İran söz verdi, yapmadı: Büyük âlimin kabr-i şerifi harap hâlde

İran iki defa restorasyon sözü verdi ancak İslam âlimi İmam-ı Gazali’nin kabri hâlâ perişan durumda. Yakınındaki, şair Firdevsî’ye ait türbe ise bakımlı hâliyle dikkat çekiyor.

Murat ÖZTEKİN

İslam dünyasının yetiştirdiği en büyük ilim adamlarından olan İmam Muhammed Gazali’nin İran’daki kabri, Türkiye’nin 13 yıl önceki yenileme teşebbüslerine rağmen harap hâlde... Tus şehrinde yer alan tarihî kabirdeki mezar taşlarının kırıldığı, bazılarının ise çöktüğü ve hâlihazırda üzerine yazılar kazındığı görülüyor. Âdeta kendi hâline bırakılan kabrin etrafında çöpler birikiyor. Alanda bulunan üç mezardan hangisinin İmam-ı Gazali hazretlerine ait olduğu da tam olarak anlaşılmıyor.

Tarihî taşlara harfler kazınmış ve etraflarına çöpler atılmış.

TÜRKİYE'NİN TEŞEBBÜSLERİYLE BAŞLADI, NETİCESİZ KALDI

Bölgeyi ziyaret eden Türk turistler, uzun zamandır bakım görmeyen türbeyi İranlı yetkililerinin korumaya aldıklarını söylediklerini ve bu yüzden restorasyonuna izin vermediklerini iddia ediyor. Gazali’nin kabrinde daha evvel Türkiye’nin teşebbüsleriyle bir restorasyonun başladığı ama neticesiz kaldığı biliniyor.

2009’da dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İran ziyaretinden sonra kabirde başlayan yenileme çalışmasında inşa edilen duvar tamamlanmadı. İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, en son 4 sene evvel restorasyon için "kısa zamanda projelendirme yapacaklarını" basına açıkladı.

Öte yandan diğer bir Sünni âlim Nizamülmülk’ün İsfahan şehrindeki mezarının da bakımsız hâlde olduğu biliniyor.

HER BİR GÜNÜNE 18 SAYFA DÜŞÜYOR

1058-1111 yılları arasında yaşayan İmam Muhammed Gazali, 34 yaşında Nizamiye Medreselerine başmüderris oldu. Gazali; fıkıh, kelâm ve tasavvuf eserlerinin yanında Rumca öğrenerek filozofların fikirlerini tenkit eden kitaplar kaleme aldı. Yüzlerce eserinden ancak 70 kadarı bugüne intikal etti. Moğol istilasında çoğu kayboldu.

Gazali’nin ömrü, yazdığı eserlere bölününce her gününe 18 sayfa düşüyor.