Azerbaycan'ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey ile İsa Yusuf Alptekin'in buluşması böyle tarihe geçti

Sovyetler Birliği dağılırken Azerbaycan'daki bağımsızlık mücadelesinin öncüleri arasında yer alan Ebulfez Elçibey ülkenin ikinci Cumhurbaşkanı olmuş, ilk yurtdışı seyahatini de Türkiye'ye yaparak önemli ziyaretler gerçekleştirmişti. Bunlardan biri de Doğu Türkistan Türkleri'nin lideri İsa Yusuf Alptekin'le buluşmasıydı. Türk dünyası vefatının 24. yılında Elçibey'i anıyor.

Kaydet

Ebulfez Elçibey, hayatını ülkesinin bağımsızlığına ve Türk dünyasında birliğin sağlanmasına adayan bir lider olarak tanınıyor.

Azerbaycan'da 1988'de başlayan Sovyetler Birliği karşıtı halk hareketinin liderleri arasında yer aldı. Halk hareketi 1989'da Azerbaycan Halk Cephesi (AHC) adı altında teşkilatlandı ve Elçibey AHC Başkanı oldu.

7 Haziran 1992'de yapılan seçimlere AHC adayı olarak katılan Elçibey, yüzde 60,9 oyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildi.

SOVYET RUS ORDUSUNU AZERBAYCAN'DAN ÇIKARDI

Elçibey, seçildikten hemen sonra milli devlet kurma yolunda adımlar attı ve Sovyet Rus ordusunu Azerbaycan'dan çıkararak milli ordu kurdu.

Ülkenin milli parasını bastırarak Sovyet paralarını devreden çıkaran Elçibey'in cumhurbaşkanlığı döneminde Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçildi.

Üniversiteye giriş sınavlarında test yöntemi uygulanmaya başlanması Elçibey'in yaptığı en önemli reformlar arasında gösteriliyor.

Azerbaycan'ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey ile İsa Yusuf Alptekin'in buluşması böyle tarihe geçti - 1. Resim

İLK YURT DIŞI ZİYARETİNİ TÜRKİYE'YE GERÇEKLEŞTİRDİ

Ebulfez Elçibey, cumhurbaşkanlığı döneminde Türkiye ile yakınlaşmayı, Azerbaycan dış politikasının önceliği haline getirdi.

Cumhurbaşkanı seçildikten sonra ilk yurt dışı ziyaretini 24-27 Haziran 1992'de Türkiye'ye gerçekleştirdi.

TBMM'de yaptığı konuşmada iki devlet tek millet vurgusu yaparak Türkiye'ye olan yakınlığını dile getirdi.

"AZADLIĞI GÖRMEDEN ÖLMEK YOK"

Bu tarihi ziyaretinde gazetemiz Elçibey ile Doğu Türkistan Türkleri'nin lideri İsa Yusuf Alptekin'i buluşturmuş, görüşmeleri gözyaşları içinde gerçekleşmişti.

27 Haziran 1992 yılında merhum yazarımız Servet Kabaklı o anları şöyle anlatmıştı:

"Türk Dünyasının iki mücahid lideri, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebülfez Elçibey’le, Doğu Türkistan Türkleri'nin lideri İsa Yusuf Alptekin’i, İstanbul’da buluşturduk. Tarihi buluşmada iki lider de gözyaşlarını tutamadı.

İsa Yusuf Alptekin’i, Çırağan Oteli’ndeki odasında kabul eden Elçibey, 92 yaşındaki büyük mücahid İsa Yusuf Alptekin’i elini öperek karşıladı. İki lider karşılaşmanın heyecan ve mutluluğuyla uzun süre birbirlerine sarılarak hasret giderdiler.

92 yaşına rağmen milli meselelerde hiçbir zaman heyecanını kaybetmeyen İsa Yusuf Alptekin, Elçibey’e hitaben; 'Zat-ı alinizi ve şahsınızda Azerbaycan'daki can, kan ve din kardeşlerimi tebrik ederim. Cumhurbaşkanlığınızın Azerbaycan’a, Türk Dünyasına İslâm âlemine ve bütün insanlığa hayırlı olmasını Cenab-ı Allah’tan niyaz ederim. Zat-ı âlinize, sıhhat, afiyet ve uzun ömürler diler, muvaffakiyetler temenni ederim. Hoş geldiniz, safalar getirdiniz' dedi.

