Memurlar emekli olurken neden maaşları düşüyor? İşte yüksek emekli maaşı almanın yolu

Milyonlarca kamu çalışanı, emekli olduklarında maaşlarının neden düştüğünü merak ediyor. Yüksek emekli maaşı almak isteyen memurlar ne yapabilir? Kadın memurlar kaç yıllık hizmet ile emekli olabilir? Emekli memurlar maaş promosyonu için banka değişikliğini nasıl yapabilir? SGK Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, bugünkü yazısında merak edilen konulara dair önemli değerlendirmelerde bulundu.

Son dönemde ekonomi gündeminin en önemli konuları Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile emekli maaşları. Promosyonlar ile ilgili son dakika gelişmeleri peş peşe yaşanırken bir yandan da yeni emekli olanlar gelen son zamlar ile birlikte maaşlarının ne kadar olacağını merak ediyor. Milyonlarca kamu çalışanının kafasında emekli olunca düşen maaşlar soru işareti oluşturuyor. Gazetemizin yazarı İsa Karakaş, bugün yayınlanan köşe yazısında düşük emekli aylığına açıklama getirdi ve sebebini açıkladı.

"YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALMANIN YOLUNU AÇMAK İÇİN..."

Karakaş, yazısında memurlara bağlanan maaşların düşük olmasını, "Memurların düşük maaş almalarının en önemli sebebi çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmemesidir" ifadeleriyle açıkladı. Bu konuda düzenlemenin şart olduğuna dikkat çeken Karakaş, "Yapılacak düzenlemede memurların çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmesi hâlinde yüksek emekli maaşı almanın yolu açılmış olacaktır" dedi.

Karakaş, konuya dair şu ifadeleri kullandı:

"Emekli Sandığına tabi memur ve diğer kamu görevlilerine maaş bağlamasında; aylık göstergeler, ek göstergeler, taban aylığı, kıdem aylığı, emeklilik tazminatı ve yürürlükte bulunan memur maaş katsayı esas alınmak suretiyle hesap edilen “emekli aylığı bağlanmasına esas aylık” tutarının, 25 yıl için %75’i, fazla her tam yıl için %1 fazlası dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında memurların aylık bağlama oranı aslında SSK’lı ve Bağ-Kur’lulara göre çok yüksek.
Peki sorun nerede? Memurların düşük maaş almalarının en önemli sebebi çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmemesidir...

Bu sorunun çözümü için yasal düzenleme şart. Yapılacak düzenlemede memurların çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmesi hâlinde yüksek emekli maaşı almanın yolu açılmış olacaktır."

"HİZMETLERİ TASFİYE EDİLEN MEMUR, EMEKLİLİKTE BU HİZMETLERİ NASIL DEĞERLENDİREBİLİR?"

"Hizmetleri tasfiye edilen memur, emeklilikte bu hizmetleri nasıl değerlendirebilir?" sorusuna cevap veren Karakaş, "Emekli Sandığı Kanunu uyarınca kesenekleri zamanaşımına uğrayarak hizmetleri tasfiye olanların bu hizmetleri, 2008/Ekim ay başından sonra aylık talebinde bulunanların hizmet sürelerinin tespitinde değerlendirilmesi gerektiğinden, söz konusu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlara ilişkin hizmet bildirim yazılarında bu hizmet süreleri mutlaka belirtilecektir" dedi.

Bu konuyu örnek vererek açıklayan Karakaş, şu ifadeleri kullandı: "Örneğin; Emekli Sandığı Kanuna göre zamanaşımına uğramış 15/2/1998-14/4/2003 süresine ilişkin 1.860 gün hizmeti bulunmakta olup, sigortalıya bu hizmetler dikkate alınmaksızın 1/5/2007 tarihinde 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanmış olsun. Söz konusu süreye ilişkin hizmetler Kanun’un yürürlük tarihi itibarıyla geçerli sayılmış olmakla birlikte sigortalıya Kanun’un yürürlük tarihinden önce aylık bağlandığından bu hizmetler değerlendirilmeyecektir. Ancak sigortalının tekrar tüm sigorta kollarına tabi çalışması ve aylığı kesildikten sonra tekrar tahsis talebinde bulunması hâlinde, aylıklarının hesabında bu hizmetler dikkate alınacaktır.

