Opr. Dr. Nihal Çakır

Akılda tutulması gereken en önemli nokta, aylık enjeksiyonların düzenli olarak yaptırılmasıdır. Aksi takdirde, belirli bir günde olmanız gereken enjeksiyonu yaptırmayı unutursanız, kanama düzensizlikleri olabilir ve daha da önemlisi istenmeyen hamilelikle karşı karşıya kalabilirsiniz. İlk enjeksiyon, âdet kanamasının birinci günü uygulanır. Müteakip enjeksiyonlar âdet kanamasına bakılmaksızın (30+3) veya (30-3) gün sonra yapılmalıdır.

Endometriosiz doğurganlık dönemindeki bayanlarda oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Normalde rahmi kaplayan hücrelerin diğer bölgelerde yerleşmesi ile meydana gelir. Karın boşluğunda örneğin rahmin yüzeyinde, yumurtalıklarda, tüplerde veya ince bağırsakta gelişebilir. Sebebi konusunda kesin ve ortak bir görüşe varılmamış olmasına rağmen, muhtemelen âdet döneminde hücreler tüpler içinde göç ederek bu tip anormal noktalara ulaşmaktadırlar.

Normal gebelik süresi 40 hafta olup, 36. haftadan önceki doğumları erken doğum olarak kabul etmekteyiz. Tek çocuklu gebeliğe göre erken doğum görülme riski çoğul gebeliklerde 12 kat daha yüksektir. İkiz gebelik için ortalama tamamlanmış hafta sayısı 35 haftadır.

Korunmayan çiftlerde, bir yıl içinde çocuk elde edilmemesine infertilite (kısırlık) adı verilmektedir. Ve bunun yaklaşık %30-40'ında erkek faktörü rol oynamaktadır. Fizik ve genital muayeneyi takiben hormonal, mikrobiyolojik ve serolojik testler yapılır. Tetkikler sonucunda hangi tedavi yönteminin seçileceğine karar verilir.

Hamileliğin son dönemlerinde sanki yeterince hava alınamama şikayeti ortaya çıkabilir. Bunun nedeni akciğerlerin hemen altındaki düz kas tabakasının büyüyen rahimin yaptığı baskı sonucu yukarıya doğru yükselmesidir. Bu çok az miktar olarak görünebilir, fakat akciğer kapasitesini düşürmek için yeterlidir.

Çiftlerin çocuk sahibi olma arzularına rağmen bir yıl içerisinde hamilelik elde edilmemesine infertilite (kısırlık) adı verilmektedir. Korunmayan çiftlerin % 85'inde bir yıl içerisinde hamilelik oluşması beklenir. İnfertilite %30-40 arasında erkek, %40-50 arasında bayana ait nedenlerle ortaya çıkmaktadır.

Menopoz döneminde kullanılan hormon replasman tedavisinin süresini mevcut şikayetler ve bu şikayetlerin derecesi etkiliyebilir. Yalnızca ateş basması, terleme, kızarma gibi vazomotor ve genito-üriner sisteme ait şikayetleri bulunan ve kemik erimesinin (osteoporoz) probleminin olmadığı vakalarda 1-2 yıl içinde rahatlık sağlanabilir.

Amniosentez yardımı ile tanımlanabilen hastalık listesi her gün artmaya devam etmaktedir. Bununla birlikte doğum öncesi tanıda amniosentezin en büyük kullanım alanı kromozom anomalisi ve merkezi sinir sistemi ile ilgili problemi olan bebeklerin tanımlanmasıdır.

5 aylık hamileyim ve bir süredir diş ağrım vardı. Diş hekimine gittim ve bazı ilaçlar verdi. Verilen bu ilaçların bebeğime zararı olur mu? Ne yapmamı önerirsiniz? (G.H-Burhaniye)

Yaşantımız boyunca karşımıza çıkabilecek olumsuzluklara karşı ne yazık ki her zaman hazır olamayabiliriz. Bizi mutlu kılan, sevince boğan sürprizler olduğu gibi, aniden ortaya çıkan hastalıklar, kazalar olabilir. Önemli olan sonucu iyi veya kötü olan bu değişiklikleri zaman içinde kabullenmek ve buna ayak uydurmak. Annenizde hiç beklenmedik zamanda ortaya çıkan ameliyat kararına psikolojik olarak hazır olmayabilir. Böyle durumlarda hasta ile ailesi ve hekimi arasında iyi bir iletişiminin kurulması şarttır.

