Bu yılın modası AYRAN olsun!

AİLE DOKTORU Hazırlayan: Uzm. Dr. S. Hilmi ÖZKIRIŞ İç Hastalıkları Uzmanı Sıcaklarda yediğimize içtiğimize dikkat etmezsek hiç ummadığımız bir zamanda hastalıklar kapımızı çalar. 32 haftadır uyarıyoruz; artık şu yağı, tuzu sofranızdan azaltın! Çok kıymetli okuyucularımız bu haftaki konumuz, yaz mevsiminin en sıcak dönemlerini yaşadığımız şu günlerde sağlığımızı korumak ve tatilimizi zehir etmemek, Ramazan ayına zinde ve dinç girmek için " yazın beslenme " hakkında olacaktır. Hayatımızın her döneminde olduğu gibi yaz mevsiminde de dengeli ve sağlıklı beslenme düzenine ihtiyacımız vardır. Öncelikle sıcak havalarda vücudun dengesini sağlamak için beslenmeye daha çok dikkat ve itina gösterilmeli, aşırı yağlı ve tatlı yiyecekler ile alkollü içeceklerden uzak durulmalı, bol bol su ve ayran içilmeli, sebze ve meyveler her gün soframızda yer almalıdır. Bunları uyguladıktan sonra gerisi çorap söküğü gibi gelecektir. Sıvı eksikliğinden en çok etkilenenlerin başında bebekler, çocuklar, hamileler, emziren kadınlar, yaşlılar ve sporcular gelir. Bu gruptakilerin beslenmelerinde su tüketiminin artırılması, sebze ve meyve yenilmesi, yağlı besinlerin, özellikle kızartma ve kavurmanın azaltılması gerekir. Bir de yazın besinlerin korunması ve saklanması çok önemlidir! Besin zehirlenmelerinin oluşmaması için gıdalar buzdolabında saklanmalı. Özellikle süt, yoğurt günlük olarak alınmalı ya da buzdolabında saklanıp kısa sürede tüketilmelidir. TANSİYONU DÜŞEN TUZLU İÇSİN Bu sıcak yaz günlerinde en iyi içecek ayrandır. Her gün tavsiye ederim. Hem yapımı kolay, hem de ucuz. Terleme ile sıvı kaybının önlenmesi için ayran içilmesi, mineral eksikliğinin giderilmesi açısından oldukça faydalıdır. Tansiyon düşüklüğünde, ayranın içine biraz tuz atılarak içilebilir. Ayran, kolalı ve gazlı içecekler gibi şeker ve asit içermediğinden, vücut sıvı dengesini daha iyi ayarlar. YAZIN NİÇİN KAHVALTI YAPMIYORUZ Beslenmede en büyük yanlışlığımız öğün atlamak. Yazın yapılacak hafif bir kahvaltı bütün günümüzün iyi geçeceğinin müjdesini verecektir. Unutmayın sabah iştahınız yoksa, bunun sebebi gece atıştırmasıdır! Tatilde de sağlıklı beslenmeye dikkat! AÇIK BÜFE ŞİŞMANLATIYOR Bütün bir sene yaz tatili hayali kurup, tatilde de dinleneceğimiz yerlerdeki açık büfeler, her şey dahil sistemiyle çalışan konaklama tesisleri başta hızlı kilo almamıza, ardından de çeşitli sindirim şikayetlerimize yol açabilir. Bu sebeple tatilde alışık olmadığınız yiyeceklerden tadımlık almalı. Çok fazla çeşit yiyeceği birbiriyle karıştırmamalıyız. Diğer tavsiyelerimizin yanında özellikle, "nasıl olsa faydalıdır" deyip şekerli meyveleri aşırı tüketmemeliyiz. Tatil keyfimizi kaçırmamak için öğün atlanılmamalı, sıvı tüketimiyle birlikte hafif yiyecekler alıp, diyet yapmak yerine mevcut durumumuzu korumaya bakmalıyız. Dondurmada ölçülü olun karpuzda ise serbestsiniz BUNLARI YAPIN >> Su tercih edebileceğimiz en sağlıklı içecektir. >> Karpuz gibi bol sulu meyvelerin yanı sıra bitki çayları, ayran, taze sıkılmış meyve suları oldukça faydalıdır. >> Basit şekerlerin yerine; kuru üzüm ya da erik, taze meyve ve sebze gibi besinler tercih edilmeli. >> Kızartma ve aşırı yağlı besinler yerine de taze sebze ve meyvelere ağırlık verilmeli. >> Balık, yağsız