Altıparmak Mehmed Efendi

Altıparmak Mehmed Efendi, Osmanlı âlimlerindendir. Aslen Üsküplüdür. Din ve fen ilimlerini memleketinde öğrendi. Tahsilini tamamladıktan sonra tasavvuf yoluna meylederek, Şeyh Cafer Efendi'ye talebe oldu. Daha sonra İstanbul'a gelerek hadis ve tefsir dersleri okuttu. Sonra Mısır'a gitti. 1033 (m. 1623)'de Kahire'de vefat etti. Altıparmak ismiyle meşhur olan "Me'âric-ün-nübüvve" tercümesinden bazı bölümler:

Allahü teâlâ, âyet-i kerimede mealen; "Ben yeryüzüne halife halk ediciyim" buyurdu. Bunun üzerine melekler; "Ya Rabbi yeryüzünde fesat çıkarıp kan dökenleri mi yaratacaksın?" dediler. Melekler halife kelimesinden ötürü böyle düşünüp söylediler. Zira fesat etmeyenlere halife lazım olmaz. Halife yaratmaktan murat, günah ve isyan edilmesi ise, Allahü teâlâ cinleri niçin helak etti. Eğer murat itaat ise, biz seni tesbih, tahmid ve takdis ederiz, dediler. Cenâb-ı Hak onlara cevabında mealen; "Sizin bilmediğinizi ben bilirim (Bekara 30)" buyurdu. Melekler bu cevabı alınca söylediklerinden dolayı pişman oldular. Bizi alakadar etmeyen şeyi niçin söyledik, deyip zellelerini affettirmek için bin sene Kürsî'yi tavaf eylediler. "Lebbeyk Allahümme lebbeyk (Senden af ve mağfiret dileriz)" dediler.

Ravzat-ül-ülemâ adlı eserde şöyle yazmaktadır:

Melekler, gazab-ı ilahiden korktuklarından, her gün Arş'ı tavaf edip, ağlayıp sızlayarak Hak teâlânın gazabından yine O'na sığınırlardı. Hak teâlâ onlardan hoşnut olup, hallerine acıdı ve; "Ey meleklerim! Sizler mağfiretimi ister misiniz?" buyurdu. Melekler; "İsteriz ya Rabbi! Biz bilmediğimiz işe karıştık. Af edip gazabından bizi emin eyle" dediler. Cenâb-ı Hak buyurdu ki: "Arş'ın altında bir nehir vardır. Ondan abdest alın." Melekler o nehirden abdest aldılar. Allahü teâlâ onlara: (Sübhânekallahümme vebihamdike eşhedü enlâ ilahe illâ ente estagfirüke ve etûbü ileyke) duasını okuyun" buyurdu. Melekler; "Ya Rabbi! Bu amelin sevabı nedir?" diye sordular. Allahü teâlâ; "Ellerin, ayakların, yüzlerin işlediği ve bilcümle bütün günahları, onunla af edip, temizlerim" buyurdu. Melekler; "Ey Rabbimiz! Bu ihsan bize mi mahsustur. Yoksa her kim bu ameli işlese mağfiretin ile müşerref olur mu?" dediler. Cenâb-ı Hak: "Bu amel, ümmet-i Muhammed'e mahsustur. Bu ümmetten bir kimse çok günahkâr olsa, abdest aldığı gibi, onu bütün günahlarından temizlerim ve Cennetime sokarım" buyurdu.