Damga vergisi kolaylığı

Birer sermaye şirketleri olan anonim ve limitet şirket kurabilmek için, kanunla aranan yeterli sermayeye sahip olmak gerekmektedir. Ticaret Kanunumuza göre Anonim Şirket kurabilmek için en az 5 ortağın 25 milyar lira, limitet şirket kurabilmek için ise en az iki ortağın en az 500 milyon lira sermaye koyması gerekmektedir. Bu şirketlerin kuruluşlarında, sermaye konulmasının dışında, ayrıca pek çok harcama daha yapılmaktadır. Noter harçları, ticaret sicili tescil harçları, bazen iş yeri açma izin harçları, ilan ücretleri, tüketici fonu ödemeleri bu harcamaların başlıcalarıdır. Ancak bu harcamalar içerisinde en büyük yeri damga vergisi tutmaktadır. Öte yandan konut kredilerinde de binde 7.5 oranında damga vergisi ödenmektedir. Bu vergiyi, kredi sözleşmelerinin tarafları ayrı ayrı ödemektedirler. Genellikle bankalar, kredi sözleşmelerine koydukları hükümlerle, kendilerine ait damga vergisini de kredi kullanandan tahsil etmekte ve bu yolla kredi kullanana yüklenen kredi maliyetini yükseltmektedirler. 1. Şirketlere... Anonim ve limitet şirket kuruluşlarında, şirketin sermayesine göre ilk 100 milyon lira için binde 15, sonra gelen 100 milyon lira için binde 11.25 ve nihayet 200 milyon lirayı aşan kısım için binde 7.5 oranında damga vergisi ödenmektedir. Ancak ödenecek vergi, 2001 yılı için 13.353.370.000 TL ile sınırlıdır. Eğer vergi bu tutarı aşarsa, sadece üst sınır ödenmekle yetinilmektedir. Bu hesaba göre, 100 milyar lira sermayeli bir anonim şirket kurulmak istenirse, 751.125.000 TL damga vergisi ödenecektir. Bu vergi, şirketin sermaye artırımlarında da arttırılan sermaye tutarı üzerinden, şirketin belli bir süre için kurulmuş olduğunda yapılacak süre uzatımlarında da bu defa sermayenin tamamı üzerinden aynı oranlarda ödenmektedir. Bu verginin şirketin kuruluşunu izleyen üç ay içerisinde ödendiği de dikkate alınırsa, çok fazla bir caydırıcılığı olduğu veya girimciliği önleyici nitelikte olduğu da kolaylıkla söylenemez. Bu yük, şimdi daha da hafifletilmektedir. 8 Haziran tarihinde TBMM'ye sunulan "Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile Şirket kuruluşlarında damga vergisi oranı, binde beş olarak belirlenmektedir. Yani, yeni orana göre, yine 100 milyar lira sermayeli bir anonim şirket kurulursa, ödenecek damga vergisi bu defa 500 milyon lira olmaktadır. Şirket kuruluşlarından doğacak damga vergisinin üst sınırı da, 13 milyara düşürülmektedir. Ancak bu değişiklikle, damga vergisinin kapsamı genişletilmekte, kooperatif kuruluşları da verginin kapsamına alınmaktadır. Artık kooperatifler de kuruluşlarında, anonim şirketler gibi sermayeleri üzerinden aynı oranda damga vergisi ödeyeceklerdir. Buna karşılık tasarı, sermaye artırımlarında, arttırılan sermaye üzerinden ödenen damga vergisini kaldırmaktadır. Anonim ve limited şirketlerin sermaye artırımları dolayısıyla düzenleyecekleri kağıtlar, vergi istisnaları arasına alınmaktadır. Ancak tasarı, anonim ve limited şirketlerde süre uzatımı halinde ödenecek damga vergisini muhafaza etmektedir. Bu nedenle şu anda şirket kuranlara veya sermaye artırımı yapan şirketlere önerimiz, tescil işlemlerini yaptırmadan önce, bu tasarının Kanunlaşmasını beklemeleridir. Tahminimiz, Tasarının meclis tatile girmeden önce, bir başka deyişle Temmuzdan önce Kanunlaşacağı yönündedir. Bu suretle Şirketler, maliyetlerinde önemli bir tasarruf sağlayabileceklerdir. 2. Konut kredisine Öte yandan aynı tasarı ile bireysel konut kredisi sözleşmelerinde, ana paranın 50 milyar lirayı aşmayan kısmı için damga vergisi kaldırılmaktadır. Ancak bu vergi istisnası, ilk defa kredi kullanımları için söz konusudur. Müteakip kredi kullanımlarında yapılacak sözleşmeler için bu istisna geçerli olmayacaktır. Öte yandan bu sınır rakam her yıl yeniden değerleme oranı oranında artacağı için, yılın son aylarında kredi kullanmak yerine, izleyen yılı bekleyip ilk aylarında kredi kullanmak daha avantajlı hale gelecektir. Ancak bugünkü ekonomik ortamda Tasarı Yasalaştığında, konut kredisi kullanan kişi veya kredi veren banka varsa, bu istisna da hayata geçecektir. Konut kredi maliyetlerinde nazara alınabilecek bu istisna, kanaatimizce ancak krizin aşılmasından sonra bir anlam ifade edebilecektir.