et, yumurta, mercimek, nohut, fasulye, fındık, fıstık ve ceviz tüketimi, sıcaklarda vücut direncini yükseltir. >> Buğulama tarzı pişirme, ızgara ve haşlama yöntemleri ile hazırlanan yemekler en faydalısı olanıdır. BUNLARI YAPMAYIN >> Dondurma sütten daha fazla şeker ve yağ içerir. Şeker hastaları uzak durmalı, kilosu olanlar az tüketmeli. >> Alkol tüketiminden ve sigaradan uzak durun. >> Dışarıda ve açıkta satılan yiyecekler tüketilmemeli, en basiti ishal yapar! >> Kafeinli ve gazlı içecekler içilmemeli. Çay ve kahveyi azaltmalıyız. >> Aşırı tuz tansiyonu yükseltir, yağ sindirimi zorlaştırır. >> Üşenip yemek yerine kızartmalara sarılmak, aşırı yağ tüketmemize yol açar, yazın hepten eti sofradan kaldırmak da vücut direncini zayıflatır. OKUYUCULARIMIZA CEVAPLAR 27 yaşındayım sürekli ağlıyorum > Nergiz Rahimova 27 yaşında ev hanımıyım, sürekli ağlıyorum, mide şikayetlerim için "depresyon" diyorlar, bu doğru mu? CEVAP: Değerli kardeşim, senin şikayetlerin büyük ölçüde stres ve gerilime bağlı, midende asit fazlalığı ile bağırsak hormonlarının ahenk ve dengesinin bozulması sonucu gelişen kronik gastrit ile irritabl bağırsak sendromunu akla getirmekte. Dahiliye uzmanına muayene ol, onun vereceği sabahları aç karnına proton pompa inhibitörü ilaçlardan biri ile gece yatarken de H2 antagonisti ilaçlardan 40 mg'lık bir tanesini alman, seni oldukça rahatlatacaktır. Bir de bağırsak hareketlerini düzene sokucu ilaçlardan birini yemeklerden yarımşar saat önce 1'er tane al. Bunlardan da önemlisi stres, gerilim, tasa, kaygı ve üzüntülerden kendini kurtar, üzerine düşen vazifeleri yaptıktan sonra her sıkıntını Yüce Allah'a havale et, göreceksin her şey düzelecek. Bacağımdaki jilet izi yok edilir mi? > Gül Tuncel Geçen sene jiletle kıllarımı alırken bacağımı kestim ve orta parmağımdan daha büyük bir iz kaldı. Çok fazla olmasa da yine belli. İlaç veya merhemle izi geçirmemim bir yolu var mı? Polislik imtihanlarına gireceğim, lütfen bana yardım edin! CEVAP: Sevgili kardeşim, kesi yerinde oluşan nedbe dokusunu azaltıcı ve küçültücü merhemler var. Tamamen yok olması mümkün değil, onları kullanabilirsin ama öncelikle cildiye uzmanına muayene ol, böyle göze direkt görünmeyen kesiler de polisliğine engel teşkil etmez, merak etme. Seven eşler niçin kavga eder ki? > Seyfican Öztürk / ORDU 1 çocuk babasıyım, eşimle 1.5 yıl hiç kavga etmedik, şimdi ise ayda bir en ufak şeyden kavga etmeye başlıyoruz. Birbirimizi görmeden yemek dahi yemeyiz, niye kavga ediyoruz? CEVAP: Kıymetli kardeşim, burada asıl mesele; birbirinizi çok sevmenizin yanında hoşgörülü ve sabırlı olarak birbirinize de son derece güvenerek hayatınızı idame ettirmeniz. İkinizin dışındaki kişilerin aileniz hakkında söylediklerini çok ciddiye almayın. Beraber ormanlık yerler ile deniz kenarlarında bol bol yürüyüşler yapın. Bulunduğunuz mekanları sık sık havalandırın. Kapalı ortamlarda uzun süre kalmayın. Eşinize de söyleyin, dedikodudan uzak dursun. Konuşulduğunda o ortamı terk etsin. Ayrıca çocukla birlikte sorumluluklarınız arttığı için karşılıklı yardımlaşın. Benim midem annemin ayağı... > Velide İnal 14 yaşındayım, akşam yemeklerinden sonra karnım ağrıyor, ne yapmalıyım? Annem ise 52 yaşında, akşamları ayaklarında yanmalar oluyor ve aşırı sıcak basıyor, ne tavsiye edersiniz? CEVAP: