TL'nin akıbeti... Ya da doların akıbeti...

Rezervlerdeki durum, bütçe açığı ve cari açıktaki gelişmelere bakınca döviz kurlarının bu seviyesi bile çoğu analist için düşük seviye olarak nitelendiriliyor diyebilirim. Ancak, içinde bulunduğumuz kur rejiminde bu gelişmenin doğal olduğunu söylemem gerekir.

 

Her şeyden önce döviz alabilmek için bireylerin ve kurumların TL olarak likit olmaları gerekiyor. Para tabanı genişledikçe genişliyor ancak, piyasada para dolanımı olmadığı için kur yükselişleri beklendiği gibi gerçekleşmiyor. "Dalgalı kurun fazileti" olarak da sunabileceğimiz bu özellik, ulusal paranın miktarı üzerindeki kontrolle de gerçekleşebiliyor. 

 

Bir kısım döviz bir kısım TL tutanlar için de tereddüt söz konusu: Dövizleri satmaya çekiniyorlar ama yeni bir enstrüman ile dövizin düşmesinden de endişeleniyorlar. Bu sebeple geçen dönemde olduğu gibi yoğun bir alım yok. Hatta kurları yüksek bulanlar KKM'ye teveccüh etmiyor artık. Bundan başka, yüklü döviz alımı yapanların tespit edildiği ve geri satmaları için ikna edildiklerini de biliyoruz. Yurt dışında varlık edinmek isteyenler artık para transferi yapmak yerine, yurt dışındaki bankalardan kredi kullanıyorlar. Dolayısıyla ciddi bir para çıkışı da olmuyor. 

 

Müsaade edildiği kadar döviz hareketiyle ödemeler dengesi idare ediliyor. Pek yakında ödeme sistemleriyle alakalı da bir yerlileştirme kampanyası bekliyorum. Böylelikle kredi kartları ve kredili harcamalarda da tam anlamıyla kontrol sağlanacak. Döviz cinsinden sözleşme ve anlaşma yasağı geleli beri en azından nakit döviz talebinde ciddi bir azalma oldu diyebilirim. Dövize endeksli hayat devam ediyor ama en azından vatandaşların kendi aralarında döviz cinsinden ödeme yapmalarının önüne geçildi. Gayet iyi hatırlıyorum, ev sahipleri kiralarının döviz cinsinden ödenmesini istediği için ay başlarında döviz bürolarında kuyruk olurdu.

Ancak en önemli mesele, BİST bu kadar hızlı yükselirken ve arsa-konut fiyatları katlanırken kimsenin kendini korumak için döviz almak istemeyeceği. Son bir yıllık enflasyon ile döviz kurlarının artışını kıyasladığımızda, dolar almak ancak ve ancak "alışkanlık" ya da "hobi" kategorisinde değerlendirilebilir. Buradan hareketle "faizler düştü ama döviz kımıldamadı" şeklinde bir çıkarım yapmak fazla kestirmecilik olur diye düşünüyorum.

 

Eğer çok önceden döviz almış ve ortalaması hayli düşük şekilde elinde tutanlar var ise, büyük ihtimalle en çok onlar kurların akıbetini merak ediyordur. Aynı kişinin "satalım mı yoksa alalım mı" diye soru sorması başka türlü açıklanamaz. Bu kadar tereddüt olan bir piyasada herhangi bir yöne doğru istikrarlı bir seyir yaşanması olası değil. Ancak Euro/TL'deki gelişmelere ve döviz sepetindeki seyre bakınca bir kur atağına karşı hazırlıklı olmamız gerekiyor diye düşünüyorum. Ardından da muhakkak hızlı bir geri çekiliş olacak. Uygun yerden satmak ve uygun yerden almak için Türk Para ve Sermaye Piyasaları her zaman fırsat sunuyor desem yanlış olmaz. Yeter ki yakından takip edelim.