizamdı. O devirde Osmanlı hükûmetinin hiçbir dairesinde, Mabeyin Başkitâbet’inin intizamını aramak ve bulmak mümkün değildi. Bu dairenin kapısından giren bir kâğıt, hiç kimsenin ehemmiyet vermeyeceği derecede âdi bir şey olsa bile derhal üzerine “saat ve dakika” işareti konulurdu.

Tütsü sadece koku vermek amacıyla değil, aynı zamanda tarih boyunca nazarlardan korunmak maksadıyla da kullanılır, bunun için de tütsünün oluşturduğu dumandan faydalanılırdı. Şairler ise belki de ahlarının yerde kalmadığını beyan ederken tütsü yakma geleneğinden ilham almışlardı.

Orta Asya’da komünizmin ağır, kanlı esaretine daha fazla dayanamayan, ana vatanını terk etmek mecburiyetinde kalan yüzlerce münevver vardı. Hâl böyle olsa da “Türkistan ideali” ölmemişti. Onu yaşatacak, gelecek kuşaklara aktaracak, kişiler de çıktı. Onlardan biri de Dr. Baymirza Hayit’ti.

Çocuklar, fiziki ve duygusal açıdan ihmale uğrama ve etkili aile denetiminin olmaması gibi sebeplerle “savunmasız” kalmaktadırlar. Bu durum ise cinsel istismara maruz kalma konusunda çocukları “uygun bir hedef” hâline getirebilmektedir.

Sahâbe-i kirâm başlangıç savaşlarını yapıp (Bedir, Uhud vb.) İslâm’ın sancağını dikip perçinlediler. Sonra Asya içlerine kadar dağıldılar. Bu maksatla bu nûr elçileri bir meltem rüzgârı gibi Orta Asya’nın sert havasını yumuşattılar. Hıra Dağı’ndan Tanrı Dağları’na hidâyet köprüleri kurdular. Medîne hurmalıklarının letâfetini Ötüken Ormanı’nda estirdiler. Aral, Baykal göllerinin acılığını zemzem ile giderdiler.

Aile sağlam olunca tabii ki millet de sağlam olur. Ancak günümüzde, iş hayatındaki sosyal ve psikolojik sıkıntılara maruz kalan kadınların hem kendileri hem de bebekleri menfi şekilde etkilenmektedir. Bu sebeple, özellikle evinin dışında çalışan hamile kadınlar ile bebekleri büyük risk altındadır.

Emsile’yi iyi öğrenen birisi mesela misafir kelimesinin sefer kökünden, makul kelimesinin akıl kökünden, makbulün kabulden geldiğini hemen anlar. Kelime köklerine aşina olan, Türkçeyi de doğru anlar, konuşur ve yazar. Kelimelerin sihirli dünyasına girerek zevk ve hayranlık duyar.