Sebeplere yapışınız

İslâm âlimlerinin, en büyüklerindendir, Tesirli sözleriyle, kalpleri etti tenvir. O bir gün buyurdu ki; (Dünya güzel sanılır, Lâkin zehirdir aslı, çoğu buna aldanır. Dünyaya lüzumundan daha çok sarılanlar, Sonunda pişman olup, hakikatı anlarlar. Kalbi, dünya malına bağlı ise kulun hem, Ölürken daha fazla, çeker acı ve elem. Onlar deniz suyunu içenlere benzer ki, Tuzlu suyu içtikçe, çoğalır harareti. Bir misafirhanedir, bu dünya esasında, Yolcunun gözü olmaz, bu yerin eşyasında. Çünki o, muvakkaten ikamet etmektedir, Birkaç gün kalıp, sonra ayrılıp gidecektir. Bu hanın eşyasına, gönül bağlarsa eğer, Onlardan ayrılınca, üzülür, feryat eder. Lakin hiç göz dikmezse, hanın eşyalarına, Ayrılıp gittiğinde, üzüntü olmaz ona. Çünki insan, dünyada, "Ahiret yolcusu"dur, Varacağı yer ise, dehşetli, korkuludur. Burada o yer için, yapmaz ise hazırlık, Azablara düşerek, kendine eder yazık.) Yine bir sohbetinde buyurdu ki; (Elemler, Allah''ın takdiriyle, insana gelmekteler. Hepsinden râzı olmak ve sabretmek gerektir, Bize düşen, Allah''tan âfiyet istemektir. Dertlerden, elemlerden, kurtulabilmek için, Çok istiğfar etmesi, lâzım gelir kişinin. Rabbimizin takdiri, iradesi olmadan, Hiç kimse, hiç kimseye, veremez zarar zîyan. Bunun ile beraber, sebeplere yapışmak, Peygamberler yoludur, gerektir böyle yapmak. Yâni kul, sebeplere tevessül etmelidir, Lâkin tesirlerini, Allah''tan bilmelidir. Meselâ, "Ateş" yakar, "Su" söndürür ateşi, Yalnız Hak teâlâdır, yaratan her bir işi. Aç olan, yer ve doyar, su içip kanar insan, Yine Hak teâlâdır, bu şeyleri yaratan. Emirlere sarılıp, günahlardan sakınmak, Kulluk vazifemizdir, yapmalıyız muhakkak. Müslüman az yemeli, ve az uyumalıdır, Lâkin, bu ibadete mâni olmamalıdır. Namazda hasıl olan, mânevi lezzet ve tad, Hariçteki hallerden, üstündür hem de kat kat. Tâdil-i erkânına, riâyet ederek tam, Cemâatle kılmaya gösteriniz ihtimam. Hadiste buyuruldu; (Her namaz esnasında, Kalkar bütün perdeler, Rab''la kul arasında.)