Türkiye'den dünyaya kısırlık tedavisinde yeni umut! Mesajcı hücreler anneliğe giden yolu açıyor

ZİYNETİ KOCABIYIK - Dünyada ilk defa Türkiye’de uygulanan bir tedavi, kısırlıkla mücadelede çığır açtı. Kadınlarda yumurtalıkları, erkeklerde testisleri yeniden canlandıran PRP ve eksozom yöntemiyle kadınlarda gebelik oranı ve erkeklerde sperm bulunma ihtimali, bugüne kadar görülmemiş seviyelere ulaştı. 4. Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği Kongresi’nde sonuçları açıklanan çalışmaya göre PRP ve eksozom tedavilerinin birlikte kullanılmasıyla kadınlarda gebelik oranları üç kat arttı. 

KISIRLIK ALARM VERİYOR

Türkiye’de kısırlık rakamlarının alarm verdiğini söyleyen TÜBİD Başkanı Prof. Dr. Bülent Tıraş son değerlendirmelere göre yüzde 20 seviyelerine ulaştığını belirterek, “Yani her beş çiftten biri çocuk sahibi olmakta zorlanıyor. Sebebini bilemediğimiz şekilde kadınlar erken menopoza giriyor ve yumurta sayısında ciddi düşüş yaşanıyor. Hem çocuk sahibi olabilmek için gerekli yumurtaların kalitesi düşüyor hem de sayısı azalıyor. Öte yandan erkek kısırlığı da hızla artıyor. Erkeklerde de hem sperm kalitesi düşüyor hem de testislerde hiç sperm çıkmayan vakalar artıyor” değerlendirmesini yaptı. 

HÜCRELERİN GİZLİ GÜCÜ

Böyle bir tablo içinde bilim dünyasının PRP ve eksozom gibi hücresel ya da yeni biyolojik tedavilerle kısırlığa çare aradığını belirten Prof. Dr. Bülent Tıraş bu biyolojik tedavilerin birlikte kullanıldığı ilk çalışmanın Türkiye’de yapıldığını ve son derece başarılı sonuçlar alındığını aktardı. Kısırlık tedavisinde kullanılan PRP’nin (platelet-rich plasma) kişinin kendi kanından elde edilen, hücreleri onarma ve yenileme gücü yüksek özel bir sıvı olduğunu belirten Prof. Dr. Tıraş, “Bunu, ‘bahçeyi canlandırmak için toprağa kendi yağmur suyunu vermek’ gibi düşünebilirsiniz.  Eksozom ise hücrelerin birbirine gönderdiği küçük paketler… Tıpkı kuryelerin evlere teslimat yapması gibi, eksozomlar da hücrelere ‘iyileş’ mesajı taşıyor. İki tedavi birleştiğinde hem kadın yumurtalıkları hem de erkek testisleri yeniden ‘uyanıyor’. Çocuk sahibi olma hayali kuran çiftler için PRP ve eksozom yöntemi, dünyada yeni bir umut ışığı oldu. Tıpkı kuruyan bir ağacı yeniden sulamak gibi, bu yöntem de kadınlarda yumurtalıkları, erkeklerde testisleri yeniden canlandırıyor” diye konuştu.

İlgili Haber

Obezite, kısırlığı körüklüyor! Önce tüp mide sonra tüp bebek

ÜÇ KAT ARTTI

İki tedavi yönteminin birleştirildiği vaka çalışmalarının ilk defa Türkiye’de yapıldığını aktaran Prof. Dr. Tıraş, çalışma sonuçlarını şöyle dile getirdi:  Çalışmaya katılan kadınlar sadece PRP yapılanlar, sadece eksozom yapılanlar ve PRP ile eksozom birlikte yapılanlar olmak üzere üç gruba ayrıldı. İlk iki grupta gebelik oranı yüzde 25 civarında kalırken, PRP ve eksozom birlikte uygulandığında gebelik oranı yüzde 38’e yükseldi. Bu rakam özellikle çok dikkat çekici. Çünkü normalde, yumurta rezervi az olan veya hiç yumurtası olmayan kadınlarda tüp bebek başarı oranı yüzde 10–15 civarındadır. Yani bu yeni yöntemle elde edilen oran, beklenenin neredeyse üç katı oldu.

UMUTSUZLUKTAN UMUDA

Geçmişte, sperm bulunamayan erkeklerde tek çarenin yeniden ameliyat denemek olduğunu ancak sonucun yine de başarısızlık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Bülent Tıraş, “Ama sonuç çoğunlukla yine başarısız olurdu. Yeni çalışmada PRP uygulanan erkeklerde yüzde 30 oranında sperm bulundu. PRP + eksozom birlikte uygulandığında bu oran yüzde 47’ye çıktı. Yani daha önce ameliyatla bile bulunamayan sperm tedaviden sonra elde edildi. Bu, birçok aile için ‘imkânsız’ görünen bir hayalin gerçekleşebileceği anlamına geliyor. Testis PRP’nin erkeklerde kullanımı ile ilgili dünyada iki tane bize ait yayın çıktı. Ürologların işlerini kolaylaştırdık.  Çalışma bilimsel toplantılarda sunuldu, Amerika’nın prestijli dergilerinden Fertility and Sterility bu çalışmadan özel derleme istedi” dedi.

UYUYAN PRENSESLER UYANIYOR

Bilim ileri yaşta da çocuk sahibi olmanın önünü açabilecek tedaviler konusunda çalışmalarını sürdürüyor.  Bu konudaki en son çalışmalardan biri, “kistik fibrozis” olarak tanımlanan ve akciğer dokusunun betonlaşması ile kendini gösteren hastalığın tedavisinde kullanılan ilacı kadınların yumurtalıklarında deniyor. İnsan vücudunda yaşlanmayla birlikte bütün dokularda (beyin-alzaymır, akciğer-kistik fibrozis, kalp-kalp yetmezliği) bir betonlaşma meydana geldiğini söyleyen Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Hulusi Bülent Zeyneloğlu, “2022’de Science’ta yayınlanan bir hayvan çalışmasında kısırlıktaki en büyük problemin yumurtalık dokusunun giderek küçülmesi ve betonlaşması olduğu gösterildi. Bu betonlaşma sonucunda yumurtalar açığa çıkamaz ve uykuya dalar. Bunları uyandırmak için etrafındaki betonun çözülmesi, uyuyan pamuk prensesin uyanması için oraya uyandırıcı proteinlerin gelmesi fibriozisin kırılması lazım. Hayvan çalışmalarında akciğerdeki fibrozis tedavisinde kullanılan ilaçlar denendi. Olumlu sonuçlar verdi. Bu ilaçlara ek olarak PRP ve eksozomun kullanılması da kadınların ileri yaşta anne olma şansını artıracak gibi görünüyor” dedi.