Türkiye'nin ören yerleri popülerleşti ama... Ziyaretçi sayısı potansiyelin altında
Anadolu’daki ören yerleri ve antik şehirler, son yıllardaki büyük artışa rağmen Avrupa’daki benzerlerine kıyasla çok daha az ziyaretçi çekiyor. Tarihi 12 bin yıl öncesine uzanan Göbeklitepe, 5 bin yıllık Stonehenge’in yarısı kadar kişiyi ağırlıyor.
MURAT ÖZTEKİN - Türkiye’deki ören yerlerine rağbet hızla artıyor. TÜİK’e göre müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı, 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 10,6’lık artışla 61 milyon 687 bine yükseldi. Ancak ülkemizdeki ören yerlerinin ziyaretçi sayısı açısından hâlâ potansiyelinin altında kaldığı düşünülüyor.
İtalya’daki Pompei antik şehri senede 4 milyon civarında ziyaretçi ağırlıyor. Yunanistan’daki Akropolis ise 4,5 milyon kişiyi çekiyor. İngiltere’deki yaklaşık beş bin yıllık Stonehenge de yılda yaklaşık 1 milyon 300 bin kişi tarafından ziyaret ediliyor.
Buna karşın Türkiye’deki Efes ve Hierapolis gibi popüler antik şehirler, 2,5 milyon civarında ziyaretçi sayılarıyla Avrupa’daki benzerlerinin altında kalıyor.
GÖBEKLİTEPE BEKLENTİLERİN ALTINDA
Göbeklitepe’nin de beklentilerin altında kaldığı görülüyor. Mazisi 12 bin sene önceye uzanan ve tarih kitaplarındaki bazı bilgilerin değişmesine yol açan Şanlıurfa’daki Göbeklitepe, yılda 700 bin kişi tarafından geziliyor. Bu rakam Stonehenge’in yaklaşık yarısına tekabül ediyor. Anadolu’daki diğer ören yerlerinin ziyaretçi sayılarının ise daha az olduğu biliniyor. Son sayılara göre Patara 354 bin, Aspendos 326 bin, Nemrut 175 bin, Laodikya 138 bin ziyaretçiyi ağırladı.
Türkiye’nin tanıtım faaliyetleri son yıllarda arttı. Özellikle TGA üzerinden önemli adımlar atılıyor. Mesela GoTürkiye hesabı sosyal medyada toplam 21 milyon kişi tarafından takip ediliyor. Göbeklitepe gibi ören yerleri de son zamanlarda dizilerde geçtiği gibi, dokümanter yapımlara da konu oluyor. Üstelik Türkiye vatandaşları 60 TL’ye alınan MüzeKart sayesinde 350’den fazla müze ve ören yerine sınırsız ziyaret imkânı buluyor.
JEOPOLİTİK PROBLEMLER VE PAHALILIK ETKİSİ
Buna rağmen yerli ziyaretçi sayısının nispeten düşük olması, antik şehir ziyaret kültürünün zayıf olmasına bağlanabilir. Yabancı ziyaretçi sayılarında ise Türkiye’nin çevresindeki savaşların yanı sıra pahalılığın ve bilet fiyatlarının da etkili olabileceği düşünülüyor.
İstanbul Rehberler Odası Başkanı ve sanat tarihçisi Selçuk Eracun, son yıllarda Türkiye’nin tanıtım faaliyetlerinin arttığını ancak birtakım jeopolitik problemlerin duruma negatif tesir ettiğini söylüyor. Eracun “Türkiye kültür turizminde çok büyük atağa geçti. Göbeklitepe gibi yerlerin tanıtımında büyük işler yapıldı. Ancak çevremizdeki savaşlar ve Türkiye’deki pahalılık, duruma olumsuz etki ediyor. Bazı müzelerin fiyatları Avrupa’ya göre yüksek görülebiliyor. Mesela yabancı turistlerin geneli Efes’in 40 avroluk ücretini yüksek buluyor” diyor.
Eracun, ziyaretçi artışı için gece müzeciliği gibi çeşitli faaliyetlerin artması gerektiğini sözlerine ilave ediyor.
HIZLI ZİYARETÇİ ARTIŞI VAR
Doç. Dr. Sedat Bornovalı ise Türkiye’deki ören yerlerinin potansiyelinin altında kaldığını ama ziyaretçi rakamlarının çok düşük olmadığını düşünüyor ve pandemiden bugüne Efes’te Avrupa’dakilere kıyasla daha hızlı bir ziyaretçi artışı olduğunu söylüyor. Doç. Dr. Bornovalı “Dünya çapında başka ülkelerin okul kitaplarında yer alan ziyaret yerleriyle yapılacak rakamsal bir kıyaslama haksızlık olacaktır. Mesela Göbeklitepe kazıları başladığında doğanlar daha yeni yeni turizm müşterisi oluyor. İstikrarlı tanıtımla hepsini cezbedebileceğiz diye düşünüyorum” yorumunu yapıyor.
Türkiye’deki ören yeri ve müze bilet fiyatlarının ortalamanın üzerinde olmasının ziyaretçi sayılarına negatif etki etmediğini kaydeden Bornovalı “Bilet fiyatları Avrupa ortalamasının üzerinde diyebiliriz. Ancak bu bir tercih ve ziyaretçi sayılarını etkilemiş görünmüyor; nitekim bu tür fiyat politikası uygulamayan dünya müzelerinden daha hızlı bir ziyaretçi artışı gözlemleniyor” şeklinde konuşuyor.
BİLET FİYATLARINDA AVRUPA'YI GERİDE BIRAKTIK
Avrupa’daki ören yerlerinin bilet fiyatlarına bakıldığında Akropolis’in (Yunanistan) 30 avro, Stonehenge’in (İngiltere) 25 avro ve Pompei’nin 18 avro olduğu görülüyor. Türkiye’de ise yabancı ziyaretçiler Efes’e 40 avro, Hierapolis’e (Pamukkale) 30 avro ve Göbeklitepe’ye 20 avroluk bilet ücretiyle girilibiliyor.
'da Takip Edin!
