Türkiye Kliniği - Takıntılar hayat kalitesini düşürüyor

Düzce’den okurumuz Barış Akyıldız’ın takıntı şikayeti üzerine doktorlarımıza obsesif kompülsif bozukluğunu sorduk. Uzman Doktor Merve Çukurova cevapladı.

Türkiye Kliniği - Psikiyatr ve psikologlarımız sorularınızı bekliyor
doktorum@tg.com.tr

Obsesif kompülsif bozukluk; istemsiz şekilde gelen, zihni meşgul eden, kontrol altına alınamayan obsesyon adı verilen düşünceler, imajlar veya dürtülerin sebep olduğu sıkıntının yok edilmesi veya düşüncelerin bertaraf edilmesi amacıyla yapılan, tekrarlayan eylemlerden oluşan bir psikiyatrik bozukluktur.

Zihni tekrar tekrar kurcalayan düşünceler kişide kaygı oluşturur. Kaygı veren bu tür düşüncelerden kurtulmak için kişi örneğin kapattığını bilse dahi emin olmak için kapıları, pencereleri defalarca kontrol edebilir, ellerini yıkasa dahi tekrar tekrar yıkayabilir, aklından geçen bir söz, düşünce veya resmin etkisini yok edebilmek veya tersine çevirebilmek için geliştirdiği bir eylem veya sözü defalarca tekrarlayabilir. Bu eylemler bazen saatlerce sürebilir ve kişilerin hayat kalitesi düşer, yapması gerekenleri yapamaz ve gün içinde çok fazla yorulur. Böylece dışarıya çıkmaktan da kaçınmaya başlayabilir. Ancak, eylemler olmadan sadece obsesyon semptomları olması da mümkündür.

Belirtiler şöyledir;

• Kirlenme korkusu
• Aşırı temizlik takıntısı
• Düzen ve simetri takıntısı
• Kendisinin veya sevdiklerinin zarar görmesine dair düşüncelere kapılma
• Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunamamak
• Sürekli el yıkama
• Mikroplardan korkma
• Sürekli duş alma isteği
• Sürekli bir şeylerden emin olamama, kontrol etme ihtiyacı duyma
• Kilitlendiklerinden emin olmak için kapıları tekrar tekrar kontrol etme
• Kapalı olduğundan emin olmak için ocağı tekrar tekrar kontrol etme
• Kutsal saydığı bir şey hakkında veya sırasında akıldan rahatsız edici düşüncelerin geçmesi ve bunları tersine çevirmek için sürekli veya belli sayıda tövbe etme, dua okuma
• Belirli kalıplarda sayma
• Bir duayı, kelimeyi veya ifadeyi içten içe tekrarlamak gibi…

Uzman Doktor Merve Çukurova

TÜM ETKENLER DÜŞÜNÜLMELİ

Tanı bir psikiyatri doktoru tarafından kişinin ve hastalığın öyküsü alınarak, psikolojik değerlendirme esnasında düşünceler, duygular, eylemler ve semptomlar değerlendirilerek konulur. Kişiler hem obsesif kompülsif bozukluğa hem de diğer ruhsal bozukluklara sahip olabilir. Bu sebeple de hastayı değerlendirecek olan psikiyatrın bütün faktörleri düşünmesi gereklidir.

TEDAVİ İÇİN VAKİT KAYBEDİLMEMELİ

Takıntılı düşünce ve tekrarlayan eylemler hayat kalitesini olumsuz yönde etkiliyor ise vakit kaybetmeden bir ruh sağlığı uzmanına başvurulmalıdır. Obsesif kompülsif bozukluk ilaç tedavileri veya bilişsel davranışçı psikoterapi yöntemiyle düzelebilmektedir. İki türlü tedavi yöntemiyle de başarılı sonuçlar alınmaktadır. İlaç tedavisi alan hastaların belli bir ilacı ya da ilaçları etkin dozlarda düzenli olarak kullanması beklenir. İlaç tedavisi alan kişi, tedavinin olumlu etkilerini ilk bir, iki ayda görmeye başlar. İlaç tedavisinin iyilik hâlinden sonra da uzun süreli kullanılması hastalığın tekrarlanmasının önüne geçer. Erişkin gruplarda ilaç tedavisinin ve psikoterapinin birlikte uygulanması tedavi başarısını artırmaktadır.