BIR ZAMANLAR TÜRKIYE — Çatlak büyüyor! CHP Kurultayi kavgalariyla meshurdur (26 Ekim 1979)
Parti kurultayları olaysız geçmez. Ancak CHP Kurultayları her dönemde büyük olaylara sahne oldu. Bugün yaşanan "şaibeli seçim" tartışmaları ve kurultay kaosu geriye doğru bakıldığında da pek çok defa yaşandı. İşte onlardan biri...
🔴BİR ZAMANLAR TÜRKİYE — CHP kuruluş tarihinden günümüze toplamda 38 Olağan Kurultay ve 17 Olağanüstü Kurultay yaptı.
Kurucu genel başkan dışında CHP koltuğuna şimdiye kadar, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Deniz Baykal, Hikmet Çetin, Altan Öymen ve Kemal Kılıçdaroğlu ve Özgür Özel oturdu.
Demokrasinin tabiatı gereği özellikler kurultay dönemlerinde parti içi kavgalar her partide yaşandı. Ancak CHP tarihinde olaysız kurultay yok gibi... Her dönemi olaylı geçti; şaibeler, kavgalar, kaoslar, skandal iddialar eksik olmadı.
İsmet İnönü'den itibaren parti içi koltuk ve liderlik kavgaları bölünmelere yol açtı ve teşkilatta defalarca kopmalar yaşandı. Nitekim Demokrat Parti (DP) de, CHP içindeki bir kopmanın eseriydi.
CHP tarihinde kurultay kavgalarından biri de bundan 46 yıl önce Bülent Ecevit döneminde gerçekleşti.
12 Eylül 1980 ihtilali olmadan önce yaşanan bu olaylı kurultay döneminde partide çatlak oluşmuş, 14 CHP senatörü Ecevit'ten topta istifa istemişti.
Ekim ve Kasım aylarında yaşanan olaylı kurultaylar "CHP'de Çatlak büyüyor" manşetleriyle görülmüştü.
BİR ZAMANLAR TÜRKİYE — Çatlak büyüyor! CHP Kurultayı kavgalarıyla meşhurdur (26 Ekim 1979) - 1. Resim
O günkü olaylı CHP Kurultayı 26 Ekim 1979 tarihli Türkiye gazetesinde şöyle yer aldı:
CHP’de Olağanüstü Kurultay öncesi iktidar ve muhalefet grupları arasındaki mücadele iyice kızışmıştır. Gruplar, teker teker delege hesapları yapmaya girişmiştir. İllerden gelen haberler ve yapılan görüşmeler sonucunda kaç delegenin Ecevit ve Genel Yönetim Kurulu lehinde, kaç delegenin Genel Yönetim Kurulu aleyhinde oy kullanacağı hesaplanmaktadır.
Bu arada, CHP’li 14 senatör, Ecevit’le görüşerek CHP’nin Kurultay’dan daha az yara alarak çıkması için Genel Yönetim Kurulu’nun istifasını istemiştir. Genel Başkan Bülent Ecevit’in, Genel Yönetim Kurulu hakkında güvensizlik oylaması yapılması halinde istifa edeceğini grup konuşmasında hissettirmesi üzerine, Genel Yönetim Kurulu’nun güven oylaması, aynı zamanda Genel Başkanlık için yapılacak bir güven oylaması niteliğine dönüşmüştür.
Ali Topuz ekibi, Deniz Baykal ekibi ve sol kanat arasında varılan ilke kararına göre, bu ekipleri destekleyen delegeler Kurultay’da Genel Başkan için güven, Genel Yönetim Kurulu için ise güvensizlik oyu vereceklerdir. Ecevit’in, Genel Yönetim için verilecek güvensizlik oyunu kendisine verilmiş sayacağını açıklamasından sonra da muhalefet gruplarının bu kararlarının geçerli olduğu belirtilmiştir.
Bu aşamada, muhalefet gruplarının ortak beklentisi, Genel Yönetim Kurulu’nun istifa edeceği yönündedir. Baykal ekibinden bir yetkili bu konuda şunları söylemiştir:
"Kurultaydan önceki günlerde Genel Yönetim Kurulu’nun istifa edeceği kanısındayız. Aksi halde Genel Yönetim Kurulu, güvensizlik oyu verilerek düşürülecek ve hemen arkasından Kurultay’da Genel Yönetim için seçimlere geçilecektir. Ecevit bu durumda yeni bir liste oluşturma fırsatını bile bulamaz. Bu nedenle Kurultay’da Genel Yönetim’in düşürülmesinden önce istifa etmesi büyük bir olasılıktır. Böyle bir istifa durumunda Ecevit herhalde yeni bir liste hazırlayarak Kurultay’a getirir. Biz de listemizi hazırlarız. Ancak Ecevit, listesinde bizim içimizden bazı isimlere yer verse ne yaparız, bilemiyorum. Bu konuyu henüz görüşmedik."
Muhalefetin bu aşamadaki çalışmaları, teker teker delegelerle konuşarak ve görüşmeler yaparak onları ikna etme üzerine yoğunlaşmaktadır. Muhalefet kanadına mensup parlamenterler, il il dağılarak delegeleri ikna edeceklerini belirtmekte bu işleme "araziye çıkmak" adını vermektedirler.
CHP’li 14 senatör, dün öğleden sonra Genel Başkan Bülent Ecevit ile Başbakanlık binasında iki saatten fazla süren bir görüşme yaparak, olağanüstü Kurultay’dan CHP’nin daha az yara alarak çıkması için Genel Yönetim Kurulu’nun istifasını istemiştir.
YURT AJANSI - Senatör üçte bir yenileme ve Milletvekili ara seçimlerinde CHP’nin AP karşısında yenilgiye uğramasından Genel Yönetim Kurulu’nu sorumlu tutan sekiz ilçe başkanı ortak bir açıklama yaparak şu ifadeleri kullanmıştır:
"Partimizin programı ve ilkeleri doğrultusunda politika üretmeyen Genel Yönetim Kurulu görevden ayrılmalıdır."
BİR ZAMANLAR TÜRKİYE — Çatlak büyüyor! CHP Kurultayı kavgalarıyla meşhurdur (26 Ekim 1979) - 2. Resim
Kurultayın sonuç atmosferi 6 Kasım 1979 tarihli Türkiye gazetesine şöyle yansıdı:
KURULTAYDA KAVGA ÇIKTI
Bir dinleyicinin, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’e hakaret etmesi, Kurultay’da dinleyiciler arasında kavgaya yol açmıştır. Genel Başkan Bülent Ecevit, güvenoyu almasından sonra yaptığı teşekkür konuşmasında, "Eğer bizim listemiz kazanırsa genel başkanlıktan ayrılacağım" dediği sırada, dinleyiciler arasındaki bir kişi Ecevit’e küfür dolu sözler söylemiştir.
Bu olay üzerine karşılıklı söz atışmaları yaşanmış ve tartışma kısa sürede kavgaya dönüşmüştür. Genel Yönetim Kurulu üyelerinden Celal Doğan ve İlhan Biber olaya müdahale etmek istemiş, ancak tartışma büyüyerek yumruklaşmaya kadar varmıştır.
İçişleri Bakanı Vecdi İlhan, durumu kontrol altına almak için şu açıklamayı yapmıştır: "Bu grup sabahtan beri olay çıkarmak istemektedir. Güvenlik kuvvetleri lütfen müdahale etsin."
BIR ZAMANLAR TÜRKIYE — Çatlak büyüyor! CHP Kurultayi kavgalariyla meshurdur (26 Ekim 1979)
