Evrende bile ilk! Çok sayıda keşfedilince 'uydu kralı' unvanını geri aldı
Evrende bile ilk! Çok sayida kesfedilince 'uydu krali' unvanini geri aldi
Güneş sistemindeki komşularımızda yeni gelişmeler yaşanıyor. Jüpiter, sadece birkaç ay süren 'en çok uyduya sahip gezegen' unvanını yeniden Satürn'e kaptırdı. Gözlemler sonucunda bilim insanları, Satürn'ün çevresinde 2,5 kilometre çapındaki uyduları tespit etti.
Tayvan'daki Academia Sinica Astronomi ve Astrofizik Enstitüsünden astronom (gökbilimci) Edward Ashton liderliğindeki bir ekip, uyduların birkaç yıl boyunca çekilmiş görüntülerini işleyerek Satürn gezegenine ait daha önce keşfedilmemiş 62 yeni uyduyu tespit etti. Aslında Jüpiter ve Satürn'ün yörüngesindeki küçük uyduları bulmak oldukça zor. Bu iki gezegen Güneş sistemindeki en büyük gezegenlerdir ve gökyüzünde çok parlaktırlar, özellikle de her zaman güneş ışığında kaldıkları Dünya'daki bakış açımızdan. Yani, etraflarındaki her şeyi büyük ölçüde gölgede bırakarak küçük, loş nesnelerin algılanmasını özellikle güçleştiriyor. İlginçtir ki, bir doğal uyduyu tanımlama kriterleri oldukça geniştir.
SATÜRN'ÜN UYDULARINI BÖYLE BULDULAR
Bilim sitesi Science Alert'in haberine göre, şekil, kütle, çap veya kompozisyon gereksinimi yoktur; söz konusu nesnenin, yıldız olmayan daha büyük başka bir cismin etrafında sabit bir yörüngeye sahip olması yeterlidir. Yani gezegenlerin, cüce gezegenlerin ve hatta asteroitlerin hepsinin kendi uyduları olabilir. Ancak bir gezegenin yakınında bir nesne görüp yeni bir uydu olduğu bu şekilde ilan edilmez. Nesnenin izlenmesi gerekir ve yörüngesi analiz edilir. Bu nedenle, görüntüleri analiz ederken kaydırma ve istifleme yöntemleri, soluk nesneleri ortaya çıkarabilirken, uydunun durumunu doğrulamak için bu tür birçok gözlem yapılması gerekir.
Evrende bile ilk! Çok sayıda keşfedilince 'uydu kralı' unvanını geri aldı
Peki, bu yöntem nasıl çalışır? Bir dizi sıralı görüntü, bir uydunun gökyüzünde hareket etmesiyle aynı oranda 'kaydırılır'. Daha sonra bu görüntüler, tek bir görüntüde görülemeyecek kadar zayıf sinyalleri güçlendiren ve bilim insanlarının görebilmesi için onları daha parlak hale getiren bir teknikle istiflenir (üst üste dizilir). Bu kaydırma ve istifleme tekniği, Uranüs ve Neptün'ün yörüngesindeki uyduları aramak için kullanılmıştı.
DÜZENSİZ UYDULAR OLDUĞU ANLAŞILDI
2019'da Edward Ashton ve meslektaşları, Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu'nu (CFHT) kullanarak Satürn'ün etrafındaki uyduları aramaya başladı. O zamandan 2021'e kadar, üç saatlik aralıklar boyunca periyodik olarak gözlemler yaptılar, belirledikleri nesnelerin doğal uydu olup olmadığını görmek için ortaya çıkan görüntüleri kaydırıp istiflediler.
Biri 2021'de duyurulan 63 yeni potansiyel uydu seçtiler ve sonunda bunlardan 62'isinin Satürn'ün doğal uydusu olduğunu açıkladılar. Yeni keşfedilen tüm uydular, Satürn'ün 'düzensiz' olarak sınıflandırılan üç uydu grubuna ait. Inuit, Galya ve İskandinav uyduları olarak bilinen bu uydular, Satürn'ün 'düzenli' uydularından farklı olarak kümelenir (gruplaşma eğilimi gösterir) ve eğik bir açıyla büyük, eliptik yörüngelerde gezegenin yörüngesinde döner.
#fg-31883#
Bununla birlikte, yeni keşfedilen uyduların çoğu, en kalabalık ve üçü arasında en büyük yörünge mesafesine sahip olan İskandinav grubunda yer alıyor. Ayrıca Satürn'ün dönüş yönüne zıt yönde yörüngededirler.
Gökbilimciler bu grupları, Satürn'ün yakın geçmişinde bir noktada meydana gelen ve geride daha küçük doğal uydu ('ay' da denilebiliyor) sürüleri bırakan uydular arasındaki çarpışmaların kanıtı olarak yorumladı. Çalışmaya göre İskandinav grubu, orta büyüklükteki düzensiz bir uydunun bozulmasından sonra geriye kalanlar olabilir. Araştırmacılar, yeni keşfedilen uyduların bunun bir başka kanıtı olduğunu söylüyor.
#r-945020,931537#
MODERN TELESKOPLAR ZORLANACAK
Kanada'daki British Columbia Üniversitesinden astronom Brett Gladman bu konuda, "Modern teleskopların sınırları zorlanır gibi. Satürn'ün etrafında geriye doğru dönen orta büyüklükteki bir uydunun yaklaşık 100 milyon yıl önce parçalandığına dair kanıtlar artıyor." dedi.
Daha önce bilinmeyen 62 uydunun keşfi, halkalı gezegen Satürn'ü resmi olarak bilinen toplam 145 uydusuyla 'en çok uyduya sahip gezegen' yaptı. Jüpiter'in ise 92 uydusu bulunuyor. Aynı zamanda Satürn, evrende 100'den fazla uydunun yörüngesinde döndüğü bilinen ilk gezegen oldu.
(Kaynak: Science Alert)
BU VİDEO DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Yayın Tarihi
|
Bizi Takip Edin
YORUMLAR
