Kredi kartları ve Mortgage sistemi

Son yıllarda Türkiye'de tüketici kredileri çığ gibi büyüdü. Yüksek faizler, enflasyon ve çarpık bankacılık ortamında ülkemize giren kredi kartlarında da büyük bir patlama yaşandı. Ancak şekilciliğimiz, özüne kayıtsızlığımız, ihmalciliğimiz, eğitimsizliğimiz, bilgisizliğimiz, taklitçiliğimiz ve altyapısını kurmama, hazırlığını yapmama gibi "kötü alışkanlıklarımız" bir türlü geçmiyor. Dolayısıyla bu şekilde getirdiğimiz her yenilik gibi, Türkiye'deki kredi kartlarının da cılkı çıktı. Marketlerde nüfus kağıdını göstererek kredi kartı dahi verilir oldu. Şimdilerde ise, bu çılgınlığın ve çarpıklığın cezası acı biçimde çekiliyor. Zira kredi kartları artık büyük bir faciaya dönüşmüş durumda. Kredi kartlarının ülkemizde yolaçtığı bu büyük yıkıntı ve tüketici kredilerinin çarpık kullanım alışkanlığı devam ederken, bir başka önemli yenilik gündemimizde. İpoteğe bağlı konut kredi sistemi olarak adlandırılabilecek "mortgage sistemi", Tükiye'ye girmek üzere. İnşallah tüketici kredilerinde ve kredi kartlarında daha önce yaşanan sistemsizlik ve çarpıklıklardan ders alınarak, hiç olmazsa bu mortgage sistemi, doğru dürüst biçimde yerleşir. Uygulamaları Batı'da ve ABD'de olduğu şekilde bizde de yapılmış olur. ABD'deki uygulamalar Kredi sisteminin en yaygın biçimde kullanıldığı ve çok katı kurallarla sistemleştirildiği ülkelerin başında ABD geliyor. Amerika, bir tüketim ekonomisi.. İnsanları daima almaya, tekrar tekrar alışverişe özendiren bir sistem. Dünya üretiminin yüzde 30'larını tüketen bir ülke burası.. Gerçi ABD'de de, içinde orta direğin bulunduğu geniş kitleler, bundan 10 yıl öncesine göre büyük bir durgunluk ve sıkıntı yaşıyorlar. Ama konumuz bu değil. Biz bu ülkedeki kredi kullanma ve mortgage sistemiyle ilgili bazı hususları dile getirmek istiyoruz. ABD'de her vatandaşın ve kanuni oturma-çalışma izni olanların 9 rakamdan oluşan- bir sosyal sigorta numaraları (SSN) var. Bu aynı zamanda, kişisel vergi numarası. (Şirketlere ayrıca bir vergi numarası veriliyor.) SSN numarası çok önemli. Zira bu numara olmadan ABD'de ne ehliyet ya da kimlik kartı almak, ne de banka hesabı açmak mümkün. Doğumdan ve yabancılar için de vize durumlarına bağlı olarak verilen bu SSN'yi alamayanların ise, ABD Vergi Dairesi IRS'den vergi numarası almaları gerekli. Aksi halde ABD'de yaşamak ve sistem içinde kalmak asla mümkün değil! Kredibilite ve kredi sicili ABD'de kayıt dışı ekonomi diye birşey yok! Her ekonomik aktivitenin kaydı kuydu var. Vergi beyannamenizi her yıl düzenli vermek, gelirinizi tam ve doğru olarak beyan etmek, kira veya mortgage aylık taksitlerini aksatmadan yatırmak, kredi kartlarının ve diğer borçlarınızın ödemelerini düzenli yapmak, kısacası mali durumunuzla ilgili her husus, sizin SSN numaranızda tutuluyor. Böylece bir mali siciliniz oluşuyor. Kredi geri ödemelerinizde yaptığınız aksatmalar, geç ödemeler dahi sicilinize işleniyor. Kiranızı zamanında ödeyip ödemediğinizin sicili tutuluyor. Böylece bunlara bağlı olarak değişen bir kredi notunuz ortaya çıkıyor. Herhangi bir kredi kartı ya da tüketici kredisi veya mortgage için müracaat ettiğinizde, yahut bir yer kiralamak istediğinizde başvuru yaparken, gerekli formları bu SSN numaranızı belirterek dolduruyorsunuz. Kiralama isteğinizin ya da kredi kullanmanızın kabulü için, kredi tarihçenizin ve sicilinizin incelenmesi gerekli. Eğer bu inceleme sonunda yeterli kredi notunuz varsa ancak kredi kartı alabiliyor ve bir yer kiralayabiliyorsunuz. Her türlü kredi kullanmak ve mortgage sisteminden yararlanmak için de durum aynı. ABD'de kredi kartları güvensiz (ipoteksiz) borç hükmünde. Yani ne kadar kredi kartı borcunuz olursa olsun, eğer ödemeleri durdurur iseniz, kredi kuruluşu bunu tahsil için telefonla, mektupla ve borç tahsil kuruluşlarıyla sizi "borcunu öde" haberleşme bombardımanına tutmaktan başka birşey yapamıyor. Yani Türkiye'de olduğu gibi haciz, hapis, mahkeme vb yaptırımları yok! Sadece kredi siciliniz bozuluyor. 5 sene artık kredi kullanamaz hale geliyorsunuz. 5 yıl sonra da tekrar sicilinizi yenileme şansınız ve tekrar sisteme girme imkanınız var. ABD'deki kredi ve mortgage sistemiyle ilgili hususları sonraki yazımızda İnşaallah işlemeye devam edeceğiz. Temennimiz, ülkemiz ekonomisine büyük bir canlılık getirecek olan mortgage sisteminin, kredi kartlarında yapılan yanlışlara düşülmeden kurulmasıdır. Siz değerli okurlarımızı bilgilendirmeyi sürdüreceğimizi tekrarlar, bu vesile ile de hayırlı ramazanlar dileriz.