Bumin Doğrusöz

Ülke ekonomisinde kişilerin sosyal yaşamından, evlerini geçindirmekten, siyasete kadar hemen herşeyi etkileyen pek çok olay yaşıyoruz.

Türkiye'nin yaşadığı ekonomik krizin aşılmasında hemen herkes kendince teşhisler koymakta ve bu teşhislerine göre tedavi yöntemleri önermektedir. Bu konuda en yoğun fikirler de, bilim adamlarından ve sivil toplum kuruluşlarından gelmektedir.

Geçtiğimiz günlerde, 11 Ekim 2001 günlü Resmi Gazete'de yayınlanan 4710 sayılı Kanunla, Gelir Vergisi Kanununa bir geçici madde daha eklendi. Bu eklenen madde ile, yeni bir istisna daha, vergi mevzuatımıza girmiş oldu.

Bilindiği gibi, emlâk vergisinde her dört yılda bir beyanda bulunulur. Bu beyanname verme zorunluluğu doğan yıllara, "genel beyan dönemi" denilmektedir. Bu dönemde verilen beyannamelerde yazılı değerler, bir sonraki genel beyan dönemine kadar, emlâk vergisi, tapu harcı, gelir vergisi gibi pek çok hesaplamada esas olur. Önümüzdeki yıl da bir genel beyan dönemidir ve önümüzdeki yıl verilecek beyannameler, mükellefleri 2005 yılı sonuna kadar bağlayacaktır.

Avukatlık mesleğinin amacı, hukuki ilişkilerin düzenlenmesini, her türlü hukuki sorun ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır.

Mevduatların vadesinin kısalmasının ve hemen herkesin uzun vadeli mevduat hesaplarından kaçmasının, olumlu bir gelişme olmadığı açıktır.

Özürlü kişilerin, vergi kanunlarımızla tanınmış olan "sakatlık indirimi" müessesesinden yararlanabilmeleri için yapacakları başvuruya ilişkin usulü, geçen haftaki yazımızda aktarmıştık.

Anayasamız, 61. maddesinin 2. fıkrasında devlete, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alma ödevini yüklemiştir.

Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan herkese bir vergi numarası verilmesi zorunluluğu, Vergi Usul Kanununun 8. maddesine yedi yıl önce eklenen bir fıkra ile getirilmiş, daha sonra konu, 2.4.1998 tarihinde, Vergi Kimlik Numarası Kullanımının Yaygınlaştırılması Hakkında 4358 sayılı Kanun ile özel olarak düzenlenmişti. Ancak bu yasal düzenlemeler, sınırlı birkaç konu dışında yaşama geçirilememişti.

Geçen haftaki yazımızda, 12 Temmuz 2001 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4705 sayılı Kanunla, yurt dışına çıkan Türk vatandaşlarının, 50 ABD Doları karşılığı Türk Lirası tutarında harç ödemek zorunda bırakıldıklarını yazmış ve açıklamıştık.

12 Temmuz 2001 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4705 sayılı Kanunla, iki yeni mali yükümlülük daha oluşturularak yürürlüğe konuldu.

Küçükler arasında söylenmesi zor bazı tekerlemeler vardır. Bunlar hızlı söylenmeye çalışılırken, dil dönmeyince, komik söyleyişler ortaya çıkar.

Gerçek kişilerin şahsi servetleri kapsamında yer alan kira gelirleri, bilindiği gibi, gelir vergisine tabidir.

Pek çok okurumuzdan gelen sorular, zaman zaman veraset ve intikal vergisi üzerinde yoğunlaşmaktadır.

Vergi sistemimizde daha önce yer almakla birlikte 4369 sayılı Kanunla kaldırılan "hayat standardı esası", bilindiği gibi daha sonra 4605 sayılı Kanunla 2000 ve 2001 yıllarında uygulanmak üzere yeniden getirilmiştir.

Geçen haftaki yazımızda, yedi yıl önce, Vergi Usul Kanununun 8. maddesine eklenen bir fıkra ile, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişiye bir vergi numarası verilmesi zorunluluğu getirildiğini, daha sonra, 2.4.1998 tarihinde, Vergi Kimlik Numarası Kullanımının Yaygınlaştırılması Hakkında 4358 sayılı Kanun kabul edildiğini, açıklamış, ancak bu derece önemli düzenlemelerin, bazı sınırlı konular dışında, Maliye Bakanlığınca yaşama geçirilmediğini yazmıştık.

Herkese vergi numarası verilmesi çalışmalarının tarihçesi, 7 yıl öncesine dayanmaktadır. İlginç bir tarihçesi vardır. Vergi Usul Kanununun 8. maddesine 4008 sayılı Kanunla eklenen bir fıkra ile, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişiye bir vergi numarası verilmesi gerekmektedir.

Birer sermaye şirketleri olan anonim ve limitet şirket kurabilmek için, kanunla aranan yeterli sermayeye sahip olmak gerekmektedir.

Geçtiğimiz hafta, Özelleştirme'den sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Yalova, bazı açıklamalarda bulundu, piyasalar yerinden oynadı. Ekonomik programın istikrarla yürütülebileceği konusunda zaten güvensiz olan piyasalarda dolar 1.250.000 liranın üzerine fırladı, borsa yaklaşık %5 değer kaybetti.

Çeşitli gazetelerde de yayınlanan Maliye Bakanlığı verilerine göre, bu yılın ilk dört ayında tahsil edilen vergi miktarlarının tahakkuk eden vergi miktarlarına oranı, geçen yılın altında kaldı.