Geniş Açı - Fikir ve tartışma

Kırgızistan’ın Oş şehirde doğan Muhammed Aziz, ülkesinde komünizme karşı yapılan “millî mücadeleye” bir âlim olarak katılmış, ancak bu hareket başarıya ulaşamayınca önce hapislere sonra yollara düşmüştür. Muhammed Aziz Efendi’nin çileli serüveni Anadolu’da nihayete ermiştir. Muhammed Aziz, 1974 yılında -gözü arkada kalmayarak- Türkiye’de vefat etmiştir.

ABD Başkanı Donald Trump, pragmatik ve pazarlıkçı siyaset anlayışıyla bilinir. En yakın müttefikleri arasına girebilmek için ona kayda değer bir kazanç sunmak şarttır. Avustralya, Japonya ve diğer ülkelerle birlikte Trump’ın en yakın çevresinde hiçbir zaman tam anlamıyla yer bulamayan Hindistan, 2000’li yıllardan sonra ABD ile görece daha iyi ilişkiler kurdu.

Yabancıların mülk edinmesi konusu, sadece yatırımcıyı teşvik ve döviz girişi sağlama güdüsüyle planlanabilecek bir mesele değildir. Bu sebeple yabancıların gayrimenkul edinme şartları tekrar gözden geçirilmelidir. Ülkemize tarım arazileri özelinde tıpkı İngiltere’deki gibi mülkiyet devrinden ziyade “belli dönemlerle sınırlı kiralama” sistemi getirilebilir. Vatandaşlık kazanımı ise gayrimenkul satışına bağlı olmaktan çıkarılıp “ülke ile sıkı bağlantı” yaklaşımı benimsenebilir.

Türkiye’de 1982 Anayasasının insan haklarına ilişkin düzenlemeleri ivedilikle yürürlükten kaldırılmalı, din hürriyeti gereği gibi tanınmalı, sosyal hizmet ve yardımlar konusu, kanunlara bırakılmayıp vatandaşlarımıza, gerekli bütün haklar tanınmalıdır.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın istihbarat ve diplomasi perspektifi birkaç cümleyle şöyle özetlenebilir: “Batı’ya Türkiye’den, periferisindeki Orta Doğu’dan ve giderek Orta Asya’dan bakabilen; ama sonra dönüp Batı’nın içinden Batı kavramlarına ya da Yahudi/Musevi kavramlarına itiraz edecek okuma ve hayat birikimine erişmiş bir devlet adamı.”

Osmanlı edebiyatında ordunun savaşlarını nesir ve şiir şeklinde anlatan “gazavatnâme” denilen eserler çok kıymetlidir. Prizrenli Sûzi ise hem savaşlara iştirak etti hem de Gazi Ali Bey’in seferlerinin gazavatnâmesini yazdı. Bu gazavatnâme, 15 bin beyitten ibaret olup mesnevi tarzında bir şaheserdir.

Yargıya erişim hakkı, yargılama usul ve kuralları ile hak arayana, en kısa sürede, mümkün olan en az masrafla ve rahatlıkla hakkına kavuşma yolunun açılması ve sağlanmasını ifade eder. Yargıya erişim hakkı aynı zamanda makul sürede yargılanma hakkını da kapsadığı için, yargılamaların makul sayılabilecek süre içerisinde nihayete erdirilememesi kamu maliyesine de ayrıca bir tazminat külfeti yüklemektedir.

Yapay zekâ uygulamalarının insanlığımıza zarar vermemesi için aşmaması gereken kırmızı çizgilerini tespit etmeliyiz. Çünkü bu teknolojik dönüşüm, tıpkı bir çığ gibi büyük bir gürültü ve karşı konulmaz bir güçle üzerimize geliyor. Çıkıp önüne set çekmek başarılı olmayabilir, bu sebeple bu dönüşümü akılcı-insaflı bir şekilde kabullenmeli ve bulunduğumuz yeri beşerî şartlarına göre yönetmeliyiz.

Engelli kişilerin sosyal hayata tam ve eşit bir şekilde katılabilmesi, yalnızca binalara rampa yapmakla ya da asansör koymakla sınırlı değildir. Asıl mesele, insanların zihinlerinde ve günlük iletişimde var olan görünmez engelleri kaldırmaktır. Bu da sadece fiziki değil, iletişimsel erişimi de içine alan daha geniş bir dönüşüm gerektirir.

