6.6'lık depremle felaketi yaşamıştı! İnşaat mühendislerinden İzmir için korkutan uyarı

30 Ekim 2020'de 6.6'lık depremle sarsılan İzmir'de deprem tehdidi devam ediyor. Kentte riskli yapıların dönüşümü için başlatılan yapı envanteri inceleme çalışmaları sürerken uzmanlardan kritik uyarılar geldi. İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş, şehirde mühendislik hizmeti almamış yapıların ciddi problemler oluşturduğunu söyledi.

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli büyük depremler ve 30 Ekim 2020'deki İzmir depreminin ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi, kenti afetlere karşı dirençli hale getirmek için yapı envanteri çalışmaları başlatmıştı.

6.6'lık depremin asıl yıkıcı etkisinin görüldüğü Bayraklı’nın ardından Bornova’da saha çalışmaları sürerken, İzmir’deki riskli yapıların dönüşümüyle ilgili uzmanlardan ciddi uyarı geldi.

BİNALAR YAPILAŞMAYA UYGUN OLMAYAN ALANLARDA

İzmir’de yüzde 60 ila 70 oranında yapıların dönüşüme ihtiyacı olduğuna dikkat çeken İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş, sözlerine şöyle devam etti:

“İzmir’deki yapıların bir kısmı yapılaşmaya uygun olmayan alanlar üzerinde bulunuyor. Bir kısmı kaçak yapılar olarak imar affıyla belgelendirilmiş, mühendislik hizmeti almamış yapılardır. Bir kısmı eski yönetmeliklere uygun olarak yapılmış ruhsatlı yapılar. Bir de güncel yönetmeliklere uygun bir şekilde inşa edilen yapılar var.

Mühendislik hizmeti almamış olan yapılar risk oluşturuyor; çünkü bu alanlarda zemin açısından daha uygun bir alanda bulunmakla beraber, mühendislik hizmetini hiç almamış olması, aslında yapının kendi güvenliği açısından bir tehdit oluşturuyor. Bu yapıların güvenliğinden bahsetmek mümkün değil. Özellikle imar aflarıyla tescillenmiş yapılar, hiçbir yapı güvenliğin testine tabi tutulmadan belgelendirilmiş yapılardır.

Bir yapının üretiminden bahsettiğimizde aslında belirli bir aşamaları var; birisi projelendirme, diğeri uygulama, üçüncüsü de denetim diyebiliriz. Bu aşamaların her birinin yetkin mühendisler eliyle yapılmış, uygulanmış ve denetlenmiş olması gerekiyor."

'CİDDİ PROBLEM VAR'

Ulutaş, “İzmir’deki dönüşüme uğraması gereken binaların oranı aslında birebir yapılan bir tespit değil. Belirli bir yıl öncesi baz alınarak ve imar barışından belgelendirilen yapılar dikkate alınarak yani mühendislik hizmeti almamış yapılar dikkate alınarak ortaya çıkan oranlardır. Yapı stoklarının güvenilirliği konusunda ciddi problem var. Birincisi; mevcut yapı stoku üzerine soru işaretlerimiz var. İkincisi; şu anda yaptığımız imalatla ilgili de hala sıkıntılar yaşadığımızı düşünüyorum” dedi.

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş

VATANDAŞ GÖZÜYLE GÖRÜLEMEYEBİLİR

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş, vatandaşların ilgili belediyelerden bina projelerine ulaşabileceklerini aktardı. Bina güvenliği konusunda gerekli analizlerin yapılmasına da değinen Ulutaş, şunları söyledi:

“Yaşanan depremlerden sonra çok sayıda İzmirli vatandaş ‘Yapımın güvenliğini nasıl sorgulatabilirim?’ diye sorgulamaya başladı. Yapısının güvenliğine dair soru işareti olanlar bir inşaat mühendisliğine danışması gerekiyor. Dolayısıyla o yapının projesine ilgili belediyeden ulaşabilir. Bu projeyi alıp ‘Benim yapım güvenli mi?’ diye sorması gerekiyor. Burada birtakım analizlerin gerçekleştirilmesi lazım. Bu analizler sonucunda vatandaşlar yapısına dair bilgi sahibi olabilir. Aslında kimi zaman hasarlar daha fazla oluyor. Kimi zaman da yıkımlar söz konusu oluyor. Tabii ki bu vatandaş gözüyle çok fazla bilinebilecek şeyler değil. Bunlar teknik detaylardır."

30 EKİM 2020 İZMİR DEPREMİ

Ege Denizi'nde 30 Ekim 2020 Cuma günü saat 14.51'de Seferihisar ilçesi Doğanbey Mahallesi'nin 23 kilometre açığında 16,54 kilometre derinlikte kırılan fayın neden olduğu 6.6 büyüklüğündeki deprem, yaklaşık 15 saniye sürdü.

Sığacık Mahallesi'nde tsunamiye neden olan depremin asıl yıkıcı etkisi, merkez üssüne yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde görüldü. Toplam 117 kişi hayatını kaybetti.