Putin'e darbe girişimi yapan Wagner'a para nereden akıyor?

Rusya’nın, elini kirletmek istemediği operasyonlar için kurduğu paramiliter ordusu Wagner, Irak savaşında işkence, katliam ve tecavüzler ile bildiğimiz Black Water’ın Rusya’daki karşılığı… 23 Haziran gecesi Rusya’nın tarihine darbe girişimi ile geçen Wagner’in neden olduğu kriz Ukrayna cephesinde zor durumda olan bu süper güce bir kez daha gözleri çevirdi. Putin yönetimine daha önce de bayrak açan Wagner komutanı Prigojin Ukrayna cephesinde savaşan bir birliğinin hedef olmasının ardından bu kez darbe girişimi için düğmeye bastı. 

RUSYA’DA WAGNER İSYANI

Rusya-Ukrayna savaşında Avrupa Parlamentosu’nun Rusya’yı terörü destekleyen ülke olarak tanımlamasına, keman kutusunda kanlı balyoz ile cevap verecek kadar gözü kara Wagner’ın isyanı Prigoji’nin gözü kara olmasının ötesinde anlamlar taşıyor. Çünkü tankların üzerine çıkarak devrim yapan Rusyalardan Putin’in uzun yıllara yayılan hakimiyetinin, kurduğu dengelerin sonucundan bahsediyoruz ve dün geceden beri yaşananlar bir çılgınlığın sınırlarını aşıyor.

PUTİN’İN ESKİ ŞEFİNDEN İHANET

Putin eski şefi, aynı hedef uğruna mücadele ettiği yol arkadaşı Rus oligark Prihojin neden şimdi karşı cephede! vatan hanii ilan edilen Prigojin Ukrayna ile savaşta ülkesinin bekasını bir kenara bırakıp Moskova’ya yürümeye kalkıştı. Rusya, Wagner’ın devletle bağlantısını reddetse de acımasızlığı ile nam salmış olan bu grup, Rusya-Ukrayna savaşı ile daha da ismini duyurdu ve bölgede birçok operasyon yaptı. Wagner Grubu’nun dünya çapınca faaliyet gösteren toplam 25 bin paralı askeri olduğu düşünülüyor. Kuruluşu çok geç değil 2014 yılında Kırım’ın ilhakı sırasında başladığı düşünülüyor.

PETROL SAHALARI KONTROLÜNDE

Prigozjin in Ukrayna’da savaşmak için mahkumları ikna ederken görüntüleri gündem olmuştu. Prigozjin videoda kalabalık bir mahkum grubuyla çekildiğinden habersiz konuşuyor. Mahkumlara Wagner ile savaşmaları halinde cezalarının affedileceğini söylüyor. Grup Ukrayna, Suriye ve bazı Afrika ülkelerinde faaliyet gösteriyor. Özellikle buraları seçiyor çünkü Wagner’ın en önemli görevi petrol sahalarının kontrolünü sağlamak ve bu şekilde para kaynağı oluşturmak.. Bu yolla Rusya’dan gelen gelir kaynağı dışında kendileri de gelir oluşturuyor. Rejimle anlaşması var petrol sahasının 4’te 1’ini alıyor. Bu nedenle son çatışmalarında Deyrizor’da çıkması tesadüf değil.

PUTİN’İ KARŞISINA ALAMADI

Wagner’ın paralı askerlerden oluştuğundan bahsettik Rus askerlerinden daha fazla maaş alıyorlar.  Ancak son dönemde Wagner Ukrayna’da ağır kayıplar verdi. Rusya bu konvensiyonel savaşın Prigojin ve Wagner paralı asker ile olmayacağını anlayınca desteği kesti. İşte kriz tam da buradan çıktı. Prigojin Rusya’ya çağrılarda bulundu ve mühimmatlarının eksik olduğunu son dönemde sık sık dile getiriyordu. Hatta Putin’in yanlış anladığı yanlış yönlendirildiği söylemleri var. Rusya Savunma Bakanı ve Genel Kurmay başkanını suçluyordu.

Beyanları çok sinirli ve gergindi özellikle Soygu hakkında. Zaiyatı arttıkça gücünün azaltıldığını hissetti ve son bir çıkış yaptı. Dikkat ederseniz Prigojin açıklamalarında hep Soygu ve diğerlerini hedef aldı. Putin’e doğrudan söylemi olmadı. Putin’in yanlış yönlendirildiği açıklamasında da yani Putin iyi çevresi kötü anlamı çıkıyor. Aslında burada Putin’i karşısına direkt alacak cesareti yok ve Putin’e ilişkin kötü söylemlerinin destek bulamayacağını biliyor.

DARBE GİRİŞİMİNİN ARKASINDA KİM VAR?

Ancak bu darbe girişiminin çok iyi hesaplanması gerekir arkadan destek olmadan bu tip şeylere kalkışmak çok güç. Bu da Prigojin’in bunu tek başına yapmayacağına işaret ediyor. Çünkü darbenin başarısız olması durumunda kaçacağı tek yer var o da batı. Bu da Batı ile görüşmüş olma ihtimalini güçlendiriyor. İşte tam da böyle bir dönemde bu darbe girişiminin çokta tesadüfi olmadığı düşünülüyor. Gece başlayan isyan ve Prigojin’in açıklamaları sonrası gözler Rusya Devlet Başkanı Putin’e çevrildi. Ancak Putin uzun süre sessizliğini bozmadı.

Putin'in şimdiye kadar devreye girmemesi, en etkili kartın harcanmak istenmemesiyle ilgili olabilir.

“PUTİN YANLIŞ BİR SEÇİM YAPTI”

Neticede Prigozhin de şimdiye kadar Putin'i hedef almadı. Şayet Putin, Prigozhin'i alenen suçlarsa süreç başka bir hal alacak. Putin susarak bunu engelliyor. Rus savunma Bakanlığı'nın açıklamaları Prigozhin'i durduramadı ve Putin’in merakla beklenen açıklamasını yaptı. Devlet televizyonunua çıkarak darbe söylentilerini doğruladı. Resmi Telegram hesabından mesaj yayımlayan Wagner, “Putin yanlış seçim yaptı. Onun için çok daha kötü. Yakında yeni bir başkanımız olacak.” diyerek Rus lideri doğrudan karşısına aldı. 

Yani, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'a karşı başlayan bu silahlı isyanın hedefinde artık Rusya Devlet Başkanı Putin de var. Tüm dünya şu anda duruma bakıyor. Batının buraya elbette silahlı desteği olamaz. Wagner grubunda da Rusya ile baş edecek kapasitede mühimmat yok.  Bu isyan büyük oranda bastırılır diye bakılıyor. Prigojin için de yakalama emri çıkarıldı. Zaten kaçsa bile biliyorsunuz Rusya’nın değişik yöntemleri var. Putin kendi gücü ve otoritesine gölge düşürülmesi konusunda oldukça hassas.

Putin’e karşı olan oligarklar ya zehirlendi ya pencereden düştü ya kaza geçirdi. Prigojin de bunu iyi biliyor. O yüzden çok ileri gidemeden kaçma ihtimali daha güçlü. Putin bu olayda da batıyı suçladı ve bu gelişme sonucu tansiyon yükselirse başta Tahıl anlaşması sekteye uğrayabilir, Ukrayna üzerinde savaşın şiddeti artabilir.

Kaynak: Türkiye Gazetesi