Emekli Sandığı Kanunu’na göre zamanaşımına uğramış 15/2/1998-14/4/2003 süresine ilişkin 1.860 gün hizmeti bulunan örneğimizdeki sigortalının Kanun’un yürürlük tarihinden önce 4/1-(b) kapsamında 30/8/2008 tarihinde emeklilik talebinde bulunmuş, ancak prim gün sayısı şartı yerine gelmediği için talebinin reddedildiğini varsayalım. Bu durumda sigortalının 01/10/2008 tarihinden sonra yeniden talepte bulunması hâlinde daha önce zamanaşımına uğramış 1.860 günlük hizmeti de dikkate alınarak tarafına emeklilik aylığı bağlanacaktır."

KADIN MEMURLAR KAÇ YILLIK HİZMET İLE EMEKLİ OLABİLİR?

Kadın memurların emekli olabilmesi için kaç yıllık hizmeti doldurması gerektiğine değinen Karakaş, konu ile ilgili bilgi verdi. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi 'iştirakçi' memurlar için emeklilik şartlarının belirlenmesinde önemli tarihin 8 Eylül 1999 olduğunu söyleyen Karakaşş, şu değerlendirmede bulundu:

"Bu tarihten önce işe başlayan kadın memurların emeklilik için 20 hizmet yılı yeterli iken bu tarihten sonra işe girenler ise tam 5 yıl daha fazla hizmetle ancak 25 hizmet yılını doldurmaları hâlinde emekli olabileceklerdir.

Erkek memurların ise 25 hizmet yıllarını tamamlamaları gerekmektedir. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi kadın ve erkek memurların belirtilen hizmet sürelerinin yanı sıra ayrıca kademeli geçiş sürecinde tabi oldukları yaşları da doldurmaları zorunlu bulunmaktadır.

08/09/1999 tarihinden sonra 5.434 sayılı Kanun’a tabi iştirakçi olarak göreve başlayanlardan kadın için 58, erkek için ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisinin de hizmet sürelerinin 25 yıl ve daha fazla olması hâlinde, emekli aylığına hak kazanabilmekte ve istekleri üzerine emekli aylığı bağlanabilmektedir.

Kadın memurlar da şartların bulunması hâlinde doğum borçlanması yaparak gereken eksik primlerini doldurabilmektedir."

EMEKLİ MEMURLARIN MAAŞ PROMOSYONU İÇİN BANKA DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILIR?

Emekli memurların bir diğer merak ettiği konu olan banka promosyonlarına dair de bilgi veren Karakaş, banka değişikliğinin nasıl yapılacağını açıkladı.

Karakaş, bugünkü köşe yazısında şu ifadeleri kullandı:

"Promosyon için önce maaş alınan alınmakta olan ve nakil yapılacak bankalarla görüşülmelidir. Promosyonda önem arz eden başka bir husus maaş alınan bankaya verilmiş olan taahhüt süresinin dolup dolmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Akabinde emekli memur ya da ölümü hâlinde hak sahipleri olan dul ve yetimler tarafından, banka/şube değişikliği için SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına veya SGK İl Müdürlüklerine verilecek dilekçe ile anlaşmalı bankalardan herhangi birisine aylıkların nakli yapılarak banka/şube değişikliği gerçekleştirilebilmektedir.

Ayrıca, banka/PTT şube değişikliği talepleri “www.turkiye.gov.tr ” internet adresine T.C. kimlik numarası ve e-Devlet şifresi ile yapılacak giriş sonrasında gerçekleştirilebilmektedir."