Türk bilim insanından cığır açan buluş! İnsan hücrelerinden canlı robot üretti
Sağlık Haberleri / Haber Global
ABD'de yaşayan Türk bilim insanı Gizem Gümüşkaya, çığır açan bir buluşa imza atarak hasarlı dokuların iyileştirilmesi için insan hücrelerinden küçük 'canlı robotlar' üretmeyi başardı. Robotlara 'Anthrobot' ismini veren Gümüşkaya yaptığı açıklamada bu inovatif buluşuyla ilgili detayları paylaştı.
Türk bilim insanı Gizem Gümüşkaya, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) önemli bir keşfe imza attı. Mimarlık alanında yüksek lisans eğitimi almak üzere ABD'ye giden Gümüşkaya ve ekibi, sentetik biyolojiyle ilgilenerek insan hücrelerinden ürettikleri küçük canlı robotlar aracılığıyla hasarlı dokuların iyileştirilmesini başardı.
Biyoloji alanında da eğitim almış olan Gümüşkaya, yaptığı açıklamada, "Dünya genelindeki insanların DNA'ları yüzde 99.9 oranında benzerlik gösterir; ancak bu yüzde 0.1'lik fark, bir kişinin dokusunun başka bir kişiyle uyumsuzluğuna neden olabilir. Bu nedenle 'Anthrobot', tamamen bir bireyin kendi DNA'sından üretilecek şekilde geliştirildi" şeklinde konuştu.
DÜNYADA BİR İLK
Anthrobotlar'ın dünyanın ilk kendi kendini tek bir insan hücresinden inşa edebilen sentetik biyolojik robotları olduğuna dikkat çeken Gizem Gümüşkaya, "Bugüne kadar üretilen robotlar, içlerinde çeşitli mekanik ve kimyasal parçalar olan anatomilere sahiptir. Ancak bizim ürettiğimiz Anthrobotlar ise yüzde yüz biyolojik. İki yıl kadar yoğun bir deney sürecinden sonra, tek bir insan hücresinden, kendi kendini inşa ederek büyüyen ilk sentetik robotu geliştirmeyi başardık. İsmini insan kökenine referans vererek 'Anthrobot' koyduk. Bu insan vücudunda görülmeyen yepyeni bir mimari, ama DNA’sı yüzde yüz insan DNA’sı" şeklinde konuştu.
MİMARLIKTAN BİYOLOJİYE
İstanbul Teknik Üniversitesi'nden (İTÜ) mimar olarak mezun olduktan sonra 2015'te tasarım teknolojisi alanında MIT’de yüksek lisansa burslu olarak kabul edilen Gümüşkaya, Amerika’ya taşındığım ilk ayda sentetik biyoloji ile tanıştı.
Araştırmaları sırasında biyolojik varlıkların, kitaplarda ezberletildiği gibi durağan olgular olmadığını fark eden Gümüşkaya, "Tüm canlıların hücreler, kendilerine var olan “morfogenetik” kod üzerinden gerçek zamanlı olarak yönetiliyor. Dolayısıyla eğer bu morfogenetik kodu değiştirebilirsek, yaşayan dokuların da şekillerini geliştirebileceğimizi, onları yeni mimarilere eriştirebileceğimizi düşündüm" dedi.
"KENDİ KENDİNİ İNŞA EDEN ROBOTLAR"
Hücrelerin morfogenetik koduyla oynayıp, kendi kendini inşa eden robotlar üretme fikrini hayata geçirmenin 8 yıl sonra gerçekleşebildiğine dikkat çeken biliminsanı Gümüşkaya yakaladığı başarıyı şöyle özetledi:
"MIT’de sıfırdan çok ciddi bir şekilde biyoloji öğrenmeye başladım ve bu çift zamanlı olarak yürütebileceğim ikinci bir yüksek lisansa (sentetik biyoloji alanında) evrildi. Son 5 yıldır doktora danışmanım Profesör Michael Levin’in laboratuvarında araştırmalar yürütüyoruz. Geçtiğimiz Kasım ayında 'Advanced Science' isimli bilim dergisinde yayınlanan doktora makalem de bu çalışmaların ilk meyvelerinden biri oldu."
"HAYALİM BİO-TASARIM LABORATUVARILARI KURMAK"
Türkiye'ye dönmeyi isteyen Gümüşkaya, döndükten sonra neler yapacağını ise şöyle anlattı:
"Tasarım ve biyolojiyi bir araya getirmeyi başaran yeni bir disiplinler arası çalışan bilim insanları neslin yetişmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Buna katkıda bulunmak adına da bu olanakları Türkiye’ye getirip, Mimarlık Fakültelerinde ‘Sentetik Biyoloji’ kürsüleri ve kapsamlı biyolojik çalışmalar yapılabilecek bio-tasarım laboratuvarlarının kurulmasını sağlamak en büyük hayallerimden biri. İstanbul yeryüzünde en sevdiğim ve eşi benzeri olmayan bir şehir, ve Türk insanındaki sıcaklık ve mizah da en özlediğim şeyler arasında."
'da Takip Edin!