Sevgili Velide, boy ve kilon nasıl? Belirtmemişsin, yemeklerini hızlı yiyorsan ve kilolu isen karaciğer ve pankreas yağlanmasına, bir de daha önceki yazılarımızda etraflıca bahsettiğim stres ve gerginlik sonucu gelişebilen irritabl barsak sendromuna bağlı olabilir. Öncelikle yemeklerini yavaş yavaş ve çiğneyerek ye. Beyaz ekmek yerine kepekli veya çavdar ekmeği ye. Dahiliye uzmanına muayene ol, onun tavsiye ve ilaçlarını kullan. İnşaallah rahatlayacaksın... Annenin de boy ve kilosunu belirtmemişsin. Bu yaşlarda, özellikle ayak tabanlarında kendini gösteren yanma, uyuşma ve karıncalanma, şeker hastaları, kan yağları ve kolesterolü yüksek olanlar ile şişmanlık ve sigaraya bağlı gelişen damar sertliğine bağlıdır. Sıcak basmaları ise çoğunlukla stres kaynaklı ve annen gibi menopoz dönemindeki hanımlarda olur. Annen de dahiliye ve kadın-doğum uzmanına muayene olsun. Bulgu ve yapılacak tetkikler neticesinde verilecek tavsiyelere göre hayat tarzını ayarlasın, tedavileri de zamanında ve dozunda yeterli kullandığında oldukça rahatlayacaktır, merak etme! 79 yaşında dinç kalmanızın sırrı... > Yahya Kadir Şahin İSTANBUL Babam 79 yaşında, boyu 160 cm, kilosu 52 kg, oldukça dinç, tüm namazlarını camide kılar. Sadece kulağında çınlama ve gözlerinde çapaklanma oluyor... CEVAP: Sayın Şahin, babanızın dinamik olmasının yegane sebebi, zayıf ve hareketli kalmasıdır, tebrik etmek gerek. Kulak çınlaması ise; iç kulaktaki sıvının muhtevasında dengesizlik, orta kulakta bulunan kemiklerin kireçlenmesi ile boyun omurlarındaki kireçlenme, boyundaki atardamarların sertleşmesinden kaynaklanan daralmadır. İlaçlarına 3-4 ay devam etsin. Ayrıca her akşam tok karnına 100 mg aspirin ile günaşırı B1, B6, B12 vitamini alması yararlı olur. Gözlerdeki çapaklanma, büyük ihtimalle göz-burun kanalının tıkanıklığına bağlı gelişen göz zarlarının iltihabı sonucudur. Göz hekimine müracaat edin, gerekirse kanal açıcı ameliyat olsun. Sıskayım nasıl güçlenebilirim? > Rumuz Ahmet / TEKİRDAĞ 25 yaşında üniversite mezunuyum, boyum 173 cm, kilom 61,tarım ve hayvancılıkla uğraşmak istiyorum fiziksel olarak nasıl güçlenebilirim? CEVAP: Sevgili Ahmet, 35 yaşından sonra metabolizma hızın yarıya ineceği için zaten doğal olarak normal yemekle bile kilo almaya başlayacaksın. Normal düzeyde spor yapabilirsin ama aşırıya kaçma, fazlası seni daha da zayıflatır. Beslenmen çok iyi. Balığın süt, yoğurt, peynir gibi amin içeren gıdalarla yenilmesi normalde zehirleme yapmaz. Ancak monoamino oksidaz grubu antidepresan ilaç alanlarda hipertansiyon krizine yol açabileceğinden risk taşır. Rahatlıkla yenebilir. Ben balık yerken yanında hep ayran içerim. Gıdaları pişirmek ve sıkmak vitamin değerini düşürür. Yetişkin birine 5-6 saat uyku yeterlidir. İyi yoldasın! BANA YAZIN HER DERDİNİZİ Kişi her ne kadar zeki ve akıllı olursa olsun, başarıya giden yolun birinci ve temel şartının çok çalışma olduğunu gösterip SBS'de yüksek puanlar alarak başarılı olan oğlum Furkan Ahmet ÖZKIRIŞ, yeğenlerim Mehmet Sefa ÖZKIRIŞ ile Ülfet Sena ÖZKIRIŞ şahsında tüm evlatlarımıza, bundan sonraki eğitim hayatları boyunca Yüce Mevlam'dan sağlık, huzur ve muvaffakiyetler niyaz ederim... Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım... e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-İSTANBUL