Somali'deki başarı diğer ülkelere ilham verdi, Batı’yı kovan Afrika Türkiye’yi çağırıyor

YILMAZ BİLGEN'İN HABERİ

Türk Devletler Teşkilatının kuruluşu, Kıbrıs, Karabağ, Libya, Irak, Suriye ve Irak’a eş Afrika’da etkin güç olmayı başaran Türkiye, küresel güç olma eşiğini aştı. Uzmanlar “BM üyesi beş ülkenin ardından Türkiye, kara, deniz ve havada katettiği olağanüstü mesafe ile bu denklemde ben de varım” dediği görüşünde. 

TÜRKİYE, TÜRKİYE’DEN BÜYÜKTÜR

SETA uzmanlarından Tunç Demirtaş konu ile ilgili yaptığımız söyleşide şu hususlara dikkat çekti:

"Türkiye Türkiye’den büyüktür. Bunu sınırlarımızın dışında çok daha net görebiliyoruz. Son yıllarda gerçekleşen atılımlarla etkimiz Kosova, Balkanlar, Orta Asya, Orta Doğu, Afrika dâhil birçok coğrafyayı aştı. Artık gerçek manada oyun değiştiren pozisyonumuz var. Millî teknoloji hamlesi ve benimsenen çok boyutlu strateji bizi farklı bir boyuta taşıdı. Osmanlının dokunduğu coğrafyalarda zaten var olan sevgi, ilgi yeni bir kıvam kazandı. Kendi bölgesine dönük oyun bozan rol, Karabağ ile kardeş topluluklara yansırken Libya, Suriye, Irak, Filistin, Mısır başta olmak üzere kardeş ve dost gördüğü unsurları da kapsayan bir stratejiye dönüştü."

AFRİKA ÜLKELERİ KAPIMIZI ÇALIYOR

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yıllar önce iki uçakla gösterdiği cesaret bugün Afrika’da bambaşka nitelik kazandı. Türkiye’nin her şeyden önce ilkeler üzerinden olaylara bakış tarzı Afrika’da olağanüstü ilgi gördü. Mesela Sudan’daki iç karışıklığı körükleyen ve taraflara silah satan ülkeler gibi davranmadı. ‘Bu bir kardeş kavgası’ dedi ve silah satma peşinde olmadı. Uzlaştırıcı rol üstlendi. Bölgesel huzurun temini yanında uzak coğrafyalar için de aynı motivasyonla hareket ediyoruz.

Bu misyon sebebiyle Afrika ülkeleri gelip kapımızı çalıyor. Somali’de bu ülkelerden biri ve çok kritik bir anlaşma yaptık. Savunma sanayi yanında kültür, din, tarih müştereklerimiz olan ülkelere, milletlere aynı şefkat elimizi uzattık. Sağlam köprüler kurduk. KAAN uçtu ve İHA-SİHA teknolojisinde dünya liderliğine oynuyoruz. Bütün bunlar bize bir şey söylüyor.

SOMALİ SULARINDA 10 YILLIK TAM YETKİ

Dünya geneli yaşanan siyasi, ekonomik, enerji ve savaş merkezli gelişmelere paralel yeniden kurulan küresel düzenin başat unsuruyuz ve tarih yeniden bizi çağırıyor. Türk ve Somali yönetimi arasında yapılan anlaşma ile Türkiye, Somali kara sularını üzerinde 10 yıl süreli tam yetkili ülke oldu. Anlaşma uyarınca Türkiye, Somali donanmasını yeniden inşa edecek ve Münhasır Ekonomik Bölgesini de kontrol edecek. Zengin kaynakları ile dikkat çeken bölgeden elde edilecek gelirin yüzde 30’luk kısmından da pay alacak. 

