Bumin Doğrusöz

Emlak vergisi, binalar, arsalar ve araziler üzerinden alınan bir tür servet vergisidir. Bu vergi, kural olarak dört yılda bir beyan edilen değer (matrah) üzerinden alınır.

Türkiye'nin içinde bulunduğu kriz ortamı, herkesin malûmu. İktisatçılar, Kasım ve Şubat krizinin ayrı ayrı ekonomik krizler mi olduğu konusunda, tam bir fikir birliğine sahip değiller.

Bugün Mayıs ayının yedinci günü. Bu günden itibaren başlayan ve Mayıs ayına ait, idare mükellef ilişkilerini ortaya koyacak olan mali takvime bir bakalım. Sonra da bir değerlendirmesini yapalım.

Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in önderliğinde hazırlanan ve Türkiye'nin tarihinde yaşadığı en büyük ekonomik krizi aşmasında kullanılacak ekonomik program, bilindiği gibi, 14 Nisan günü "Türkiye'nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı" gibi iddialı bir adla açıklandı.

Yaşanan ekonomik sıkıntıların da etkisi ile kapanan işyerlerinin sayısı giderek artmıştır. Özellikle yeterli ticari faaliyet olmamasına karşılık, işyerlerinin yüklendiği sabit giderler ve kazanca bağlı olmaksızın ödenen hayat standardı adlı götürü gelir vergisi, bir çok firmayı kapanışa ve mükellefiyeti sildirmeye yöneltmektedir.

Hatırlanacağı üzere Maliye Bakanlığı, 6.2.2001 tarih ve 24310 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımladığı 414 sayılı Tahsilat Genel Tebliği ile, karşılaştıkları ekonomik ve mali zorluklar nedeniyle vergi borçlarını ödemede güçlük içine düşenlere ödeme kolaylığı sağlanması ve kamu alacaklarının bir an önce hazineye intikalinin temini amaçlarıyla, farklı bir tecil ve taksitlendirme uygulaması getirmişti.

Ticaret Kanunumuzda bir sermaye şirketi olarak düzenlenmiş bulunan anonim şirketler, hemen hemen her türlü iktisadi gaye için kurulabilirler. Asgari sermayesi için 5 milyar lira ve asgari ortak sayısı için ise 5 kişi şartı öngörülen bu şirketlerin yönetiminde iki temel organ söz konusudur.

Bu günün Nisan ayına ait bir gün olmasına rağmen, Mart ayının son gününün resmi tatil gününe rast gelmesi dolayısıyla, gelir vergisi beyannamesi verilmesi ve verginin birinci taksidinin ödenmesine ilişkin son gün.

Günümüzde pek çok kişi, ya ailesinin veya yakınlarının kurduğu ve sermaye şirketi olarak nitelendirilen anonim veya limited şirkete hissedar olmak yoluyla yahut borsadan hisse senedi almak suretiyle bir sermaye şirketine ortaktır.

Mart ayı gelir vergisi mükellefleri için beyanname anlamını taşıyan bir aydır. Zira bu ay içerisinde, geçmiş yıl içerisinde elde olunan gelirler vergi idaresine beyan edilmesi ve çıkan verginin üçte bir oranındaki ilk taksidinin ödenmesi gerekmektedir.

Bilindiği gibi geçtiğimiz hafta içerisinde Milli Güvenlik Kurulu toplantısında Sayın Cumhurbaşkanı ile Sayın Başbakan arasında bir tartışma yaşandı. Bu tartışmayı da hemen siyasi ve ekonomik kriz izledi. Gecelik faizler yükseldi. Doların değeri, dalgalanmaya, bir başka deyişle serbest piyasaya bırakıldı.

Uzunca bir zamandır, gündemdeki konuları inceleme konusu yaptığımızda, gelen pek çok soruya köşemizde cevap veremedik. Ancak gelir vergisi beyan döneminin yaklaşması sebebiyle, bu günkü yazımızı, bir kısım sorularınızı aşağıda toplu olarak cevaplamaya ayırdık.