İkinci felaket! Japon aracı Ay’a çakılarak kayboldu

Japonya merkezli özel uzay şirketi ispace'in geliştirdiği "Resilience" isimli Ay aracı, 6 Haziran 2025'te Ay'a iniş girişiminde bulundu ancak hedefe ulaşamadan çakıldı. 

Tokyo'da heyecanla beklenen iniş, sessizlikle sonuçlandı. Şirket, iniş aracından gelen sinyalin, planlanan inişten iki dakika önce kesildiğini ve aracın Ay yüzeyine sert iniş yaptığını duyurdu.

CEO Takeshi Hakamada, "Bu iniş yapamadığımız ikinci sefer. Bunu gerçekten çok ciddiye almalıyız" diyerek göreve katılan herkesten özür diledi.

LAZER SİSTEMİ ÇALIŞMADI, DÜŞÜŞ KAÇINILMAZ OLDU

Şirketin ilk açıklamalarına göre, irtifayı ölçmek için kullanılan lazer sistemi çalışmadı ve iniş aracı beklenenden çok daha hızlı bir şekilde Ay yüzeyine yöneldi. Yapılan ilk analizde, sistem arızası nedeniyle aracın çakıldığı tespit edildi.

"Bu koşullara dayanarak, şu anda iniş aracının muhtemelen Ay yüzeyine sert bir iniş gerçekleştirdiği varsayılmaktadır" ifadelerine yer verildi.

Görev, bilimsel keşiflerin yanı sıra sanatsal içerik de barındırıyordu. Resilience aracında, İsveçli sanatçı Mikael Genberg'in tasarladığı kırmızı mini bir kulübe ve Avrupa yapımı gezgin araç "Tenacious" bulunuyordu. NASA için örnek toplayacak bu gezgin, Ay yüzeyinde sınırlı bir alanı keşfetmeye hazırlanıyordu.

BLUE GHOST VE INTUİTİVE MACHİNES ÖRNEĞİ TUTMADI

Resilience, Ocak ayında Florida'dan fırlatıldıktan sonra geçen ay Ay yörüngesine ulaşmıştı. 

SpaceX'in taşıyıcılığında fırlatılan araç, Mart ayında Ay'a başarıyla inen Firefly Aerospace'in "Blue Ghost" aracıyla yolculuğu paylaşmıştı. Ancak bu örnek de Japon ekibi için yeterli olmadı.

Intuitive Machines'in inişi de benzer şekilde başarısız olmuş, iniş aracı Ay'ın güney kutbuna yakın bir kratere çakılmıştı.

NASA DESTEĞİYLE YENİ HEDEF: 2027

Hakamada, başarısız denemeye rağmen gelecek projelerden vazgeçmeyeceklerini vurguladı. 2027 yılında, NASA ortaklığıyla daha büyük bir iniş aracı fırlatmayı planlayan ispace, bu denemeyi "sadece bir basamak" olarak niteledi.

İniş öncesi yapılan planlara göre, 7,5 metrelik araç birkaç saat içinde görüntü gönderecek ve Tenacious isimli gezgin, hafta sonuna kadar Ay yüzeyine indirilecekti.

AY, ÖZEL SEKTÖR İÇİN HALA ZORLU BİR HEDEF

Ay görevleri uzun süre yalnızca devletlerin sahasıydı. Ancak son yıllarda özel şirketler de Ay'a ulaşmak için büyük yatırımlar yaptı. Şu ana kadar başarılı iniş gerçekleştirebilen ülkeler; Rusya, ABD, Çin, Hindistan ve Japonya oldu. Ancak yalnızca ABD, insanlı iniş gerçekleştirdi.

Yakın gelecekte Jeff Bezos'un Blue Origin'i ve Astrobotic Technology'nin yeni denemeleriyle Ay trafiği daha da yoğunlaşacak.