İyi huylu olmak

İyi huylu olmak için ve iyi ahlâkını muhafaza edebilmek için, salih kimselerle, iyi huylularla arkadaşlık etmelidir. İnsanın ahlâkı, arkadaşının huyu gibi olur. Ahlâk, hastalık gibi saridir. Kötü huylu ile arkadaşlık etmemelidir. Hadis-i şerifte, (İnsanın dini, arkadaşının dini gibi olur) buyuruldu. Faydasız şeylerden, oyunlardan, zararlı şakalaşmaktan ve münakaşa etmekten sakınmalıdır. İlim öğrenmeli ve faydalı işler yapmalıdır. Ahlâkı bozan, şehveti harekete getiren seks, fuhuş kitapları okumamalı, böyle radyo ve televizyondan sakınmalıdır. İyi huyların faydaları ve haramların zararları ve Cehennemdeki azapları, hep hatırlanmalıdır. Mal mevki arkasında koşanlardan hiçbiri muradına kavuşamamıştır. Malı, mevkiyi hayır için arayan ve hayır işlerde kullanan, rahata, huzura kavuşmuştur. Mal, mevki gaye olmamalı, hayra vasıta olmalıdır. Mal mevki, bir deryaya benzer. Çok kimse, bu denizde boğulmuştur. Allahü teâlâdan korkmak, bu deryanın gemisidir. Hadis-i şerifte, (Dünyada, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! "Öleceğini hiç unutmamalı!) buyuruldu. İnsan, dünyada baki değildir. Dünya zevklerine daldıkça, dertler, üzüntüler, güçlükler artar. Aşağıdaki hadis-i şerifleri hiç unutmamalıdır: (İbadetleri az olan bir kul, iyi huyu ile, kıyamette yüksek derecelere kavuşur.) (İbadetlerin en kolayı ve çok faidelisi, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır.) (İyi huylu olan, dünya ve ahiret saadetlerine kavuşur) [Çünkü iyi huylu kimse, Allahü teâlâya ve kullara karşı olan hakları, vazifeleri ifa eder.] (Kendinden uzaklaşanlara yaklaşmak, zulmedenleri affetmek, kendini mahrum edenlere ihsan etmek, güzel huylu olmaktır) [İyi huylu kimse, kendisine darılana iyilik yapar. İhsanda bulunur. Malına, haysiyetine, bedenine zarar vereni affeder.] (Kızınca, yumuşak davrananın kalbini Allahü teâlâ emniyet ve iman ile doldurur) [Korkusuz ve emin olur. Kötülük edene iyilik yapmak, iyi huyların en üstünüdür. Kâmil insan olmanın alametidir. Düşmanları dost yapar. ] (Kötü huylunun ibâdetleri çok olsa da, kötü huyu, onu cehennemin dibine götürür. Bazen küfre götürür.) Birinin gündüzleri oruç tuttuğu, geceleri namaz kıldığı, fakat kötü huylu olduğu, dili ile komşularına, arkadaşlarına eziyet ettiği söylenince, Resulullah efendimiz cevabında, (Böyle olmak iyi değildir. Gideceği yer, cehennem ateşidir) buyurdu. Semavi dinlerin hepsinde iyi huylar vardır. Bu din, bunları tamamlamak için gönderildi. Bu din varken, iyi huy bildirecek başka kaynağa, başka kimseye lüzum yoktur. Bunun için, Muhammed aleyhisselamdan sonra, Peygamber gelmeyecektir. İnsan günahını ne kadar çok büyük görürse o kadar iyidir. Fakat günahı yüzünden Allahın sonsuz rahmetinden ümit kesmek caiz değildir. Hadis-i şerifte, (Allahü teâlâ buyurdu ki: İşlediği günahı affımın yanında büyük görene gazaplanmam. Eğer acele etmek şanımdan olsaydı, acele ceza verseydim, rahmetimden ümit kesenlere acele ceza verirdim.) buyuruluyor. Allahü teâlâ, tövbe edilen günahları affeder.