Opr. Dr. Nihal Çakır

Bebek beslenmesinde anne sütünün ne kadar önemli olduğu tartışılmazdır. Ve yeri doldurulmayacak bir besin kaynağı olduğu bilinen bir gerçektir. Ülkemizde anne sütünü tercih eden ve emziren annelerin oranı diğer toplumlara göre daha yüksektir.

Osteoporoz (kemik erimesi) hem ülkemizde, hem de dünyada önemli bir toplum sağlığı problemidir. Kısaca tanımı düşük kemik kitlesi ve kemik dokusu yapısının bozulmasıyla, kemik kırılganlığında artış ve kırığa yatkınlıkla karakterize sistemik bir iskelet hastalığıdır. Uzun yıllar belirti vermeden ilerleyen sinsi bir hastalıktır.

Sancılı âdet görme, sık karşılaştığımız şikayetlerden biridir. Genellikle, adetten bir gün önce başlayıp, kasıklarda rahatsızlık şeklinde gösteren ve adetin sonuna doğru azalan ya da tümüyle ortadan kaybolan bir belirtidir. Sancılı adet gören bayanların bir kısmında herhangi bir yapısal problem söz konusu değildir.

Tedavi edilmemiş hipotiroidili bayanlarda yumurtlama problemi olduğundan nadiren hamile kalırlar. Bazen spontan olarak da hamilelik gelişebilir ve uygun tedavi altında problem gelişmeden sürdürülebilir.

Mammografi, meme kanserini belirlemede duyarlılığı en yüksek olan yöntemdir. Yapılan çalışmalarda % 94-97 oranında güvenli olduğu gösterilmiştir. Klinik olarak meme kanseri şüphesi olan vakalarda kullanımın yanı sıra, yüksek risk grubundaki vakalarda da başlıca tarama yöntemi olarak kullanılabilmektedir.

Şişmanlık genellikle hatalı ve aşırı beslenme sonucu vücutta fazla miktarda yağ toplanması ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Günümüzde gelişmiş ülkelerin bir çoğunda yaygın olarak görülen şişmanlık ülkemizde de, özellikle yetişkinler arasında sağlığı bozan en önemli ve yaygın beslenme bozukluğunu oluşturmaktadır.

Hamilelik sırasında kalça bölgesindeki kemiklerin arasındaki eklemler yumuşayıp gevşer. Bu, doğum sırasında bebeğin bu bölgeden geçebilmesi için doğum öncesi hazırlıktır. Bu dönemde, rahim ağırlığı artar ve ağırlık merkezinin yeri değişir.

Hamileliği önleyici doğum kontrol hapları hakkında birçok soruya cevap olması amacıyla bu yazı hazırlanmıştır.

Hamilelik sırasında hafif veya orta derecede egzersiz yapılmalıdır. Hamilelikte yapılabilecek en güzel egzersiz yürüyüştür. Ancak egzersiz sırasında aşırı sıcaktan kaçınılmalıdır. Çünkü, erken gebelikte aşırı sıcak beyin gelişimini etkileyebilir. Sağlıklı bir hamile, sıcak bir banyoda gerilme egzersizlerini yapabilir, fakat banyonun sıcaklığı 38.8 derece üzerine çıkmamalı ve süre 10 dakikayı aşmamalıdır.

Sağlıklı bir vajinada adet görülen dönem boyunca, değişen oranlarda şeffaf ve kokusuz akıntı olması normal bir durumdur.

İleri anne yaşı, ilaç kullanımı veya akraba evliliği gibi hiçbir risk faktörü olmasa da her hamilelikte %3-4 oranında anomalili bebek görülebilir.

Sindirim kanalındaki değişimler, hamilelikte erken başlar ve genellikle yükselen progesteron düzeylerine bağlıdır. Progesteron dediğimiz hormon düzeyinin yükselişine bağlı olarak sindirim sisteminin tümünde hareket azalır. Bundan dolayı, midenin boşalma zamanı gecikir, yemek borusunun tonusu düşer ve mide ile yemek borusu arasındaki sfinkterin fonksiyonu yeterli olmaz.

Gerek tedavi ile ilgili eğitime rağmen yan etkiden korkan, gerekse kanamaları kabullenemeyen ya da gerçekten hormon tedavisi kullanamayacak bayanlarda menopoz şikayetlerine yönelik hormon dışı tedaviler planlanmıştır.

Aile planlamasında amaç, evli çiftlerin istedikleri zaman ve istedikleri kadar çocuk sahibi olmaları, çocuk istemedikleri zaman da bu istenmeyen gebeliğin önlenmesidir. Gebeliği önlemek için, çiftler geçici veya kalıcı bir yöntem kullanabilir. Bilinen tüm yötemlerin avantajları ve dezavantajları vardır. Danışmanlık görevini de üstlenmiş olan biz doktorlar, her bir yöntemin yarar ve risklerini hastamıza anlatır ve böylece bilgi donanımı tam olunca, kendisine en uygun yöntemi seçmesini sağlar.

Bebek beslenmesinde anne sütünün ne kadar önemli olduğu tartışılmazdır.Ve yeri doldurulmayacak bir besin kaynağı olduğu bilinen bir gerçektir. Ülkemizde anne sütünü tercih eden ve emziren annelerin oranı diğer toplumlara göre daha yüksektir.

Âdet düzensizliğinden bahsedebilmek için, öncelikle normal adet düzenini bilmek gerekir. Üreme çağındaki bayanlardaki siklus uzunluğu ortalama 28 gündür. Siklus, adetin ilk gününden, diğer adetin başlama süresine kadar olan dönemdir.

İnseminasyon, bir sun'i döllenme tekniğidir. Uygulamaya geçmeden önce bayanda bazı tetkiklerin yapılması gerekir. Her şeyden önce rahim filmi çekilerek tüplerin açıklığı gösterilmelidir. Daha sonra âdetin 3. günü yapılan hormon tahlillerinin değerleri tesbit edilir.

37'nci haftadan önce erken doğum olayı % 50'ye yaklaşmakta olup, tek çocuklu gebeliğe göre bu oran 12 kat daha yüksektir. İkiz gebelik için ortalama tamamlanmış hafta sayısı 35 haftadır. Erken doğum, doğum sonrası ölümlerdeki artışın nedenini oluşturmaktadır.

Beslenme, hamileliğin seyrini ve sonucunu önemli derecede etkiler. Hamileliğin oluştuğu andan itibaren annenin beslenmesi, bebeğin metabolik ihtiyaçlarının karşılanması ve daha sonraki durumu için son derece önemli bir faktördür.

Normal doğum yapan bayanların doğum esnasındaki nefes alıp verme hareketleri oldukça önemlidir. Doğru soluk alıp verme tekniği, hem doğum sancıları sırasındaki hissedilecek olan ağrılı kasılmaların şiddetini azaltacak, hem de rahimin kasılması sırasında bebeğe gidecek olan oksijeni artıracaktır.