Enerji için çalan alarm zili; Ukrayna

Ukrayna'daki durum, küresel ve bölgesel enerji piyasalarında meydana gelecek bazı büyük değişiklikler için alarm zili olarak görülmelidir. Avrupa'da kullanılan doğal gazın yaklaşık yüzde 30'u Rusya'dan gelmektedir. Rusya'nın alternatifleri arasında Norveç, Hollanda ve boru hatlarıyla gelen Kuzey Denizi'ndeki diğer kaynaklar, sıvılaştırılmış doğalgaz tankerleriyle (LNG) Katar, boru hattı ve tankerler vasıtasıyla Libya ve birkaç başka kaynak bulunmaktadır.
Avrupa'ya giden Rus gazının yaklaşık yüzde 50'si Ukrayna üzerinden geçmektedir. Gerisi Belarus üzerinden boru hatlarıyla ya da Kuzey Akımı boru hattıyla Baltık Denizi üzerinden doğrudan Rusya'dan Almanya'ya gitmektedir. Eğer Belarus'ta da siyasi sorunlar yaşanırsa o takdirde Avrupa'nın başı daha büyük belaya girer.
Bir ülkeye sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sağlamak için devasa LNG tankerlerinin yanaşacağı, sıvıyı gaza çeviren tesislerin olduğu limanlar gerekir. Bu tür tesisler olmadan LNG bir işe yaramaz. Gemi doğrudan bir boru hattına bağlanamaz.
Avrupa'nın şansına mevcut tesislerde oldukça kapasite fazlası var. Bazı tesislerin inşaatı dünyadaki büyük durgunluktan önce başlamıştı. Bu tesisler tam kapasite çalışmıyor. Gerekirse daha çok tanker getirilebilir...
Avrupa'nın daha çok gaz kaynağına ihtiyacı olduğu açıktır. Ayrıca Avrupa'nın şimdilerde büyük endişe kaynağı olan Rus gazına daha çok alternatif sağlamak için çok sayıda yeni LNG ithalat tesisi kurması gerekir. Norveç, Hollanda ve diğer yerli Avrupa ??kaynakları yaklaşık 10 yıl sonra zirve yaparak azalmaya başlayacaktır. İngiltere'nin gaz üretimi zaten düşmeye başladı. Yani ilerleyen dönemlerde Avrupa'nın dış gaz kaynaklarına ihtiyacı artacaktır.
Dünyada çok miktarda gaz var. Gerçekten küresel bir doğalgaz piyasası kurmak sadece Avrupa'nın enerji ve ekonomi güvenliğini sağlamaz, aynı zamanda dünyanın enerji ve ekonomi güvenliğini de sağlar. Doğu Afrika, Akdeniz ve dünyadaki diğer kaya ve geleneksel gaz rezervleri bulundukça, bunların bulundukları yerden, ihtiyaç duyuldukları yere nakledilmesi gerekir. Yani daha çok LNG ihraç ve ithal tesisine ihtiyaç olacaktır.
Ancak bu tür tesisleri inşa etmek ve gaz sahalarını işletmeye açmak uzun yıllar alır...
Eğer gerçek bir dünya gaz piyasası kurulursa, bu şebekeye bağlı olan herkes için gaz fiyatları düşecektir. Gaz satmak için çok daha fazla rekabet olacaktır. Avrupa sadece birkaç değil, yüzlerce kaynaktan gaz alabilecektir. Ayrıca daha fazla kaynak olması demek, gaz fiyatlarını petrol fiyatlarına endeksleyerek yapılan sahtekârlığın önüne geçmek demektir. Ucuz gaz daha iyi bir ekonomi manasına gelir, yani daha fazla iş sahası açılması ve insanların cebinde kalacak daha çok para demektir.
Ya Türkiye? Rusya'dan gelen Mavi Akım boru hattı Doğu Ukrayna'dan geçmektedir ve Ukrayna'daki durum nedeniyle risk altındadır. Türkiye bu Rus gazına çok bağlanmış durumdadır. Türkiye'nin de doğalgaz kaynaklarını çeşitlendirmesi gerekir. Yeni LNG tesisleri, Hazar'dan ve Orta Doğu'dan gelecek yeni boru hatlarıyla bu sağlanabilir. Tabii ki Türkiye'nin denizlerinde kendine ait bol miktarda doğalgaz da olabilir. Bu gazı bulmak ve çıkarmak için çok sayıda uzun vadeli yatırım yapılması gerekir.
Türkiye, Avrupa, ABD ve dünya, küresel bir doğalgaz piyasasının oluşturulmasından büyük fayda sağlayabilir. Peki neden harekete geçmiyoruz?