Çerkes Hasan’ın mezar yerinde hukuk savaşı! Tarihî kabristan yarım asırdır kamulaştırılamadı
“Osmanlının Halisdemir’i” olarak anılan Çerkes Hasan’ın kabrinin bulunduğu alan, hukuk savaşına sahne oluyor.
MURAT ÖZTEKİN - Osmanlının son devrine damgasını vurmuş şahsiyetlerden biri olan Çerkes Hasan’ın kabri âdeta mahpus… Sultan Abdülaziz’i tahttan indirip katleden ihtilalcileri öldürmesiyle tanınan Çerkes Hasan’ın Sultan Abdülhamid tarafından yaptırılan Edirnekapı Mezarlığı’ndaki kabrinin bulunduğu tarihî alan, mülk sahipleri tarafından mermer deposu olarak kullanılıyor. Söz konusu arazide başka Osmanlı kabirlerinin yanı sıra Bizans devrinden kaldığı düşünülen bir su terazisi de bulunuyor. Etrafı kapalı ve bakımsız hâlde olan mezar alanına, ancak mülk sahiplerinin izniyle girilebiliyor.
1970’LERDEN BERİ DAVALIK
Bu enteresan durumun arka planında ise yarım asırdır süren hukuki bir mücadele var. Osmanlı döneminde bir kısmı mısır tarlası olduğu iddia edilen mülkün sahipleri ile araziyi kamulaştırmak isteyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 1970’lerden beri farklı davalarda karşı karşıya geldi. Bütün bunlara rağmen bedel üzerinde bir türlü anlaşılamayınca mezar arazisinin istimlaki konusunda ilerleme kaydedilemedi. Böylece Çerkes Hasan’ın kabrinin bulunduğu tarihî alan kamuya açılamadı; harap hâlde kaldı.
“ATALARIMIN MISIR TARLASIYDI, DEVRETMEYE HAZIRIM”
Mülkiyet sahiplerinden Mustafa Karabay Türkiye gazetesine açıklama yaparak arazinin Osmanlı devrinde atalarına ait bir mısır tarlası olduğunu, daha sonra buraya izinsiz şekilde mezarlar eklendiğini ve cumhuriyet devrinde mülkiyet tartışmaları başladığını iddia ediyor. Bugüne kadar haklarında açılan yedi davayı kazandıklarını savunan Karabay, İBB’nin veya diğer kamu kurumlarının kıymetini ödemeleri hâlinde araziyi devretmeye hazır olduklarını söylüyor.Geceleri mezara alkol ve uyuşturucu kullanan kişiler girdiği için kapı yaptırdığını iddia eden Karabay, kabir ziyareti yapmak isteyenlere izin verdiğini sözlerine ekliyor.
Arazi, alkol ve uyuşturucu kullananların da mekânı oldu.
DARBECİYE KRALLAR GİBİ MEZAR YAPILDI
Sanat tarihçileri ise alanın kamulaştırılarak ziyarete açılması gerektiğini savunuyor. Türkiye gazetesinin sorularını cevaplayan Dr. Talha Uğurluel “Bizim tarihimizde unutturulan kahramanlar var. Çerkes Hasan da bunlardan biridir. Sultan Abdülaziz’i tahttan indirip ölümüne sebep olanlara karşı çıkan Çerkes Hasan, darbecileri temizlemiştir. Tabii, darbeciler Çerkes Hasan’ın öldürdüğü Hüseyin Avni Paşa’ya Süleymaniye Camii’nin kıble duvarı önünde krallar gibi mezar yaptılar. Çerkes Hasan Bey ise Beyazıt’ta idam edilip Edirnekapı’nın bir kenarına defnedildi. Günümüzde atıl hâldeki bu mezar yerinin kamulaştırılması, yollarının yapılması ve halkın ziyaretine açılması gerekiyor. Halkımızın bu büyük kahramanı tanıması lazım” diye konuşuyor.
Hâlihazırda imara açık olmayan yaklaşık 3 bin 500 metrekarelik arazinin değerinin 200 milyon TL civarında olduğu iddia ediliyor. Tarihî alanın akıbetinin ne olacağı ise şimdilik meçhul görünüyor.
BEYAZIT MEYDANI’NDA İDAM EDİLDİ
Sultan Abdülaziz, 1876’da bir darbe ile tahttan indirildi. Kısa bir müddet sonra birçok tarihçiye göre bilekleri kesilerek katledildi ve kamuoyuna “intihar” diye duyuruldu. Sultan Abdülaziz’in kayınbiraderi olan Çerkes Hasan ise padişahın katledilmesinden sorumlu olanlardan kendi başına intikam aldı. İhtilalcilerin toplantısını basan Çerkes Hasan Efendi, Serasker Hüseyin Avni Paşa ile Bahriye Nazırı Kayserili Ahmet Paşa’yı ve daha başka kişileri öldürdü. Bu hadisede yaralı olarak yakalanan Çerkes Hasan, Beyazıt Meydanı’nda idam edildi.
Sultan II. Abdülhamid’in üzerine “Ümerâ ve guzât-ı çerâkiseden İsmâil Bey’in oğlu olup, Harp Okulunu bitirip, kıdemli yüzbaşı rütbesindeyken genç yaşında velînîmeti uğrunda fedâ-yı cân eden Çerkes Hasan Bey’in kabridir” ifadelerini yazdırdığı Çerkes Hasan’ın kabri geçtiğimiz asırda İslam âlimi Hüseyin Hilmi Işık’ın destekleriyle yenilenmişti.
'da Takip Edin!