Türkiye’ye 2010 yılı öncesine kadar gerçekleşen dış göç dalgaları uzunca bir zaman dilimine yayılmış olduğundan daha kabul edilebilir düzeyde kalmaktaydı. Üstelik, göçmen sayısının ülkenin toplam nüfusuna oranı düşük kaldığından bu göçlerin sosyolojik neticeleri daha öngörülebilirdi. Ancak, son 15 yıl içerisinde, Orta Doğu ve Orta Asya’dan gelen kişilerin son 2 asır boyunca gelen göçmen sayısını geçmesi sosyolojik, iktisadi ve demografik endişeleri beraberinde getirmiştir.

Türkler hakkında “Dünyada hiçbir kimse onun kadar hürmet edilmeye layık değildir” diyen Fransız yazar Claude Farrére, buna rağmen Cumhuriyetin ilk yıllarında Ankara’da gördüğü manevi çöküşü dehşetli cümlelerle anlatmış, yapılan değişimlerin “milleti kökünden kopardığını” yazmıştır.

Tabii ki yapay zekâ millî güvenliğe, işlerimizin kolaylaşmasına ve hizmetlerin hızlanmasına yardım ediyor. Neticede bu bir araçtır ve kullanım şekline göre de sonuç değişecektir. Ancak şu bilinmeli ki, bu teknolojinin gelişmesindeki asli sebep, insanlardan toplanan bilgilerin onları daha çok tükettirmek için nasıl amaca matuf-kişiye özel kullanılacağını bulmaktır. İşte bu hırs ve takıntı, yapay zekâyı ortaya çıkardı!

Trump'ın öncelikle amacı belli: Netanyahu gibi o da İran'ın nükleer silaha sahip olamayacağını her fırsatta dile getiriyor. Önemli olan, Netanyahu'nun aksine, tercih ettiği seçeneğin, ABD ile İran arasında bir anlaşma olduğunu söylemesi.

Yaklaşık 8 sene içerisinde tamamlanan Mecelle, İslam hukuku kaynaklarından süzülerek Hanefi mezhebinin kuvvetli kavillerine göre hazırlanmıştır. Bugün dahi üslup ve muhtevası bakımından kıymetli hukuk eserleri arasında sayılmaktadır.

Washington yıllar boyu darbe işini sevmiştir. Savaş gibi pahalı ve riskli değildir zira. Orta ve Güney Amerika milletleri de bu darbelerden çok çekmiştir. Şimdi ABD Başkanı Donald Trump, Panama'da gözü olduğunu söylüyor açıkça. Peki, olabilir mi acaba?

Yapay zekâ uygulamaları (YZU), eğitimin akademik ilerletme fonksiyonunu tamamen eline alıp öğretmenin öğretme fonksiyonunu bitirirken, sosyalleştirme fonksiyonunu da işlemez hâle getirebilir. Bu sebeple hızla gelen bu değişime karşı durmak yerine aşama aşama öğretim faaliyetini YZU’ya bırakıp, öğretmen aktörünü “sosyalizasyon” tarafına almak lazım.

Bu yazıda Ekrem İmamoğlu ve onunla birlikte çok sayıda kişi hakkında yürütülen soruşturmada muhalif isimlerin çarpıttığı hukuki kavramları ve meseleleri ele alacağım. Maksadım yargı dağıtmak değil, yüzyılların tecrübesinden süzülüp gelmiş evrensel yargı ilkelerine vurgu yapmak…

Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’un fethi, İslâm âleminde sevinçle karşılanırken Batı’da ise büyük üzüntüye sebep oldu. Ancak büyük fetih, birçok tarihçiye göre coğrafi keşifler çağının fitilini ateşledi. İstanbul'un düşmesinden sonra Bizanslı bilgin ve sanatkârların Batı Avrupa’ya göçü ise Rönesans hareketine taze bir kan sağladı.

Venedik Devleti’nde asilzâde bir ailenin oğlu olan gemi doktoru Nicolo Barbaro, kuşatma ve fetih günlerinde İstanbul’daydı. Barbaro’nun, Bizans tarafındaki yaşanan hadiseleri günü gününe yazıp kaydetmesi, hakaretlerle dolu olsa da tarihî bir vesika olarak çok büyük önem arz etmektedir.

27 Mayıs, Adnan Menderes liderliğindeki 10 yıllık Demokrat Parti’nin “Büyük Türkiye” idealine vurulan ilk dış destekli askerî, siyasi ve ekonomik darbedir. Halk tarafından seçilen kadroların tasfiye edildiği bu süreçte dikkat çeken diğer husus ise Menderes’in üç oğlunun şaibeli şekilde değişik zamanlarda vefat etmesidir.