Dış gebelik, döllenmiş olan yumurtanın rahim içine yerleşmemesi sonucunda gelişir. En sık görülen bölge, rahimin iki tarafında bulunan tüplerdir. Son on yıl içinde görülme sıklığı giderek artmaktadır. Buna karşılık, erken teşhis sayesinde ölüm oranında bariz azalma söz konusudur.

Hamilelik dönemi ve bunu takip eden doğum olayı kadar önemli olan, titizlik gösterilmesi gereken diğer bir dönem de doğum sonu devresidir. Tıbben ve geleneksel olarak bu periyod 6 haftadır. Her normal doğum yapan bayanın ilk duygusu genellikle büyük bir rahatlama ve sağlıklı bir bebeğe kavuşma sonucu duyduğu sevinçtir.

Doğum uyarısına hastanın cevabı doğum ağrısıdır. Ve ortak olan görüş bu ağrının giderilmesi yönündedir. Günümüze kadar yıllardır doğum sancılarının şiddetini en aza indirmek için değişik metotlar denenmiştir. Biz hekimler hastaya rahat ya da tolere edilebilir doğum seyri ve doğum sağlamak durumundayız. Çoğu hasta doğum eyleminin başlangıcında ciddi bir rahatsızlık duymamasına rağmen, endişeli ve gergindir.

Normal şartlarda korunmayan bir çift için evliliğin birinci yılında hamile kalma şansı %80, ikinci yılında %10, üçüncü yılında %1.2'dir.

Endometrial dokunun rahim dışında gelişmesi ve fonksiyon görmesidir. Normal dışı yerleşim gösteren bu odaklar yumurtalık fonksiyonlarının bozulmasına ve tüplerin çevresinde oluşan yapışıklıklar tıkanmaya ve geçişin engellenmesine yol açar. Ayrıca oluşan aşırı karın içi yapışıklıklar normal anatomiyi ve yine normal tüp-yumurtalık ilişkisini bozar.

Yumurtalık fonksiyon bozuklukları kadın infertilitesinde en yaygın sebeptir. Yumurtalıkların düzenli olarak çalışabilmesi ve rahim iç tabakasının döllenmiş yumurtanın yerleşebileceği bir olgunluğa erişebilmesi için, beyindeki uyarı yapan merkezlerin ve yumurtalıkların anatomik ve fonksiyonel olarak sağlıklı olması ön koşuldur.

Ergenlik döneminden menopoz dönemine kadar göğüsler âdet dönemi ile ilişkili olarak değişiklikler gösterir. Bu değişimler cinsiyet hormonlarının etkisiyle olmaktadır. Âdetten yaklaşık bir hafta, on gün önce başlıyarak göğüslerde duyarlılık ve gerilme söz konusudur.

Hirsutizm yani kıllanma, vücutta fizyolojik bölgelerin haricinde örneğin çene, dudak üstü, yanaklar, karnın alt kısmı, göğüs bölgesinde kendini gösteren hormon bozukluğudur. Androjen dediğimiz erkeklik hormonunun fazla salgılanması ile ilgilidir. Kıllanma hormonel bozukluğun ötesinde, kozmetik ve hatta bazen psikolojik problem haline dönüşebilir. Aile içi ve sosyal ilişkilerde sıkıntılara neden olabilir.

Folik asit suda çözünen bir B vitaminidir.Taze sebze ve meyveler ile sütlü gıdalarda ve taze balıkta yaygın olarak bulunur. Dondurulmuş gıdalarda bulunmaz. Vücuttaki depolar 3-4 ay gibi kısa bir zamanda tükendiği için folik asitten zengin gıdaları sürekli tüketmek gerekir.

Hamilelikte diyabet, tüm hamilelerin yaklaşık %3'ünde görülür. Hamilelerin sıkı taranması ve tanısı ile olabilecek problemler önceden önlenebilmektedir. Bu nedenle bütün hamileler şeker hastalığı yönünden taranmalıdır.