Facia Ege'ye ilerliyor

Cevdet Fırat Aydoğmuş ANKARA

Marmara Denizi’ni etkisi altına alan deniz salyalarıyla (müsilaj) ilgili olarak bir yandan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı harekete geçerken diğer yandan çevre ve iklim örgütleri problemin çözümüne yönelik tavsiyelerini dile getirmeye devam ediyor. İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği Başkanı Baran Bozoğlu, Marmara Denizi’ndeki sıcaklık artışına dikkat çekti. Bozoğlu “İklim krizinin oluşturduğu sonuçlar, şu anda belirgin şekilde yaşanıyor. Marmara Denizi'nin sıcaklığının bu yıl normal şartlardan 2,5 santigrat derece daha yüksek seyretmesi salyaya sebep oldu ve sıcaklıkla denizdeki tuz miktarı da arttı. Denizler kirli. Özellikle Ukrayna, Rusya, Gürcistan ve Türkiye'nin sahil şeridindeki kentlerden atık sular Karadeniz ve Marmara Denizi'ne dökülüyor. Marmara Denizinin çeperinde neredeyse ülkemizdeki nüfusun dörtte biri yaşıyor. Sanayilerde atık sular yeterince ileri teknolojilerle arıtılmadan Marmara Denizi'ne dökülüyor. Kirlilik yükü de bir yandan arttıkça bu gibi olaylar, buradaki mikroorganizmalara besin sağlıyor. Bu olumsuz şartların sebebi insanlar” dedi.

PLANLI MÜCADELE ŞART
Salya sorunuyla karşı karşıya kalınmaması için denizlerin temiz tutulması gerektiğini söyleyen Bozoğlu, “Atık su arıtma tesislerinin yaygınlaşması, ileri arıtma teknolojilerine yatırım yapılması, büyükşehir belediyelerinin mutlaka atık su arıtma tesislerini en iyi hâle getirmesi ve sanayi kuruluşlarının daha sıkı denetlenmesi gerekiyor. Denizlerimizi korumalıyız. Bugün salyalar, yarın denizlerde oksijen kalmaması sebebiyle toplu balık ölümleri yaşanabilir ve daha sonrasında da denize giremeyecek hâle gelebiliriz. Tedbir alınmazsa denizlerimizin, sadece üzerinde büyük tonajlı gemilerin dolaştığı cansız bir yapıya dönüşmesi kaçınılmaz” diye konuştu.

MARMARA'YI İLERİ TEKNOLOJİ KURTARIR
Küresel İklim Değişikliğinin Etkilerini Araştırma Komisyonu Başkanı ve AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Veysel Eroğlu, müsilaj ile alakalı açıklama yaptı. Eroğlu, eylem planı hazırlanması gerektiğine işaret ederek “Marmara’ya doğrudan veya dolaylı atık sularını veren bütün belediyeler ileri biyolojik teknoloji atık su tesisi kurmalı, biyolojik arıtmaya dönüştürmeli. Sanayinin artık az kirletici sanayi teknolojilerine kayması şart. Türkiye’deki Marmara Denizi’ne akan derelerin ıslah edilmesi ve kirlilik kontrolü yapılmalı. Katı atık bertaraf kurmayan bütün iller bu tesisleri kurmalı. Zirai kaynaklı ilaçların kullanılmasında oluşan kirlilik azaltılmalı. Mutlaka sıkı denetim uygulanmalı. Sanayi su çıkışlarında, belediyeler katı atık su çıkışlarını denetlemeli. Gemi ve teknelerden gelen kirlilik azaltılmalı. Mendirek, liman gibi kıyı yapılarının akıntıya uygun yapılması gerekiyor. Karadeniz’e, Tuna’ya atıklarını veren ülkelerin atık su arıtma tesislerinin iyi işletilmesi gerekiyor” dedi.

MÜSİLAJ YİYEN BALIKLAR ÜRETELİM
Müsilaj problemine çözüm için harekete geçen Türkiye Bilgisayar Mühendisleri ve Programcıları Derneği (TBMPD), çalışma başlattı. TBMPD Başkanı Yılmaz Sönmez, ''Müsilajı yiyen, dünyadaki denizlerde bulunan sağlıklı balıklar var. Bu balıklar, 25 aile ve 111 türden oluşuyor. Bu türleri özel bilgisayar teknolojileriyle çok miktarda üreterek, denizlerimize temin ettiğimizde, zaman içerisinde deniz salyası derdinden kurtuluruz" dedi.

MARMARA BİRLİK OLMALI
Marmara Denizi’nde meydana gelen müsilaja ilişkin değerlendirmelerde bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, “Deniz salyasıyla alakalı bilim adamlarımız, sivil toplum kuruluşlarımız, bakanlığımız, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğümüz, İller Bankası Genel Müdürlüğümüz, Marmara Belediyeler Birliği ile ortak bir çalışma yürütüyoruz. Bütün Marmara belediyelerinin dâhil olduğu ortak akılla tedbirler almalıyız. Acil bir eylem planı hazırlıyoruz. Kirliliğe sebebiyet veren gerek sanayi tesisi gerek atık su arıtma tesisleri kalitesinin artırılması, gerekse geleceğe dönük arıtma tesislerinin kalitesinin iyileştirilmesine yönelik adımlarımız olacak. Birlikte hareket etmeliyiz” şeklinde konuştu.

FELAKET EGE'YE DOĞRU İLERLİYOR
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinden Prof. Dr. Adnan Ayaz, Karadeniz’den Ege Denizi’ne doğru suyun altından 15 metrelik bir müsilaj akıntısı olduğuna dikkat çekti. Ayaz, “Müsilaj aslında Çanakkale Boğazı’nda görülüyor fakat siz görmüyorsunuz. Bunun suyun üzerindeki değil, altındaki kısmı önemli. Yani suyun üzerinde görünenler çürüyerek parçalanıyor ve suyun üzerine çıkarıyor. Bu da köpüklenmeye sebep oluyor. Ama esas suyun içerisindeki kalınlığı ekosounder görüntüsü var. Karadeniz’den gelen akıntıyla Ege Denizi’ne doğru komple akıyor” diye konuştu.

İKİ AYDA 150 TON SALYA TOPLANDI
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, Marmara Denizi'ni saran deniz salyasına (müsilaj) karşı etkili bir mücadele verdiklerini belirterek iki aya yakın bir sürede İzmit Körfezi'nden 150 ton deniz salyası topladıklarını bildirdi. Büyükakın, yüzde 100 atık su arıtma oranı, İzmit Körfezi'ni balıklandırma projesi ve altyapı hizmetleriyle çevre dostu bir belediye olduklarını kaydetti.

DENİZİ KİRLETEN GEMİYE REKOR CEZA
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, İzmit Körfezi'ni temiz tutmak amacıyla 2007’den beri deniz uçağıyla havadan denetimlerini sürdürüyor. Bu doğrultuda denizi kirlettiği tespit edilen Türk bandıralı Mega D isimli kuru yük gemisine ceza yağdı. Çevre koruma ekipleri tarafından denize kirli balast döktüğü belirlenen gemiye 1 milyon 301 bin lira para cezası uygulandı.