Rahim Er

Bitmemiş bir "yeni dünya düzeni" sürecindeyiz. BOP'lar, Arap Baharları herhalde onun değişik fakat aynı köke bağlı yansımalarıdır. Bir ara bu "yeni dünya düzeni" cümlesi sıkça kullanıldı. Sanki ilk defa telaffuz ediliyormuş gibi sunuldu. Oysa 1793'te III. Selim'le başlayan Nizâm-ı Cedit hareketi "yeni dünya düzeni" söyleminin tarihî boyutudur.

Eser te'lîf eden müellif veya makale tahrir eden muharrir, günümüz toplam deyişiyle yazar, birçok eser vermiş olabilir. Ama o, ürettiği bir eseridir. İnsan, bir eser verir ve sonra da sanki diğerleriyle o teki şerh eder.

Bir sütun paylaşmaya başlamamız 9 Kasım 1976'dan 31 Mayıs 2012'ye kadar geçen uzun bir zamandır. Biz bu kadar zamandır ne yapıyoruz? Niyetimiz ne? Neden dergiler çıkartıyor, kitaplar yazıyoruz? Niçin tv ve radyo konuşmaları yapıyoruz? Hangi sebeple yeni zamanların keşfi sosyal medyayı kullanıyoruz. Bir insan, bir ömürde kaç mektup yazabilir?

Olması gereken, buydu. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Şikago'daki NATO zirvesinde önemli aktörlerden biri iken, Başbakan Tayyip Erdoğan, günü birlik Tuna Vilayeti/Bulgaristan ziyaretinden dönüşte Ankara'ya uğrayıp Pakistan'a geçti, bu ülke meclisi Türk Başbakanı konuşurken tezahürattan sanki yıkılacaktı. Aynı anda bazı bakanlar, Tahran'dan Washington, DC'ye kadar çeşitli dünya başkentlerindeydiler. Her ay-yıldızlı kalem, bir altın imza atıyordu.

Bizim berber Adil Bey, eskiden mahalle komşumuz olup şimdilerde ailesiyle birlikte Atina'da yaşayan Yorgo Beye bir mektup yazmış. Malum Yunanlılar zorda.

Çocukluğumuz, ilk gençliğimiz, kaçakçı hikâyeleriyle doludur. Mayınlı tarlalar ve ölüm ve hapis tehlikesine rağmen yaşanan o kaçakçılık hikâyeleri, hayallerimizi kavurur, vicdanlarımızı sarsardı. Ekmek parasının, evdeki çoluk-çocuğun maişetinin kanun dinlemediği keyfiyeti bir tarafa, asıl sebep, daha da ötelerdedir. Bir tarihte masa başında cetvelle çizilmiş sınırlar, işte bu ve benzeri onlarca problemi kördüğüm haline getirmişti.

Srebrenica, Bosna-Hersek'in doğusunda, Sırbistan hududuna 10 km mesafede huzurlu bir Osmanlı şehri, bir Müslüman Boşnak vilayetiydi. Çağ, Milenyum efsanesine hazırlanırken Balkanlarda Haçlı ruhu, bir gün yeniden hortladı.

Cemiyetin bir yanında olan hadisenin diğer tarafta cereyan eden başka bir hadiseyle münasebeti elbette vardır.

Başbakan Tayyip Erdoğan, 1958 yılında yıkılan Karaköy Camiî'nin yeniden inşaı için İBB reisi Kadir Topbaş'a talimat vermiş, reis de proje çizimi için MSU rektörlüğü ile mutabakata varmış.

Spor, insanın fiziken gelişmesi, mânen huzur bulması için. Futbol da sporun bir şubesi. Hem de yaygın bir şubesi. Fakat futbolda sporun bu ideal tarafına dair bir şey kaldı mı? Eğlence ne gezer? Zaman zaman zorbalığa, zaman zaman dehşete dönüşmekte. Bazı sorumsuz taraftarlar, âdeta terörist hâline gelmekte.

DC Stadyumunun VIP locasına girdiğimde onlar, daha evvel gelmişlerdi. İyi seyirler dedikten sonra, boş kalmış olan ön sıraya geçtim. İki büyük takımın maçı vardı. O iki gazeteciyi Washington'a bir kamu seyahat kurumu getirmişti.

İnsanlık tarihinin dönemleri var. Milletler bu dönemlerin ya tamamını yaşamakta veya gelişmişlik durumuna göre bir kısmına kavuşmakta. Hiçbir dönemden nasibini alamayanlarsa altlarda sürünüyor. Bu itibarla devir yönetimlerinin vazifesi memleketini o gelişmişlik çizgisine ulaştırarak sürdürülebilir kalkınmayı yakalayabilmektir.

Son bir buçuk asrımız, padişahlık, reis-i cumhurluk, demokrasi, laiklik, kuvvetler ayrılığı... gibi kavramlara kutsallıkların yüklendiği zamanlar oldu. Oysa aslolan insanın refah, hürriyet, saadet ve geliridir. Japonya imparatorluk, İsveç krallık, Kanada genel valilik...Cibuti, Endonezya, Moğolistan'sa cumhuriyet.

Fransa'da rejim sayılarla anılır. 1'den başlayıp artarak gelmiştir. Bizde de Tanzimat'la birlikte idari yapı Fransa modeliyle hareket etti. Etkinin arka plan derin sebebi Fransız ihtilalidir. Tanzimat'ın da Meşrutiyet'in de sloganı olan "adalet, hürriyet, musavat" o ihtilalin manifestosudur.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan... Üç genç adam. İdamlarının üzerinden kırk yıl geçmiş. Fakat o görüntü sanki dün gibi. Deniz Gezmiş, İstanbul Üniversitesinde iç kapının önünde yüksek bir yere çıkmış konuşmakta. Kızlı-oğlanlı on-onbeş kişi kendisini dinliyorlar.

Malûm olduğu üzre birkaç seneden beri Türkiye'de değildik. Dönüşte şunu soranlar oldu. "Geldiğinizde sizi en fazla ne şaşırttı?" Üç-dört yıl evvel, şu ânki yüksek binaların belki onda biri vardı. Göğe tırmanış sür'atle artmış. Üç yılda bu kadar mı çok bina dikilirmiş! Bu şaşırtıcı oldu.

Yeni bir dönem başlıyor gibimize gelmekte. Sanki bir eşikteyiz. Temenni ederiz ki bu berzahtan ileriye adım atılsın. Bu dönemde öteki sayısı azalıyor, ötekileştirme hırçınlığı tükeniyor.

İşçi, bir ülkenin üretimdeki adıdır. Sermaye sahibiyse işçiye o tezgâhı hazırlayan. İşçi işverene, işveren işçiye, memleket de her ikisine muhtaçtır. İnsanların cebi para dolu olsa fakat fırında ekmek, aşevinde yemek, elbisecide giyecek, manavda meyve... olmasa o para neye yarar?

Atatürk, bir gece yine o meşhur sofrasındadır. Bir taraftan demlenip bir taraftan türlü mes'eleler konuşulurken birden bir soru sorar: "Bilin bakalım, bugün ne olmuştu?" Yakın çevrede olma imtiyazına kavuşmuşlardan bazıları, 'Paşam' diye söze başlayıp ürkek ifadelerle bazı tahminlerde bulunsalar da kimse bilemez.

Hikâye tadındaki bu gerçeği bir genç kızımıza anlattığımda sanki aklı başından gitti. Güzel sanatlar fakültesi mezunu olduğu halde böyle şeyleri ilk defa duymaktaydı.