BM'nin 'Srebrenitsa' kararı Sırbistan liderini ağlattı: O anlar gündem oldu

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda oylama için oturum düzenlendi. Oturum, hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki yetkililer için 1 dakikalık saygı duruşuyla başladı.

Oylama öncesinde söz alan Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, karar tasarısının "çok siyasi olduğunu" savundu.

Bireysel olarak olaya ilişkin suçluların cezalandırıldığını ifade eden Vucic, karar tasarısının ne Bosna-Hersek ne de bölgedeki istikrar ve birliğe katkı sağlamayacağını, aksine bölünmüşlükleri artıracağını dile getirdi.

Vucic, Almanya'yı karar tasarısını desteklemeyen ülkeleri tehdit etmekle suçlayarak, "Bunlar mı Avrupa'nın değerleri?" sorusunu yöneltti.

84 'EVET' OYUYLA KABUL EDİLDİ

Almanya ve Ruanda tarafından sunulan ve Türkiye'nin yanı sıra 40'tan fazla ülkenin eş sunucusu olduğu karar tasarısı, 193 üyeli BM Genel Kurulunda 84 "evet" oyuyla kabul edildi.

Tasarı, 68 "çekimser" ve 19 "hayır" oyu aldı.

Kararda, Srebrenitsa Soykırımı'nın inkarı ile insanlığa karşı suç, soykırım ve savaş suçlularının yüceltilmesi kınandı.

Soykırım kurbanlarının kimlik tespiti ve cenazelerine ulaşmaya yönelik çalışmaların devamının öneminin altı çizilen kararda, Srebrenitsa Soykırımı'nın henüz yargılanmamış sorumlularının kovuşturulmasına devam edilmesi çağrısında bulunuldu.

Kararda, her yıl 11 Temmuz'un "Srebrenitsa Soykırımı'nı Anma Günü" olması kararlaştırılırken, bu günde hem kurbanların anılmasına ilişkin hem de bilinç ve eğitimi artıracak faaliyetlere yer verilmesi talep edildi.

Soykırım suçluları cezalandırılırken uluslararası hukuk uyarınca hiçbir etnik, dini ya da başka bir grup ve toplumun hedef alınmadığı vurgulanan kararda, uluslararası hukukun üstünlüğünün önemine işaret edildi.

BM Genel Kurulunda her ülkenin bir oy hakkı bulunuyor. BM Güvenlik Konseyinin aksine, hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor.

Bağlayıcılığı olmasa da Genel Kurul kararlarının siyasi ağırlığı bulunuyor ve uluslararası topluma güçlü mesaj veriyor.

SIRBİSTAN LİDERİ KARAR SONRASI AĞLADI

Oylama sırasında Sırbistan liderinin gergin hali dikkat çekti. Elinde katladığı Sırbistan bayrağını ağzına götüren Vucic, kararın ilan edilmesinin ardından bayrakla yüzünü kapattı ve yanındakilere sarılarak gözyaşı döktü.

BALKANLAR, KARARDAN MEMNUN

Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Kararın kabulü, soykırım mağdurları için adaletin bir gereğidir. Soykırımın işlendiği gün olan 11 Temmuz, BM Genel Kurulunun yanı sıra dünyanın diğer ülkelerinde de anılacak" ifadelerini kullandı.

Konakovic, "Çocuklar okullarda eğitim görecek ve Srebrenitsa Soykırımı hakkında farkındalığın artırılması dünyanın uygar kesimi için bir zorunluluk olacak" değerlendirmesinde bulundu.

'DÜNYA GELECEK NESİLLERE SREBRENİTSA'DAN ALINACAK DERSLERDEN ÖĞRENME ŞANSI VERİYOR'

Slovenya hükümetince X'ten yapılan açıklamada, Başbakan Robert Golob'un, BM Genel Kurulunun kararını memnuniyetle karşıladığına işaret edildi.

