Erciyes Dağı büyüklüğünde enkaz kalkacak
GÜNDEM Haberleri
Göçük altında kalanları kurtarma çalışmaları sürerken depremin 10 ilimizde oluşturduğu enkazın nasıl kaldırılacağının hesabı yapılıyor. Arama bittikten sonra bertaraf mesaisi başlayacak.
CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ'UN HABERİ - Atık yönetimi uzmanı ve 4T (temiz çevre, temiz enerji, temiz tarım ve temiz beslenme) Platformu Başkanı Ali Rıza Öner, deprem sonrası atık bertarafına ilişkin dünya örneklerini incelediklerini belirterek, toplamda Erciyes Dağı büyüklüğünde 230 milyon tonenkazın bertaraf sahalarına 11 milyon 500 bin kamyon seferiyle taşınacağının hesaplandığını belirtti.
Enkazın ve evsel atıkların bertarafı için ABD, Çin ve Meksika’da daha önce yaşanan depremlerin ardından izlenen bertaraf yol haritasının incelendiğini ifade eden Öner “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 13 Şubat 2023 tarihli Hasar Tespit Çalışması Basın Bülteni’nde yer alan bilgilere göre, 33 bin 143 binada yer alan 153 bin 506 bağımsız birimin acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edilmiş durumda. Her bir konut yaklaşık 75 metreküp beton enkazı demek. Ev içindeki eşyalar ve diğer donatılar da hesaba katılınca her bir konut için yaklaşık 750 metreküp hafriyat ortaya çıkıyor. En iyimser tahminle 115 milyon metreküp evsel enkaz söz konusu. Buna sanayi ve iş yerlerinden kaynaklanan enkaz dâhil değil. Evsel enkazın yoğunluğu metreküp başına 2 tona yakın. Yani, Erciyes Dağı büyüklüğünde 230 milyon ton enkaz söz konusu. Bunun her biri 20 tondan 11 milyon 500 bin seferlik kamyonla taşınması gerekiyor” dedi.
ÖNCE NUMUNELER ALINACAK
Deprem atıklarının normal bir inşaat atığı gibi değerlendirilemeyeceğini anlatan Ali Rıza Öner “Şöyle ki yıkılan evlerde birçok cenaze olduğu için bunun önce doğru biçimde çıkarılıp savcılıkça kayıt altına alınması gerekiyor. Yine apartmanın statik projeleri ve dinamik parçaları incelenirken, beton kolon numunelerinin alınması, kullanılan demirlerin kalınlıklarına bakılması, ardından savcılıkça varsa suç teşkil eden materyallerin tasnif edilerek kayıt altına alınması şart” dedi. Ayrıştırma esnasında mağdurların ziynet eşyalarını alabilmesini sağlayacak bir ortamında sağlanması gerektiğini anlatan Öner “Sonuç olarak, deprem atıklarının yönetimi işleri, söz konusu atıkların sadece hafriyat atığı olmaması nedeniyle hafriyat şirketlerinin yapacağı bir iş değildir. Atıkların niteliği gereğince konusunda uzman, ilgili lisans ve tecrübelere sahip olan atık yönetimi firmaları tarafından belirli prosesler çerçevesinde yürütülmesi gereken atık işleridir. Bu nedenle deprem sonrasında kalan atıkların hafriyat şirketlerinin sevk ve yönetimine bırakılması, hem çevresel hem ekonomik hem de diğer faktörleri açısından doğru ve yerinde bir yaklaşım olmayacaktır” açıklamasını yaptı.
ATIKLAR HASTALIKLARA NEDEN OLUYOR
Enkazların yalnızca betondan oluşmadığını, içerisinde evsel atıkların da bulunduğunu anlatan Öner “Enkazların içinde buzdolaplarındaki etler, sebzeler, kuru gıdalar gibi organik maddeler de var. Havalar ısınıp yağmurlar başladığında bütün bu organik atıkların üzerinde mikroorganizmalar hızla çoğalacaktır. Çoğalan bakteri ve virüs gibi hastalık yapıcılar-patojenler salgın hastalık riskini had safhaya çıkaracaktır. Evlerdeki ilaçlardan kaynaklanacak kimyasal kirlilik ve elektronik cihazların neden olacağı ağır metal kirliliği kanserojen etkiyi gündeme getirecektir” diye konuştu.
Enkazın bertarafı ve geri dönüşümünün mecburi olduğunu da belirten Öner “Ortaya çıkan bu enkaz ve atıklar; acil müdahale ve kurtarma çalışmalarını olumsuz yönde etkilediği gibi vektör kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasına da sebep oluyor. Ayrıca bu tür afet atıkları; içerisinde yer alan asbest gibi kimyasallar nedeniyle su ve hava kalitesinin bozulmasına, flora ve faunanın olumsuz yönde etkilenmesine sebep oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
ÜÇ AŞAMADA YAPILIYOR
Enkazın bertarafı ve geri dönüşümü için hızla gerekli tesislerin kurulması gerektiğini ifade eden 4T Platformu Başkanı ve atık yönetimi uzmanı Ali Rıza Öner, bertarafın üç aşamada yapılmasının planlandığını kaydetti. Öner, öncelikli olarak enkazların şehirlerin dışındaki geçici depolama alanlarına süratle taşınması gerektiğini belirterek “Ardından ayrıştırma süreci gelecek ve son olarak kalıcı bertaraf tesislerinde atıkların geri dönüşümü sağlanacak. Kalan atıkların en aza indirilebilmesi için beton parçalarından parke-bordür üretiminin de gündemde olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
'da Takip Edin!
