Kötü uyku beyni yaşlandırıyor: Demans riski artıyor!
İngiltere'de yapılan bir araştırma, düşük uyku kalitesinin beyin fonksiyonlarıyla ilişkili olduğunu ortaya koydu. Çalışma süresince 27 bin 500 orta yaşlı ve yaşlı katılımcıların, uyku özellikleri ile beynin kronolojik yaşına kıyasla nasıl göründüğü araştırıldı ve kötü uykunun beynin yaşlanmasına neden olduğu belirlendi.
Karolinska Enstitüsü’nün eBioMedicine dergisinde yayımlanan kapsamlı bir beyin görüntüleme çalışmasına göre, kötü uyku alışkanlığı olan kişilerin beyinleri, gerçek yaşlarından daha yaşlı görünüyor. Bu durumun kısmen vücutta artan inflamasyonla açıklanabileceği belirtiliyor.
BEYNİN KRONOLOJİK YAŞIYLA İLİŞKİLİ
Daha önce uyku kalitesinin düşük olmasının demansla bağlantılı olduğu araştırmalar yapıldı ancak bu durumun sağlıksız uyku alışkanlıklarının demans gelişimine neden olup olmadığı yoksa kötü uykunun hastalığın erken belirtisi mi olduğunun sınırları net belirlenmemişti. Yeni çalışmada, Karolinska Enstitüsü araştırmacıları, uyku özellikleri ile beynin kronolojik yaşına kıyasla nasıl göründüğü arasındaki ilişkiyi inceledi.
Araştırmaya İngiltere Biobank’tan 27 bin 500 orta yaşlı ve yaşlı katılımcı dahil edildi. Katılımcıların beyin manyetik rezonans görüntüleri (MRI) makine öğrenimi kullanılarak analiz edildi ve beynin biyolojik yaşı, binin üzerinde beyin MRI fenotipi temel alınarak tahmin edildi.
DÜŞÜK DERECELİ İNFLAMASYONUN ROLÜ
Katılımcıların uyku kalitesi, kronotip (sabah mı yoksa akşam insanı mı olduğu), uyku süresi, uykusuzluk, horlama ve gündüz uykululuğu gibi beş öz bildirim üzerinden değerlendirildi. Uyku kalitesi puanlarına göre katılımcılar “iyi” (4 ve üzeri), “orta” (2-3) ve “kötü” (1 ve altı) olarak üç gruba ayrıldı. Uyku kalitesi puanında yaşanan her bir puanlık düşüş, beyin yaşı ile gerçek yaş arasındaki farkı yaklaşık 6 ay artırdı. Kötü uyuyanların beyinleri, ortalama olarak bir yıl daha yaşlı görünüyor.
Karolinska Enstitüsü Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplum Bölümü araştırmacısı Abigail Dove, kötü uykunun beyin üzerindeki etkilerini anlamak için vücutta düşük dereceli inflamasyon seviyelerini de incelediklerini belirterek inflamasyonun, kötü uyku ile yaşlanmış beyin arasındaki ilişkinin yaklaşık yüzde 10’unu açıkladığını söyledi.
Abigail Dove şöyle devam etti:
Bulgularımız, kötü uykunun beyin yaşlanmasını hızlandırabileceğini ve inflamasyonun bu sürecin temel mekanizmalarından biri olduğunu gösteriyor. Uyku değiştirilebilir bir alışkanlık olduğundan, daha sağlıklı uyku ile beyin yaşlanmasını ve bilişsel gerilemeyi önlemek mümkün olabilir.
KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ETKİLENİYOR
Araştırmada, beynin atık temizleme sisteminin uyku sırasında aktif olduğu ve kötü uykunun bu sistemi olumsuz etkileyebileceği belirtildi. Ayrıca, kötü uykunun kardiyovasküler sağlığı da olumsuz etkileyerek dolaylı yoldan beyin sağlığını da etkileyebileceği vurgulandı. İngiltere Biobank katılımcılarının genel nüfusa göre daha sağlıklı olması, bulguların genellenmesini sınırlayabilir. Uyku kalitesi verilerinin öz bildirimlere dayanması da çalışmanın sınırlamaları arasında yer alıyor.
Çalışma, İsveç Spor ve Sağlık Bilimleri Okulu, Çin’den Tianjin Tıp Üniversitesi ve Sichuan Üniversitesi gibi kurumlarla iş birliği içinde yürütüldü. Araştırma Alzheimer Vakfı, Demans Vakfı, İsveç Araştırma Konseyi, Loo ve Hans Osterman Tıbbi Araştırma Vakfı ile Bilgi Vakfı tarafından desteklendi.
'da Takip Edin!