Alptekin'in sözleri üzerine duygulanan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Elçibey, 'Allah uzun ömürler versin. Azatlığı göreceksiniz. Ölüm Cenab-ı Hak’ın insanlara verdiği bir haktır. Ama inşaallah azadlığı görüp, rahat oluruz. Ondan sonra, rahat gitmek ola' dedi.

Daha sonra İsa Yusuf Alptekin, Doğu Türkistan'ın milli kıyafeti 'Çapan' ve 'Dopba' ile Doğu Türkistan’ın Kur’ân-ı Kerim sardığı gök bayrağı Elçibey’e hediye etti.

Alptekin, Gök bayrağı sunarken; 'Esir Doğu Türkistan’ın gök bayrağından, hilalli-yıldızlı, allı-yeşilli hür Azerbaycan bayrağına selam olsun. Azerbaycan Türkünün göğe yükselten bayrağı gibi bizim gök bayrağımızı da göğe yükseltmek cümlemize nasip olsun.' şeklinde konuştu.

"TÜRKİYE GAZETESİ DÜNYA TÜRKLÜĞÜNÜN SESİ"

Elçibey de Kur’ân ve bayrağı öperek teslim aldıktan sonra, Alptekin’e Azerbaycan’ın ünlü fikir adamı ve edebiyatçısı, Nizami’nin halıya dokunmuş bir portresini ve “Hamse” isimli kitabını hediye etti.

Sohbetin sonunda, Türkiye Gazetesi’nin hür ve esir bütün Dünya Türklüğünün sesi olduğunu da Elçibey’e ifade eden Alptekin, 'Sayın Enver Ören’e, Sayın Ahmet Kabaklı’ya ve bütün gazete çalışanlarına minnet borçluyuz. Allah onlardan razı olsun' dedi. Tarihi buluşmanın sonunda, Elçibey de İsa Yusuf Alptekin’i Azerbaycan’a davet etti ve kapıya kadar uğurladı."

Azerbaycan'ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey ile İsa Yusuf Alptekin'in buluşması böyle tarihe geçti - 2. Resim

Elçibey'in cumhurbaşkanlığı, Ermenistan'ın Karabağ'a düzenlediği saldırılar ve iç karışıklıklar nedeniyle uzun sürmedi.

Haziran 1993'te Albay Suret Hüseynov'un Gence'de isyan çıkarması üzerine ülkede iç savaş tehlikesi doğdu ve Elçibey bu durumu önlemek için görevini bırakarak doğduğu Keleki köyüne gitti.

Elçibey yaklaşık 4,5 yıl Keleki'de yaşadıktan sonra 1997'de Bakü'ye döndü ve artık siyasi partiye dönüşen Azerbaycan Halk Cephesi Partisinin genel başkanı olarak mücadelesini sürdürdü.

Yaşamının son dönemlerini ağır hastalıkla mücadele ederek geçiren Elçibey, 22 Ağustos 2000'de tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesinde hayatını kaybetti.

SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ALMIŞTI

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Ordubad ili Keleki köyünde 24 Haziran 1938'de doğan Elçibey, ilkokul ve liseyi Nahçıvan'da okudu, 1957'de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi Arap Filolojisi Bölümü'nü kazandı. Mezun olduktan sonra Mısır'a gönderilen Elçibey, orada 1963-1964'te tercüman olarak görev yaptı.

Mezun olduğu üniversitede akademik kariyerini sürdürmek amacıyla 1965'te ülkesine dönen Elçibey, 1969'da "Tolunoğulları Devleti (868-905)" konulu doktora tezini yazdı. Elçibey, 1968-1975 yıllarında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Tarihi Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.

Bu dönemde öğrencilerine Türkçülük ve bağımsızlık duygusu aşılamaya çalışan, bu faaliyetleri Devlet Güvenlik Servisinin (KGB) dikkatinden kaçmayan Elçibey gözaltına alındı.

1975'te Sovyetler Birliği karşıtı propaganda yapmak suçundan tutuklanan Elçibey, 1 yıl 7 ay siyasi tutuklu olarak hapiste kaldı ve taş ocakları gibi ağır işlerde çalıştırıldı.

Elçibey, hapisten çıktıktan sonra siyasete atılana kadar Azerbaycan Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsünde araştırma görevlisi olarak faaliyetini sürdürdü.

Azerbaycan'ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey ile İsa Yusuf Alptekin'in buluşması böyle tarihe geçti - 3. Resim

Editör: ALİ TÜFEKÇİ

Yayın Tarihi | 22 Ağustos, 2024 - 12:17

Bizi Takip Edin

YORUMLAR