Tavus, horoz, güvercin ve karga neyin timsalidir?..

Peygamberler ve veliler hariç, herkesin nefsi, çok kötüdür. Bu kötü nefse, "nefs-i emmare" denir ki, (kötülüklere sürükleyen nefs) demektir...
İnsanın en büyük düşmanı nefsidir. Daha sonra kötü arkadaş ve şeytan gelir. Kötü arkadaş ve şeytan da nefse tesir ederek insana zarar vermeye çalışırlar. Onun için nefsin, emmarelikten temizlenmesi gerekir...

Şeytan, verdiği vesveseye insanın uymadığını görünce, bundan vazgeçer, başka bir vesvese verir. Âlimler, şeytanı köpeğe benzetmiştir. Köpek kovalanınca kaçar ise de, başka taraftan yine gelir. Nefs-i emmare ise kaplan gibidir, saldırması ancak öldürmekle biter. Nefsimiz de ölünceye kadar yakamızı bırakmaz. Bunun için nefsi tanımak ve zararlarından korunmak gerekir...

Nefsimiz, kendine tatlı gelen şeylere düşkündür. Bunların iyi kötü, faydalı zararlı olmasını düşünmez. Arzuları, İslamiyet’e aykırı olur. İslamiyet’in yasak ettiği şeyleri yapmak, nefsi kuvvetlendirir. Daha beterini yaptırmak ister. Kötü ve zararlı şeyleri, iyi gösterip, kalbi aldatır. Kalbe bunları yaptırarak, zevklerine kavuşmak için çalışır. Kalbin nefse aldanarak, kötü huylu olmaması için, dinimizin emirlerine uyarak kalbi kuvvetlendirmeli ve nefsi zayıflatmalıdır...

Bir gün İbrahim aleyhisselam, kokmuş, parçalanmış bir ceset görüp, Allahü teâlâya arz eder:
-Ya Rabbi, parçalanmış bu cesedi elbette diriltirsin. Bunun nasıl diriltildiğini bana göster ki, gözümle görüp kalbim mutmain olsun!
Cenab-ı Hak buyurdu ki: "Dört ayrı cins kuş bul ve hepsini kes! Her kuşu yedi parçaya böl, her birinden birer parça alarak yedi dağın üzerine koy! Dört kuşun başlarını elinde tut! Sonra, (Allah’ın izni ile gelin!) diye çağır!"
İbrahim aleyhisselam emredileni aynen yaptı. Havada dört tane başsız kuş cesedi meydana geldi. Sonra her biri gelip kendi başıyla birleşti... Bu kuşlar, tavus, horoz, güvercin ve karga idi...
Tavus, ziyneti, süsü temsil eder... "Nefs tavusu"nun başını koparan kimse, gözlerini dünya süslerine kapatabilir.
Horoz, şehvete düşkünlük timsalidir... "Nefs horozu"nun başını kesebilen kimse, şehvetlerin zararlarından kurtulur.
Güvercin, heveslerin sembolüdür... "Nefs güvercini"nin başını kesebilen kimse, heva ve heveslerine uymaktan kurtulur.
Karga, ihtiras işaretidir... "Nefs kargası"nın başını kesebilen ihtiraslarına gem vurur... Nefsinin bu dört huyunu terbiye eden kimse, sonsuz kurtuluşa kavuşur.