MİA, 12 gün süren İsrail-İran savaşını analiz etti! Türkiye için stratejik uyarılar barındırıyor

Millî İstihbarat Akademisi’nin (MİA) yayımladığı “12 Gün Savaşı ve Türkiye İçin Dersler” raporu, İsrail-İran arasında Haziran 2025’te yaşanan kısa ama yıkıcı savaştan Türkiye’nin çıkaracağı dersleri çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.
Emrah Özcan ANKARA - Rapora göre, geleceğin savaşları yalnızca cephede değil; gökyüzünde, siber dünyada ve elektromanyetik alanda kazanılacak.
YERLİ VE MİLLİLİK VURGUSU ÖN PLANDA
İsrail-İran savaşının Türkiye için stratejik uyarılar barındırdığına dikkat çekilen raporda, muhtemel bölgesel krizlerde benzer tehditlerle karşılaşmamak için Türkiye’nin kapsamlı hazırlık yapması gerektiği ifade ediliyor. İnsanlı ve insansız hava araçlarının (İHA/SİHA) tam entegrasyonunun kritik önemde olduğunun belirtildiği raporda, çok katmanlı ve yaygın hava savunma sistemlerinin kurulması, hipersonik füzelere karşı savunma kabiliyetlerinin geliştirilmesi, hava kuvvetleri envanterinin modernizasyonunun hızlandırılması, Türkiye için öncelikli tedbirler arasında yer aldı. Raporda, özellikle savaşın siber ve elektronik harp boyutuna vurgu yapılıyor.
Kritik devlet kurumlarında ve altyapılarda yerli yazılım ve donanım kullanılmasının, sivil iletişim ve veri altyapısının siber tehditlere karşı güçlendirilmesinin, askerî ve sivil siber savunma yeteneklerinin entegre edilmesinin, Türkiye’nin direncini artıracak önlemler olarak öne çıktığı belirtiliyor.
CAYDIRICILIĞI ARTIRACAK UNSURLAR ÖNEMLİ
Modern savaşların siviller üzerindeki etkisini azaltmak için, “Ülke genelinde erken uyarı sistemleri kurulmalı, büyük şehirlerde yaygın ve modern sığınaklar inşa edilmeli, kriz anlarında sivil kayıpları azaltacak tatbikat ve eğitimler artırılmalı” önerisinde bulunuluyor. Türkiye’nin son yıllarda geliştirdiği savunma sistemlerinin etkinliğinin, seri üretim kapasitesine bağlı olduğu vurgulandığı raporda, İHA, SİHA, füze ve elektronik harp sistemlerinin hızlı ve yaygın üretimi, kritik mühimmat ve hava savunma unsurlarının yerli olarak temini, uzun süreli bir bölgesel çatışmada caydırıcılığı artıracak unsurlar olarak gösteriliyor.
MODERN SAVAŞLAR ÇOK BOYUTLU BİR YAPIYA KAVUŞTU
Raporda öne çıkan genel değerlendirme, modern savaşın çok boyutlu bir yapıya kavuştuğu yönünde. “Fiziksel, dijital ve bilişsel cephelerin eş zamanlı yönetimi, modern savaşın başarısında belirleyicidir. Türkiye, siber, elektronik ve hava savunma alanlarında hazırlıklarını güçlendirmelidir” ifadelerinin yer aldığı raporda, Türkiye’nin, yakın geçmişte Irak ve Suriye’de yaşanan olumsuzlukların benzerinin İran’da da yaşanmaması için her türlü adımı kararlılıkla atması gerektiği vurgulanıyor.
İSTİHBARİ FAALİYETLERİN ÖNEMİ BÜYÜK
Savaşta İsrail’in etkili olmasındaki en önemli faktörlerden birinin, bu ülkenin İran içinde kurduğu istihbari ve operasyonel ağ olduğu, İran’ın önemli tesisleri, komutan ve nükleer bilim insanları gibi stratejik öneme sahip personeli, özellikle çatışmanın ilk saatlerinde ülke içinde uzun yıllardır faaliyet gösteren bu hücreler tarafından etkisiz hâle getirildiğine dikkat çekiliyor. Savaşın özellikle büyük şehirlerdeki sivil savunma unsurlarının da önemini gösterdiği, İsrail’in aksine gelişmiş bir erken uyarı sistemi ve yaygın sığınaklara sahip olmayan İran’daki bu eksiklik, başta başkent Tahran olmak üzere yüzlerce sivilin hayatını kaybetmesine yol açtığının altı çiziliyor.
SOSYAL MEDYA UYGULAMALARINA DİKKAT!
Raporda, savaş boyunca internet tabanlı sivil uygulamaların İsrail tarafından yoğun olarak kullanıldığı; bu durumun, İran’ın WhatsApp gibi bazı uygulamaların telefonlardan silinmesi çağrısı yapmasına neden olduğu ve kimi zaman internetin tamamen kesilmesine yol açtığına da değinildi.