İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi

Bilim insanları, yapay zekâ yardımıyla bakterileri yok eden sentetik virüs geliştirdi. E. coli bakterisini laboratuvar ortamında etkisiz hale getiren bu yeni yöntemin, ilaçsız enfeksiyon tedavilerinin önünü açabileceği belirtilidi.

Kaydet

Virüsler, basit yapıları gereği canlı yapısına benzer bir tanımda var olamazlar ancak söz konusu yayılma olduğu zaman oldukça agresif davranabilirler. Virüslerin çoğalmasının tek yolu, kendilerini canlı hücrelerin içine yerleştirip hücreleri daha fazla virüs kopyası üretmeleri için yönlendirmektir; bu süreçte asıl hücre tahribata uğrar. Bilim insanları da bu çıkarımdan yola çıkarak yaptıkları araştırmalar sonucunda virüslerin, çoğalma yapılarını inceleyerek bakterileri inceleyen sentetik bir virüs geliştirdi.

İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi - 1. Resim

VİRÜS GENLERİNDEN BAKTERIATÖR MAKİNELERE

Science News'te yer alan habere göre; hücreleri ele geçirme yetenekleri nedeniyle bilim insanları artık virüs genomlarını (onları yönlendiren genetik talimat bütünü) bakterileri yok eden kimyasal olarak basılmış öldürücü makineler tasarlamak için kullanıyor. Ortaya çıkan 302 virüsten 16’sı, kontrollü laboratuvar koşullarında E. coli bakterisini yok etmeyi başardı. Araştırmacılar, bakteriyi yok eden bir virüs elde edebilirlerse ilaçsız bakteriyel enfeksiyonların tedavisine kapı açılabileceğini umut ediyor.

İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi - 2. Resim

AI DESTEKLİ GEN KOMBİNASYONLARI

bioRxiv’de yayımlanan yeni bir makalede, Stanford Üniversitesi ve Palo Alto’daki Arc Institute araştırma ekibi, bakterileri öldüren gen kombinasyonlarını hızla bulmak için yapay zekâ kullanarak yenilikçi virüsler biyomühendislik yoluyla oluşturduklarını duyurdu. Modelleri, bakterileri hedef alan virüsler olan bakteriyofajların milyonlarca genomu üzerinde eğitildi.

Ortaya çıkan gen konfigürasyonları o kadar benzersiz ki, bu virüslerin teknik olarak kendi türleri olarak sınıflandırılabileceğini Niko McCarty — Caltech ve Imperial College London’da eski bir biyomühendis — Asimov Press’te yayımlanan bir haberde belirtti.

İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi - 3. Resim

İLACA DİRENÇLİ BAKTERİLERİ HEDEF ALACAK

Araştırmacıların E. coli’yi seçmesinin nedeni ise; bu bakteri birkaç hastalığın yaygın faili. Bu da ishal, karın krampları, idrar yolu enfeksiyonları ve menenjite neden olabiliyor. Bazı E. coli türleri bağırsakta zararsız şekilde yaşayıp sindirime yardım ederken diğerleri söz konusu hastalıklara yol açan toksin üretiyor.

Cleveland Clinic’e göre, tehlikeli E. coli formları yalnızca ABD’de yılda 265.000 kişiyi enfekte ediyor ve ölümcül olabiliyor. Araştırma ekibi yeni yöntemlerini henüz hastalık yapıcı patojenlere karşı test etmediğini belirtti; çalışmanın ortak yazarı ve doktora öğrencisi Samuel King bir e-postada bunu ifade etti. Bir sonraki adımın, dikkatle izole edilmiş çok ilaca dirençli bakterileri hedefleyecek “faj kokteylleri” üretmek olacağı kaydedildi.

İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi - 4. Resim

BİYOLOJİK SİLAH OLARAK KULLANILABİLİR Mİ?

Ancak bu başarılı hamle, aynı zamanda etik kaygıların kapısını açıyor; zira bu tür yapay zekâ modelleri kazara tehlikeli bir virüs tasarlayabilir. En kötü senaryoda, bazı bilim insanlarına göre bu araçlar biyolojik silah tasarlamak için kötüye kullanılabilir.

“Son derece dikkatli olunmasını önerdiğim alanlardan biri, özellikle rastgele olduğu için ne elde edeceğinizi bilmediğiniz herhangi bir viral geliştirme araştırmasıdır” dedi biyolog ve genetikçi Craig Venter, PhD, MIT Technology Review’a. Venter, 2010’da sentetik bir bakteri DNA’sının kopyasıyla yeni bir bakteri türü oluşturmayı başaran ilk araştırma ekibine başkanlık etmesiyle biliniyor. “Bunu çiçek hastalığı ya da şarbon (anthrax) ile yapan biri olursa ciddi endişelerim olurdu” diye ekledi.

İlaçsız enfeksiyon tedavisine çığır açan adım! Yapay zekâyla sentetik virüs geliştirildi - 5. Resim

Yeni makalenin yazarları, yazılarında şu ifadeleri kullandı:

Yapay zekâ modelinin bir gün özelleştirilmiş bir organizma oluşturmanın mümkün olduğunu gösterdiğini belirtiyor. “Bu çalışmada geliştirilen tekniklerin, istenen işlevlere sahip daha karmaşık biyolojik sistemlerin tasarlanmasına, potansiyel olarak yaşayan organizmaların daha büyük genomları dahil olmak üzere, bir yol sunmasını öngörüyoruz

Yayın Tarihi | 04 Ekim, 2025 - 20:34

Bizi Takip Edin

YORUMLAR