Hırvatistan Dışişleri Bakanlığının sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, kararın memnuniyetle karşılandığına yer verilerek, "Hırvatistan, tavrını uluslararası hukuka, saygıya dayandırıyor." denildi.

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani de kararın ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Dünya gelecek nesillere Srebrenitsa'dan alınacak derslerden öğrenme şansı veriyor." ifadesini kullandı.

Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bajram Begaj da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ülkesinin, söz konusu karara oy vererek Batı değerleriyle uyumunu bir kez daha teyit ettiğini kaydetti.

Begaj, "Bu tarih, soykırımın kınanması konusunda daimi bir hatırlatma görevi görecek, bu tür katliamların bir daha asla tekrarlanmamasını sağlayacak ve aynı zamanda soykırımı ve bu tür korkunç suçları inkar edenlere bir cevap niteliğinde olacaktır." ifadelerine yer verdi.

SIRPLAR KARARA TEPKİLİ

Bosna Hersek'teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik ise, yerel basına yaptığı açıklamada, BM Genel Kurulunda çoğunluğun sağlanamadığını ve bunun Srebrenitsa konusunda başarısız bir karar olduğunu savundu.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de BM Genel Kurulundayken Sırp bayrağını taşıdığı fotoğrafını paylaştığı sosyal medya hesabında, "Sırbistan'ımla gurur duyuyorum." ifadesini kullandı.

Karadağlı Sırplar, başkent Podgoritsa'da, BM Genel Kurulunun kararı oyladığı anlarda, hükümet binası önünde toplanarak, oylamaya ve hükümetin karara verdiği desteğe tepki gösterdi.

Kosova'nın kuzeyindeki Kuzey Mitroviça belediyesinde ise bir grup Sırp, BM Genel Kurulunda Srebrenitsa ile ilgili oturumuna katılan Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'e destek vermek amacıyla konvoy düzenlendi.

Almanya ve Ruanda tarafından sunulan ve Türkiye'nin yanı sıra 40'tan fazla ülkenin eş sunucusu olduğu, 11 Temmuz'un "Srebrenitsa Soykırımı'nı Anma Günü" ilan edilmesine ilişkin karar tasarısı, bugün 193 üyeli BM Genel Kurulunda 84 "evet" oyuyla kabul edilmişti. Tasarı, 68 "çekimser" ve 19 "hayır" oyu almıştı.

NE OLMUŞTU?

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, 29 Mart'ta yaptığı açıklamada, tasarının temel amacının, Sırp halkını özgürlükçü ve bağımsız politikasından dolayı cezalandırmak ve Kosova konusunda ek olarak baskıya maruz bırakmak olduğunu savunmuştu.

Bosna Hersek'teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik ise "Orada yaşananlar savaşın verdiği yorgunluk, nefret ve acılar sonrası yaşanan bir suçtu ancak soykırım değildi. Srebrenitsa'da soykırım yaşanmadı, bu 'korkunç kelime' bizim değil, çocuklarımızın ve torunlarımızın sırtına yüklenmek istenen bir kelimedir." açıklamasında bulunmuştu.

Dodik, BM Genel Kurulunda Srebrenitsa soykırımı hususunda bir karar alınması durumunda, RS yetkililerin Srebrenitsa'da toplanarak, buranın "kendilerine ait olduğunu" göstereceklerini söylemişti.

Sırbistan Ulusal Meclis Başkanı Ana Brnabic de Sırbistan'ın BM'de bu tür eylemlere karşı çıkacağını dile getirmişti.

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise tasarının konuyu "tek taraflı" ele aldığını iddia etmişti.

SREBRENİTSA'DA NELER YAŞANDI?

Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin hemen ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplar'a teslim edildi.

Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrol ettiği bölgeye gitmesine izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölge, fabrikalar ve depolarda öldürdü, katledilenler toplu mezarlara gömüldü.

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007'deki kararında, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.

Srebrenitsa'daki soykırımda hayatını kaybedenlerden kimlik tespiti yapılamayan ve cenazesine ulaşılamayan 1600'den fazla kişi bulunuyor.