Ebül Feth-i Serahsî "kuddise sirruh" -2-

En akıllı insan... Bu zât bir sohbetinde buyurdu; (İyi ahlâk, Her Müslüman olana, bu, elzemdir muhakkak. Böyle olan, kimseyi, üzüp vermez eziyet, Haktan gelen belâya, katlanır, bilir ni''met. O, Rabbinden râzıdır, gelse de şer ve hayır, Ni''metlere şükreder, gösterir şerre sabır. Eşittir onun için, her bir ni''met ve belâ, Der ki, "ikisini de gönderdi Hak teâlâ." Bir kimse kederliyken, görse onun yüzünü, Ferahlanır, unutur cümle üzüntüsünü. Kendi için kimseden, hiçbir şey etmez talep, Herkesi râzı etmek, âdetidir onun hep. Öyle çok muhabbeti vardır ki her insana, Herkes ondan bahsedip, ederler meth-ü senâ. Türlü meşakkatlere, bilir göğüs germeyi, Etrafı ondan görüp, öğrenir sabretmeyi. Haramlardan kaçarak, helâli eder talep, "Allah''ın rızası"nı kazanmağa bakar hep. "Allah için" sever ve buğzeder "Allah için", Münakaşa etmeğe, katiyyen vermez izin. Dostlarına karşı hep, gösterir müsamaha, Hatâları olursa, affeder her bir defa. Nazarında makbuldür her mü''min ve Müslüman, İyi bilir herkesi, olmaz onda sû-i zan.) Bir gün de buyurdu ki; (Kim ki mal peşindedir, O, büyük bir belânın ve derdin içindedir. Hak teâlâ dünyaya vermezken değer, kıymet, O, tam bunun aksine, verir çok ehemmiyet. Ey insan, bilir misin, dünyanın aslı nedir? Yaldızlanmış "necaset", şeker kaplı "zehir"dir. Halbuki cenab-ı Hak, akıl verip kullara, Dünyanın iç yüzünü, haber verdi onlara. Peygamberleri ile, onun bozukluğunu, Haber verdi "Fâni" ve "Vefâsız" olduğunu. Bu gaflet pamuğunu, atmalı kulaklardan, Yoksa olmaz başka şey, yarın pişman olmaktan. Birinin bedenine, hastalık gelse eğer, Ondan kurtulmak için, ne kadar gayret eder. Halbuki o kimsenin, asıl "Kalbi hasta"dır, Lâkin, o hiç bu derdi umursamamaktadır. Onu, "Sonsuz ölüm"e sürüklerken o illet, O yine bu derdine, vermez hiç ehemmiyet. Kalbin hasta olması, şöyledir ki, o gönül, Allah''tan gayrısına, eylemiştir temayül. Aklı olan, görerek işin vahametini, Bu illetin yanında, dert bilmez ötekini. Aklı kuvvetlendirmek için de bir Müslüman, Ölüm ve âhireti düşünmeli çok zaman.)