Türkiye’nin nadir element haritası genişliyor: Eskişehir'in ardından gözler o ilde

Eskişehir'in Beylikova ilçesinde nadir toprak elementlerinin keşfi, Türkiye'nin gündemine oturdu. Başta barit ve florit başta olmak üzere tam 694 milyon ton kaynak rezervi keşfedildiği ifade edilirken, bunların nasıl işletileceği merak konusu oldu.

İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zeki Boyraz, teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte dünyada 'enerji depolama' sorununun baş gösterdiğini ve bu nedenle nadir elementlere olan ilginin arttığını söyledi. Elektrikli araçların bataryalarından cep telefonu teknolojilerine kadar pek çok alanda bu elementlerin kritik hale geldiğini kaydeden Prof. Dr. Boyraz, Eskişehir ve Malatya'da Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından çalışma yürütüldüğünü söyledi.

"MALATYA ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP"

Türkiye'de maden araştırmalarının Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığını belirten Prof. Dr. Boyraz, bu çalışmalarda Malatya'nın önemli bir yere sahip olduğunu "Türkiye'de madencilikle ilgili araştırma yapan Maden Tetkik ve arama diye bir enstitümüz var. Bu kurumumuz Türkiye'deki madenler üzerine çalışmalar yapıyor. Bunlarla ilgili oluşturulmuş haritalar mevcut. MTA'nın bir bölge müdürlüğü de zaten Malatya da bulunuyor. Dolayısıyla Malatya madenciliği üzerine konuşacak olursak Malatya'da bu MTA'nın araştırmaları içerisinde önemli bir yere sahip" sözleriyle anlattı.

İlgili Haber

Nadir Toprak Elementleri neler, Türkiye'de nerelerde var?

"DÜNYADA ENERJİ DEPOLANMA SORUNU VAR"

Teknolojideki değişimlerle beraber madenciliğin daha çok konuşulduğunu söyleyen Prof. Dr. Boyraz, "Özellikle son zamanlarda madencilik basında da yer almaya başlandı. Teknolojide değişmeler ve gelişmeler meydana gelmeye başladı. İşte cep telefonlarımızdan bataryalarda tutun da araçlardaki değişim dönüşüm var. Dikkat ederseniz bunlar elektrikli arabalar. İşte bu elektrikli arabaların menzilleri ve bataryaları, kullandığımız cep telefonlarının bataryaları gibi. Dünyada aslında enerji depolanma sorunu başladı" dedi.

"ÇİN, TEKEL OLMAYA BAŞLADI"

Nadir elementlerin enerji depolama sorunuyla birlikte artık dünyada daha da konuşulur hale geldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Boyraz, "Toprak elementi ya da nadir element diye isimlendirmeler başladı. Çin burada tekel olmaya başladı. Aslında en büyük sorun bu. Sadece yüzde 38 ile bu nitelikli toprak elementlerine sahip ülke olarak şu anda rezervi elinde bulunduruyor. Daha sonra Vietnam var ki ona yakın yüzde 26'lık bir rezervi var. Bunlar çok değerli. Brezilya var ve geride Rusya yüzde 6'lık ve Hindistan Avustralya gibi yüzde 5'lik rezervler var" şeklinde konuştu.

TÜRKİYE'DEKİ REZERV DURUMU NE?

Nadir elementlerin Türkiye'deki rezerv durumuna değinen Prof. Dr. Boyraz, "Eskişehir'de var. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kararnamesi ile kurulmuş Nitelikli Toprak Elementleri Enstitüsü var. Türkiye'de de bununla ilgili çalışmalar var. Eskişehir'deki rezervlerin tespiti var. Malatya'da ise Kuluncak ve çevresinde nitelikli toprak elementlerinin olduğu söyleniyor. Bununla ilgili MTA'nın da çok ciddi sondaj çalışmaları yapıldı. Yaklaşık 4 yıldır da buralarda sondaj çalışmaları var" dedi.

"Bunlar stratejik madenler statüsündedir ve ancak devlet çalıştırabilir" diyen Boyraz, "Eti Madencilik bunlarla ilgileniyor ve devletten başka özel sektörde çalıştırması söz konusu değil. Özellikle nitelikli toprak elementlerinin bunların en başta uranyum ve toryum geliyor. Bunlar enerjinin kullanılabilirlik alt yapısını oluşturuyor. Şu anda uranyum işletilebilir düzeyde ama toryum, uranyum kadar kolay işletilebilir düzeyde bir element henüz değil. Bunların işletilmesi için de yüksek teknoloji ihtiyacı duyuluyor, dediğim gibi stratejik konumda" diye konuştu.