EMPERYAL SÖMÜRÜYE SET ÇEKTİK

Afrika uzmanı Yunus Turhan, Somali anlaşmasını “Afrika’nın geleceğine dair hayati gelişme” olarak nitelendirdi. Turhan “Yıllardır kara kıtaya insan merkezli yatırımlar yapan Türkiye yeni bir süreç başlattı. Bununla birlikte Somali ordusunun yüzde 40’a yakın kısmı Türkiye tarafından eğitildi. Kültür, eğitim ve STK eliyle sayısız çalışma yürütüldü, yürütülüyor. Gelinen noktada Somali çok büyük bir parçalanma tehdidi ile karşı karşıya. Şayet Türkiye ile bu anlaşma olmasa millî bütünlüklerini kaybedebilirler ve ülke yıllarca bitmeyen bir iç savaşa sürüklenebilirdi.

SOMALİ'NİN İSTİKRARI TÜRKİYE AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ

Coğrafyayı yeniden biçimlendirmek isteyen güçler var ve hepsi aktif durumda. Zaten bu dinamiklerle üretilmiş bir Somaliland krizi var. Şimdi bu anlaşma onlar için can simidi anlamı taşıyor. Somali’nin bir kez daha parçalanmasının önüne geçildi. Afrika için en kritik ülkelerden birisi olan Somali’nin istikrarı Türkiye açısından da çok önemli. Yeni bir dinamik oluşuyor ve Türkiye’nin orada askerî olarak varlığı tüm kıtanın geleceğine etki edebilir.

MISIR-TÜRKİYE YAKINLAŞMASI HAYATİ ÖNEMDE

Ayrıca bu noktada Mısır-Türkiye yakınlaşması da hayati önemde” dedi. Yunus Turhan, emperyal tehlikeye ilişkin ise “Norveçli sismik araştırma şirketi TGS’in yakın zamanda Somaliland bölgesindeki petrol keşfi , bölgenin sahip doğal zenginliklerin de yeni bir rekabet alanı oluşturacağını gösteriyor. Türkiye aynı zamanda Somali’nin deniz sınırları içerisinde doğal güzelliklerinin kazandırılmasına da katkı sunacak. 18 Ocak 2024’te TBMM’nin Deniz Kuvvetlerine bağlı güçlerin ‘deniz haydutluğu’na karşı görev süresinin 14. kez uzatılmasına yönelik tezkere bu son yapılan anlaşma ile tamamlayıcı mahiyette” ifadelerini kullandı. 

KITALAR ARASI HAREKÂT DÜZENLEYEBİLİRİZ

Güvenlik Uzmanı-Stratejist Kemal Olçar’ın askerî strateji merkezli konuyu değerlendirmesi ise şöyle oldu: Ülke olarak millî muharebe keyfi yeti açısından karada yüzde 80, denizde yüzde 65 ve havada yüzde 55 oranında kendi silah ve araç gereçlerimizi üretir durumdayız. KAAN ve destekleyici unsurlarla havada bu oran yüzde 70’ler düzeyine ulaşacak. KAAN bizi uluslararası arenada ilk 4 ülke arasına sokma yanında ülkemize kıtalar arası operasyon kabiliyeti kazandırdı. Yani Balkan, Orta Doğu, Kafkas hinterlandına ek Pasifik ya da Afrika kıtasına harekât düzenleyebilir duruma hâle geliyoruz.

KAAN'IN MÜHİMMAT VE GÖRÜNMEZ OLMASI ANAHTAR UNSUR

Yakın coğrafyalardaki sinir uçları oynamak ile bu gücü elde etmemizle birlikte çok daha zor olacak. Hava unsuru bu noktada en hassas güç özelliği taşıyor. Operasyonel yetenekle birlikte kuvvet çarpanı çok ciddi caydırıcılık özelliği de kazandırıyor. KAAN’ın mühimmat ve görünmez olması stratejik operasyonların anahtar unsuru. İhtiyaç hâlinde Yemen, Pasifik, Afrika dahil birçok alana harekât düzenliyor olmak çok farklı bir ayrıcalık. Elbette bu noktada Kaan’ın yatay-dikey iniş kalkış kabiliyeti ve TCG’ye uyumlu hâle gelmesi yani filo desteği de göz ardı edilmemeli.